TRT THM repertuvarında Erzurum yöresine kayıtlı 13 zamanlı ve üzeri karma usûllü türkülerin ritmik yapılarının TSM usûl nazariyatı açısından karşılaştırmalı incelenmesi
A comparative analysis of the rhythmic structures of 13-beat and higher mixed-meter Turkish folk songs from the Erzurum region in the TRT THM repertoire from the perspective of TSM meter theory
- Tez No: 958728
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET CAN PELİKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Usûl, Ritmik Kalıp, Erzurum Yöresi, Türk Halk Müziği, Türk Sanat Müziği, Usûl, Rhythmic Pattern, Erzurum Region, Turkish Folk Music, Turkish Art Music
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Amaç: Bu çalışmada, TRT Repertuvarında yer alan Erzurum yöresine ait 13 zamanlı ve üzeri karma usûllü türkülerin ritmik yapıları, THM ve TSM usûl nazariyatı çerçevesinde incelenerek; iki alan arasındaki kuramsal farklılıklardan doğan ifade ayrılıklarının belirlenmesi ve bu bağlamda bir standart önerisi geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Veriler, doküman analizi yöntemiyle elde edilmiştir. Araştırmanın deseninde ise betimsel yöntem çerçevesinde“tarama modeli”(survey model) benimsenmiştir. Araştırma konusuna yönelik olarak seçilen bu yöntem ve teknikler aracılığıyla elde edilen veriler sistematik biçimde analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Bulgular: Araştırmanın dördüncü bölümü olan Bulgular kısmında, 28 eserin notaları sunulmuş ve eserlerin ritmik yapıları THM ve TSM nazariyatları açısından analiz edilmiştir. Eserlerin sahip olduğu usûl yapılarının vuruşları rakamsal olarak ifade edilerek, TSM nazariyatındaki aynı usûl rakamına sahip olan usûlün darplarının rakamsal çözümlemesi ve karşılaştırması yapılmıştır. THM ve TSM usûl nazariyatlarının aynı usûl rakamına sahip olsalar da kendi içlerinde farklılıkları olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç: Elde edilen bulgulara dayanarak araştırmada: THM ve TSM usûl nazariyatları açısından karşılaştırması yapılan Erzurum yöresine ait 13 zamanlı ve üzeri karma usûllü eserlerin ritmik yapılarının her iki müzik türünün usûl nazariyatında benzer ve farklılıkların olduğu saptanmıştır. 28 eserin incelemesi yapıldığında yalnızca 1 eserin THM ve TSM usûlleri açısından örtüştüğü tespit edilmiştir. THM'de kendine özgü usûl kalıplarıyla birçok şekilde eser bulunabileceğinin fakat TSM'de bulunan mevcut usûllerin dışına çıkılamayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: In this study, the rhythmic structures of 13 time signatures and mixed rhythms of folk songs from the Erzurum region included in the TRT Repertoire are examined within the framework of THM and TSM rhythm theory. The aim is to identify the differences in expression arising from the theoretical differences between the two fields and to develop a standard proposal in this context. Method: Qualitative research methods were used in this study. Data were obtained through document analysis. In the research design, the“survey model”was adopted within the framework of the descriptive method. The data obtained through this method and techniques selected for the research topic were systematically analyzed and interpreted. Findings: In the Findings section, which is the fourth part of the research, the scores of 28 works are presented, and the rhythmic structures of the works are analyzed in terms of THM and TSM theories. The beats of the usûl structures of the works were expressed numerically, and the numerical analysis and comparison of the beats of the usûl with the same usûl number in TSM theory were performed. It was observed that although THM and TSM usûl theories have the same usûl number, they have differences within themselves. Results: Based on the findings obtained in the study, it was determined that the rhythmic structures of 13 works with mixed rhythms from the Erzurum region, which were compared in terms of THM and TSM rhythmic theory, had similarities and differences in the rhythmic theory of both music types. When 28 works were examined, it was determined that only 1 work overlapped in terms of THM and TSM usûls. It was concluded that in THM, works can be found in many ways with their own unique usûl patterns, but in TSM, it is not possible to go beyond certain usûls.
Benzer Tezler
- TRT THM repertuvarındaki Erzurum yöresine kayıtlı olan türkülerde Azeri ağzı-tavrı (Söz, ritim, makam) etkisinin incelenmesi
Analyzing the influence of Azeri dialect-tavri (Lyrics, rhythm, makam) in the folk songs recorded in the Erzurum region in TRT THM repertoire
FURKAN AYTEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MüzikAtatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SELİM DOĞAN
- Erzurum yöresi ağıtlarının makamsal açıdan incelenmesi
Maqam analysi̇s of the laments relati̇ng to Erzurum regi̇strated
KONCA ATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CAN PELİKOĞLU
- Erzurum yöresine ait oyun havalarının farklı değişkenler yönünden incelenmesi
The analysis of the traditional dance music in Erzurum region in terms of the different parameters
MAHMUT KIVANÇ
- Erzurum yöresi kadın barlarının müzikal açıdan değerlendirilmesi
Evaluation of musicality of women's folk dances in Erzurum region
AKİF AKKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CAN PELİKOĞLU
- Erzurum yöresi türkülerinde dini unsurların işlenişi üzerine bir inceleme
An analysis on the processing of religious elements in folk songs of Erzurum region
HİLAL İŞCAN KİREÇLİGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiTürk Müziği Çalışmaları Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN FEYZİOĞLU