Artuklu dini mimarisinde kullanılan geometrik süslemelerin takı sanatına uyarlanması (Mardin örneği)
Adaptation of geometric ornaments used in the Artuqid religious architecture to the jewellery art (Mardin example)
- Tez No: 958510
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ASLIHAN EROĞLU
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Plastik Sanatlar Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Süsleme, konumlandığı mimari öğenin estetik görünümünü arttırmakla beraber, insanın kendini ifade etme araçlarından biridir. Aynı şekilde takı kullanımındaki amaçlardan biri de süslenme ihtiyacının karşılanmasıdır. Öte yandan insanlar takı seçimleri ile statülerini ortaya koyar ve kendilerini ifade ederler. Yakın geçmişe kadar Orta Çağ kent dokusu bozulmadan gelebilen Mardin, diğer şehirlerden farklı olarak, çeşitli din ve etnik kökenlere ev sahipliği yapmıştır. Yapı malzemesi ve kent dokusu ile de sürekli dikkat çeken bir merkez durumundadır. Şehirde ortaya konan mimari yapılardaki geometrik bezemeler, İslam sanatının sonsuzluk tasavvuru ile uyum ve simetri içinde taşa işlenmiştir. Ülkemizde hem geleneksel motiflerin hem de mimari öğelerin esin kaynağı olarak sanat girdisine çevrildiği görülmektedir. Bu motifler tekstil, seramik ve çini sanatından endüstriyel tasarıma kadar uzanmış ve hatta ülke tanıtımında kullanılan görsel iletişim unsurundan biri olmuştur. Mardin şehrinin sahip olduğu karakteristik motiflerin 21. yüzyılda kullanımı aslında geleneksel sanatların günümüze kadar getirdiği birikime vurgu yapmaktadır. Bu çalışmanın kapsamı, tarihi mimari yapılardaki geometrik süslemelerin takı sanatı özelinde madeni (metal killeri) ve madeni olmayan malzemeler (ahşap ve reçine) ile üretilmesidir. Bu konuda bir farkındalık oluşturmak ve takı sanatında farklı tasarım arayışlarında olan sanatçı ve tasarımcıların bu eğilimlerine bir zenginlik kazandırmak amaçlanmaktadır. Oluşturulacak tasarımlar ile bahse konu şehrin kendi tarihinin bir parçası olan süslemeler sanat girdisi olarak kullanılacaktır. İki farklı malzeme setiyle üretimler yapılacağından proje çıktıları da ona göre şekillenecektir. Yani bir taraftan yeşil dönüşüm ve sürdürülebilir yaklaşım sergilenecekken diğer taraftan geleneksel olmayan malzemeler ile yenilikçi (inovatif) yaklaşım söz konusudur. Elde edilecek sanatsal çıktılar üç boyutlu takı formunda olacaktır. Bu araştırma ile beklenen iki sonuç mevcuttur. Araştırmanın saha çalışmaları Mardin şehrindeki dini mimaride mevcut geometrik süslemelerin tespit edilmesi ile aslında bir envanter çalışmasını ortaya koyacaktır. Yapılacak tespitlerden sonra bir kişisel sergi açılması da araştırmadan beklenen ikinci sonuç mahiyetindedir.
Özet (Çeviri)
Ornamentation is one of the means of self-expression for people, while enhancing the aesthetic appearance of the architectural element where it is positioned. Similarly, one of the purposes of using jewelry is to meet the need for adornment. On the other hand, people reveal their status and express themselves with their jewelry choices. Mardin, which has survived until the recent past with its medieval urban texture intact, has hosted various religions and ethnicities, unlike other cities. It is a center that constantly draws attention with its building materials and urban texture. Geometric ornaments in the architectural structures presented in the city are processed into stone in symmetry and harmony with the eternal understanding of Islamic art. It is seen that both traditional motifs and architectural elements are transformed into artistic input as a source of inspiration in our country. These motifs have extended from textile, ceramic and tile art to industrial design and have even become one of the visual communication elements used in the promotion of the country. The use of the characteristic motifs of the city of Mardin in the 21st century actually emphasizes the accumulation of traditional arts that have brought to the present day. The scope of this study is the production of geometric ornaments in historical architectural structures with metal (metal clays) and non-metal materials (wood and resin) in the context of jewelry art. It is aimed to create awareness on this issue and to enrich the tendencies of artists and designers who are searching for different designs in jewelry art. The designs to be created and the ornaments that are a part of the city's own history will be used as art input. Since productions will be made with two different material sets, the project outputs will also be shaped accordingly. On the one hand, green transformation and sustainable approach will be exhibited, on another hand; there is an innovative approach with non-traditional materials. The artistic outputs to be obtained will be in the form of three-dimensional jewelry. There are two expected results with this research. The field work of the research will actually present an inventory study by identifying the geometric ornaments present in the religious architecture in the city of Mardin. The second expected result of the research is to open a personal exhibition after the findings.
Benzer Tezler
- Diyarbakır ve Mardin'deki İslam Dönemi dini mimarisinde geometrik süsleme
Geometric ornamentations of Diyarbakir and Mardin's religious architecture in Islamic Period
İZZET ZORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN YILDIZ
- Diyarbakır'daki İslam dönemi mimarisinde süsleme
Ornamentation of Diyarbakır Islamic architecture
GÜLSEN BAŞ
Doktora
Türkçe
2006
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. KADİR PEKTAŞ
- Mardin merkez'de sivil mimari süslemelerinde tipolojik çözümleme
Başlık çevirisi yok
SENEM KAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. EROL ETİ
- Artuklu mimarisinde figürlü süslemeler
Figured ornaments in Artuklu architecture
SİBEL DÜZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÇAYCI
- Mardin Kırsalındaki Süryani Dini Mimarisinin İncelenmesi ve Koruma Yaklaşımları
Investigation and Conservation Approaches of Syriac Religious Architecture in Mardin Rural Area
ERDAL DİNÇ
Doktora
Türkçe
2023
MimarlıkMardin Artuklu ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN DALKILIÇ