Sembolik etkileşimci çerçevede kimliğin inşası: Boşanmış bireylerin deneyimleri
Construction of identity in the framework of symbolic interactionism: Experiences of divorced individuals
- Tez No: 958206
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜMİT TATLICAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Boşanma günümüzde giderek daha görünür hâle gelen bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu anlamda çeşitli sosyal bilim alanlarında olduğu gibi sosyolojik olarak da merak uyandıran bir inceleme konusudur. Refleksif modernite imâl edilmiş küresel riskler ve belirsizlikleri bünyesinde barındırmakta, bu küresel riskler, belirsizlikler ve bireyselleşmenin yükselişi toplumsal ilişkileri ve aile kurumunu da etkilemektedir. Aşk, mahremiyet, aile kavramları da akışkanlaşarak bünyesinde çelişkili anlamları bir arada taşır hâle gelmiştir. Bu bağlamda boşanmalar Batılı ülkelerdeki kadar yüksek oranlarda olmasa da Türkiye'de de artmaktadır. Aydın ise, yaklaşık son yirmi yıldır Türkiye boşanma oranları ortalamasının üzerinde seyreden on ilden birisi olma konumunu sürdürmektedir. Bu çalışma, Türkiye'de boşanma oranlarının en yüksek olduğu illerden biri olan Aydın'da yaşayan boşanmış bireylerin benlik ve kimlik inşa süreçlerini kuramsal olarak sembolik etkileşimci bir çerçeveden incelemektedir. Nitel yöntemle yürütülen araştırmada 14'ü kadın, 8'i erkek olmak üzere toplam 22 katılımcıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada boşanmanın bireylerin sosyal ilişkilerine, toplumsal rollerine, benlik algılarına ve kimliklerine nasıl etki ettiğine odaklanılmıştır. Benlik ve kimliğin refleksif biçimde yeniden inşası, özellikle boşanma sonrası yaşanan sosyal etkileşimler ve bireylerin bu etkileşimlere verdikleri anlamlar aracılığıyla Maxqda programında analiz edilmiştir. Goffman'ın“damga”kavramı bağlamında boşanmış birey kimliği, bu kişilerin toplum içindeki konumlarını nasıl deneyimlediklerini anlamada temel kavramlardan biri olmuştur. Erkek katılımcılar, geleneksel çevrelerde sınırlı sosyal dışlanmalar yaşadıklarını belirtmiş; ancak kadınlar, doğrudan ya da dolaylı biçimde sosyal baskı, yargılanma ve damgalanma deneyimlerinin kimlik inşa süreçlerini etkilediğini ifade etmişlerdir. Katılımcıların büyük çoğunluğu boşanmayı“iyi ki”ifadesiyle olumlu bir dönüm noktası olarak tanımlarken,“keşke daha önce boşansaydım”söylemi de dikkat çekmektedir. Boşanma, başlangıçta psikososyal zorluklar barındırsa da zamanla benlik farkındalığını artıran, kimliği yeniden kurmaya olanak tanıyan bir gelişim alanına dönüşebilmektedir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Benlik, Boşanma, Damga, Gündelik hayat, Kimlik.
Özet (Çeviri)
The phenomenon of divorce is increasingly becoming more visible today. In this sense, it has become a subject of sociological study as well as among various social disciplines. Reflexive modernity includes manufactured global risks and uncertainties. These global risks, uncertainties, and the rise of individualization have also impacted social relations and the institution of the family. The concepts of love, privacy and family have also become fluid and have come to carry contradictory meanings. In this context, divorce rates are increasing in Turkey, although not as high as in Western countries. Aydın, on the other hand, has maintained its position as one of the ten provinces with above average divorce rates in Turkey for the last twenty years. This study examines the self- and identity-construction processes of divorced individuals living in Aydın, one of the provinces with the highest divorce rates in Turkey, from a theoretical framework of symbolic interactionism. In-depth interviews were conducted with a total of 22 participants (14 women, 8 men), within the scope of the research conducted with qualitative methods. The study focused on the effects of divorce on individuals' social relations, social roles, self-perceptions, and how they reconstruct their identities. The reflexive reconstruction of self and identity was analyzed using Maxqda, specifically through post-divorce social interactions and the meanings individuals ascribe to these interactions. In the context of Goffman's concept of stigma, divorced identity has become one of the fundamental concepts in understanding how divorced individuals experience their position in society. Male participants stated that they experienced limited exclusion in traditional environments; however, women stated that their identity-building processes were directly or indirectly affected by social pressure, judgment, and stigmatization. While the majority of participants defined divorce as a positive turning point with the expression“I'm glad”, the statement“I wish I had divorced earlier”is also noteworthy. Although divorce initially involves psychosocial difficulties, over time it becomes a development area that increases self-awareness for individuals and allows them to re-establish their identity. KEYWORDS: Daily life, Divorce, Identity, Self, Stigma.
Benzer Tezler
- Yuhanna İncili'nde sembolizm ve Kristoloji: İsa tasvirinin bağlamı ve inşâsı
Symbolism and Christology in the gospel of John: The context and the construction of the depiction of Jesus
BİLAL PATACI
Doktora
Türkçe
2021
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ GÜNDÜZ
- Annelik sosyalizasyonu ve sosyal medya: Instagram örneği
Maternal socialization and social media: The case of Instagram
MİRAY ZEYBEK KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiYıldız Teknik Üniversitesiİnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR GÜNEŞ AYAS
- Diasporanın sembolik sermayesi: Atina'da yaşayan İstanbullu Rumların aile fotoğrafları
The symbolic capital of the diaspora: Family photographs of the Rum Istanbulites of Athens
CEREN ACUN
Doktora
Türkçe
2021
AntropolojiGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Ö. MURAD ÖZDEMİR
- Kazakistan ve Anadolu sahasında adak kültürü ile ilgili inanç ve uygulamalar üzerine karşılaştırmalı bir inceleme
A comparative study on beliefs and practices related to the votive offering culture in the contexts of Kazakhstan and Anatolia
BANU ALIPBEKOVA
Doktora
Türkçe
2025
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİR TEMUR
- Bir post-Kemalist gazete olarak Cumhuriyet
Cumhuriyet as a post-Kemalist newspaper
YİĞİT BALKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR DEDE