Savunma sanayiinde stratejik karar alma ve rekabet stratejileri
Strategic decision making and competetive strategy in defense industry
- Tez No: 958207
- Danışmanlar: PROF. DR. M. ABDÜLKADİR VAROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Savunma ve Savunma Teknolojileri, İşletme, Defense and Defense Technologies, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Bu tez, savunma sanayiinde stratejik karar almayı ve rekabet stratejilerini kuramsal yaklaşımlar çerçevesinde incelemekte ve bu doğrultuda stratejik bir yaklaşım geliştirmektedir. Günümüzde hem ekonomik hem de jeopolitik açıdan kritik bir alan haline gelen savunma sanayii, özgün dinamikleri ve karmaşık rekabet ortamının beraberinde getirdiği değişken koşullarla öne çıkmaktadır. Stratejileşme süreçlerinin risk odaklı ve bütüncül bir bakış açısıyla ele alınması gerekliliği, değişken koşullar altında örgütlerin stratejik seçimler arasında sıkışmadan rekabet avantajı elde etmesini sağlayacak yaklaşımların kuramsal temellere oturtulmasında literatürdeki önemli bir boşluğa işaret etmektedir. Bu boşluğu gidermek amacıyla; çalışmada savunma sanayiinin dinamikleri, ilgili teorik ve pratik temeller ışığında incelenmiş Türk Savunma Sanayii'ne özgü stratejik bir yaklaşımla ele alınarak rekabet stratejileri nitel analiz yöntemiyle araştırılmıştır. Araştırmada, Türk Savunma Sanayii'nde faaliyet gösteren büyük ölçekli kurumsal firmalarda çalışan 40 profesyonelin yanıtladığı 21 soruluk bir set ve bir devlet kurumu ile gerçekleştirilen mülakattan elde edilen veriler, Doğal Dil İşleme ve Çoklu Ajan Sistemi (NLP-MAS) tabanlı bir teknikle, tematik analiz yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırmanın kritik bulgusu, rekabet avantajı sağlanabilmesi için çevik ve rekabetçi stratejilerin ekosisteme entegre biçimde geliştirilmesinin önemini ortaya koymaktadır. Bu minvalde, tezde önerilen Ekosisteme Çevik Entegrasyon Stratejisi, savunma sanayii bağlamında esnek bir rekabet avantajı sağlamayı hedefleyen; stratejik esneklik ve bağlamsal uyumu gözeten, kaynak bağımlılıklarını avantaja dönüştürürken işbirlikçi değer üretimini önceleyen, dinamik yeteneklerin kurumsallaşmasını desteklerken aynı zamanda risk odaklı stratejik yönetişimi güçlendiren bütüncül bir yaklaşım olarak literatüre katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines strategic decision-making and competitive strategies within the defense industry through theoretical frameworks, and develops a strategic approach accordingly. Currently, the defense industry has emerged as a critical sector from both economic and geopolitical perspectives, characterized by unique dynamics and fluctuating conditions inherent in a complex competitive environment. The necessity of addressing strategization processes with a risk-oriented and holistic perspective highlights a significant gap in the literature concerning theoretically grounded approaches enabling organizations to achieve competitive advantage without becoming stuck in the middle of conflicting strategic choices under dynamic conditions. To fill this gap, this study investigates the dynamics of the defense industry within relevant theoretical and practical frameworks, employing a qualitative analysis to explore competitive strategies through a strategic approach tailored to the Turkish Defense Industry. In the study, data obtained from a 21-question set answered by 40 professionals working in large-scale institutional firms operating within the Turkish Defense Industry, along with an interview conducted with a government institution, were analyzed using thematic analysis through a technique based on Natural Language Processing and Multi-Agent Systems (NLP-MAS). The key finding of the study shows the importance of developing agile and competitive strategies integrated into the ecosystem to gain a competitive advantage. In this context, the Agile Ecosystem Integration Strategy proposed in this thesis contributes to the literature as a holistic approach aimed at providing a flexible competitive advantage in the context of the defense industry; one that prioritizes strategic flexibility and contextual alignment, transforms resource dependencies into advantages while emphasizing collaborative value creation, supports the institutionalization of dynamic capabilities, and simultaneously strengthens risk-oriented strategic governance.
Benzer Tezler
- İnşaatta teklif stratejileri ve karar modellerinin incelenmesi
Examine of bidding strategies and decision theories in construction
AYSAN URAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM MANİSALI
- Savunma sanayii ekonomisinde finansal süreklilik
Financial continuity in the defense industry economy
TÜRKÜNAZ ÜNLÜ
- Tedarikçi seçim probleminin bulanık çok ölçütlü karar verme ve hedef programlama yöntemleri ile çözümü: Savunma sanayiinde bir uygulama
Solution of supplier selection problem with fuzzy multi-criteria decision making and goal programming methodologies: An implementation in defense industry
YUNUS AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKırıkkale ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAMER EREN
- Savunma sanayisinde çok kriterli karar verme yöntemleriyle elektronik kart üreten tedarikçi seçimi
Selection of suppliers that produce electronic cards in the defense industry with multi-criteria decision-making methods
DUYGU KARADAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA YEŞİM KALENDER ÖKSÜZ
- Üret veya satınal karar sürecine yönelik çözüm önerisi: Savunma sanayii uygulaması
A solution proposal to the make or buy decision process: Defense industry application
MURAT ALİ ŞENTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKara Harp Okulu KomutanlığıMalzeme Tedarik ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ŞAFAK KURT