Integrating artificial intelligence into architectural competitions: A task-based approach to streamline project assessment workflows
Mimari yarışmalara yapay zekâ entegrasyonu: Proje değerlendirme iş akışlarını kolaylaştırmaya yönelik görev tabanlı bir yaklaşım
- Tez No: 958526
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALTUĞ KASALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Mimari proje yarışmaları, değerlendirme süreçlerinde sekreterya ve jüri üyeleri için önemli zorluklar barındırmaktadır. Bu çalışma, gelişen yapay zekâ (YZ) araçlarının bu zorlukları hafifletmek, proje değerlendirme iş akışlarını optimize etmek ve özellikle sekreterya raporlama süreçlerini ve jüri karar mekanizmalarını kolaylaştırmak amacıyla nasıl entegre edilebileceğini görev tabanlı bir yaklaşımla araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, Türkiye'deki gerçek mimari proje yarışmalarından ve bazı açık kaynaklı eğitim verilerinden elde edilen dokümanlar üzerinde çeşitli YZ modelleri denenerek, jüri toplantı ses kayıtlarının otomatik deşifresi, yarışma paftalarındaki otopark gibi nesnelerin sayımı, pafta içi çizimlerin konumlandırılması, Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile çok kriterli karar verme desteği, kat planı segmentasyonu ve yarışma paftalarının sınıflandırılması gibi belirlenmiş görevler üzerinde deneysel çalışmalar yürütülmüştür. Elde edilen bulgular, YZ'nin jüri tutanaklarının hazırlanmasında %1.23-%5.74 Kelime Hata Oranı (WER) ile yüksek doğruluk ve önemli zaman tasarrufu sağladığını göstermiştir. AHP destekli değerlendirmelerde YZ, gerçek jüri kararlarıyla %89 oranında uyumlu sonuçlar üreterek finalist ve elenen projeler arasında ayrım yapabilmiştir. Yarışma paftalarının eleme aşamalarına göre sınıflandırılmasında ise YZ, rastlantısal tahminin üzerinde (%~57 test F1 skoru) bir başarı sergilemiştir. Ancak, mimari çizimlerin karmaşıklığı nedeniyle nesne sayımı ve kat planı segmentasyonu gibi görevlerde mevcut genel amaçlı YZ modellerinin performansı sınırlı kalmıştır. Sonuç olarak, YZ'nin mimari proje yarışmalarında tekrarlayan ve zaman alıcı görevlerde iş yükünü azaltma, süreçleri standartlaştırma ve değerlendirme süreçlerine yardımcı analitik araçlar sunma potansiyeli yüksektir. Bununla birlikte, YZ'nin yaratıcılık, bağlamsal anlayış ve nihai karar verme gibi insan uzmanlığı gerektiren alanlarda yalnızca destekleyici bir rol üstlenmesi ve etik hususların gözetilmesi kritik öneme sahiptir.
Özet (Çeviri)
Architecture competitions introduce notable challenges for the secretariat and jury members in the evaluation processes. This study aims to investigate how developing artificial intelligence (AI) tools can be integrated to alleviate these challenges, optimize project evaluation workflows, and especially facilitate secretariat reporting processes and jury decision-making mechanisms with a task-based approach. Within the scope of the research, experimental studies were conducted on specified tasks such as automatic transcription of jury meeting audio recordings, counting of objects such as parking spaces on competition boards, positioning of in-board drawings, multi-criteria decision-making support with Analytical Hierarchy Process (AHP), floor plan segmentation, and classification of competition boards using data obtained from real architectural project competitions and open-source educational resources. The findings showed that AI tools can provide high accuracy and considerable time savings in transcribing audio recordings of jury meetings, with a Word Error Rate (WER) of 1.23%-5.74%. In AHP-powered evaluations, the AI was able to predict between finalist and eliminated projects, producing results that were 89% consistent with the actual competition results. In classifying competition boards according to elimination stages, AI demonstrated success above random guessing (~57% test F1 score). However, due to the complexity of architectural drawings, the performance of existing general-purpose AI models in tasks such as object counting and floor plan segmentation has been limited. AI tools can significantly relieve the burden on the jury and the secretariat by taking over repetitive and time-consuming processes in architectural competitions, thus contributing to the uniformity of processes and the production of detailed analytical insights to support the evaluation. However, ethical responsibilities should be carefully observed and the role of AI should not exceed the level of“assistant”in stages where human expertise is required, such as creativity, contextual interpretation and final decision-making.
Benzer Tezler
- Fog computing architecture for e-textile applications
E-tekstil uygulamaları için sis bilişim mimarisi
KADİR ÖZLEM
Doktora
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN İNCE
DOÇ. DR. ÖZGÜR ATALAY
- Öznemekanların arakesitiyle kurgulanan bir temsil anlatısı: Tasarımın yaratıcı süreçlerinde yapay zeka
A narrative of representations structured through intersections of subjectspaces: Artificial intelligence in the creative processes of design
FEYZA ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN BAYRAKTAROĞLU
- From black box to transparency: Advances in ai-drivenco-creation in architectural design
Kara kutudan şeffaflığa: Mimari tasarımda yapay zeka destekli ortak yaratımdaki ilerlemeler
SEVDA BAŞAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
MimarlıkTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZELAL ÇINAR
- Mimarlıkta makine öğrenmesi ve kullanımının 2007-2023 yılları arasında yapılan çalışmalar üzerinden değerlendirilmesi
Assessing the integration of machine learning in architectural practice: A review of research from 2007 to 2023
BEYZA TOPUZ
- Yapay zeka tabanlı akıllı evler ve hava yastığı sistemi ile doğal afetlere
Artificial intelligence-based smart homes and airbag system for disaster resiliencce
MARYAMELBATOOL ALAGHA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİYazılım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÖZKURT