PISA matematik okuryazarlığını etkileyen değişkenlerin veri madenciliği yöntemleriyle incelenmesi
The investigation of variables affecting PISA mathematical literacy through data mining methods
- Tez No: 958806
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER KUTLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: PISA, matematik okuryazarlığı, veri madenciliği, eğitsel veri madenciliği, karar ağaçları, kümeleme analizi, sınıflandırma performansı, PISA, mathematics literacy, data mining, educational data mining, decision trees, clustering analysis, classification performance
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Bu çalışma, PISA 2022 verileri aracılığıyla ülkeler arasındaki matematik okuryazarlığı farklılıklarının ardında yatan faktörleri veri madenciliği yaklaşımlarıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, PISA 2022 arka plan anketlerinden toplanan göçmenlik ve dil maruziyeti, okul kültürü ve iklimi, konuya özel inançlar, tutumlar, duygular ve davranışlar, genel sosyal ve duygusal özellikler, ekonomik sosyal ve kültürel statü endeksi, bilgi ve iletişim teknolojileri aşinalığı, öğretmen nitelikleri, eğitimi ve mesleki gelişimi, durum belirleme, değerlendirme ve hesap verebilirlik ile küresel krizler yapılarının ve ilgili değişkenlerinden hangilerinin matematik okuryazarlık puanlarını yordadığını eğitsel veri madenciliği yöntemlerinden ve algoritmalarından yararlanarak belirlenmesidir. Ayrıca, çalışmada farklı veri madenciliği yöntemlerinde yer verilen değişkenlere ve genel sosyal ve duygusal özelliklere göre kümeleme analizi ile öğrencilerin kümelenmesi de amaçlanmıştır. Çalışma ilişkisel araştırma desenlerinden yordayıcı ilişkisel araştırma desenine göre tasarlanmıştır. Çalışmada İsviçre, Almanya, Türkiye'den 15.524 öğrenciden oluşan örneklem ile çalışılmıştır. Veriler PISA 2022 Matematik okuryazarlığı testi ve ilgili ölçeklerden toplanmıştır. Araştırmada, rastgele orman, karar ağaçları, Naive Bayes ve yapay sinir ağları ile kümeleme analizleri SPSS Modeler 18.0 yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. Karar ağaçlarından C5.0 algoritmasının diğer yöntemlerden daha yüksek performans gösterdiği ortaya koyulmuştur. PISA 2022 matematik okuryazarlığı başarı durumunu yordayan önemli değişkenler incelendiğinde, üç ülke için matematik öz yeterliği, evde konuşulan dil ve test dili farkı ve öğretmen tarafından geliştirilen testlerin kullanımı önemli ortak değişkenler olarak belirlenmiştir. Ekonomik, sosyal ve kültürel statü endeksi ve işbirliği Almanya ve İsviçre için önemli değişkenlerken; okul iklimini etkileyen öğretmenle ilgili faktörler, göçmenlik ve okul çeşitliliği ile çok kültürlü görüşler Almanya ve Türkiye için önemli değişkenlerdir. Matematik öğretmeni eğitimi ve pandemi öncesi uzaktan eğitim için okul hazırlığı Türkiye ve İsviçre için önemli değişkenler olarak belirlenmiştir. Bulgular alanyazından yararlanılarak yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the underlying factors behind cross-country differences in mathematical literacy through data mining approaches using PISA 2022 data. The purpose of this study was to determine which of the constructs and related variables of immigration and language exposure, school culture and climate, subject-specific beliefs, attitudes, emotions and behaviours, general social and emotional characteristics, economic social and cultural status index, familiarity with information and communication technologies, teacher qualifications, training and professional development, assessment, evaluation and accountability, and global crises collected from PISA 2022 background surveys predict mathematics literacy scores by using educational data mining methods and algorithms. In addition, the study also aimed to cluster the students with clustering analysis according to the variables and social emotional variables included in different data mining methods. The study was designed according to the predictive relational research design, one of the relational research designs. The study was conducted with a sample of 15.524 students from Switzerland, Germany and Turkey. Data were collected from PISA 2022 Mathematical literacy test and related scales. In this study, random forest, decision trees, Naive Bayes, artificial neural networks and clustering analyses were performed with SPSS Modeler 18.0 software. It was revealed that the C5.0 algorithm performed better than other methods. When the important variables predicting PISA 2022 mathematics literacy achievement status were analyzed, mathematics self-efficacy, the difference between the language spoken at home and the test language, and the use of teacher-developed tests were determined as important common variables for the three countries. While economic, social and cultural status index and co-operation are important variables for Germany and Switzerland, teacher-related factors affecting school climate, immigration and school diversity and multicultural views are important variables for Germany and Turkey. School preparedness for mathematics teacher education and preparation for distance education before the pandemic were identified as important variables for Turkey and Switzerland. Findings were interpreted based on the literature.
Benzer Tezler
- Farklı ülkelerden PİSA sınavına katılan öğrencilerin matematik okuryazarlığını etkileyen faktörlerin tahmin edilmesi
Estimation of factors affecting mathematical literacy of students from different countries participating in PISA exam
NURŞAH AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASUMAN SEDA SARACALOĞLU
- PISA 2018'de Türkiye'de matematik başarısını etkileyen dijitalizm faktörlerinin veri madenciliği yöntemleri ile analizi
Analysis of digitalism factors affecting the math success in Turkey in PISA 2018 with data mining methods
YÜCEL KOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İstatistikÇukurova Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN YÜKSEL
- Türkiye, Singapur, Kanada ve Estonya'daı PISA 2018 başarılarını etkileyen değişkenlerin karşılaştırılması
The comparison of variables effecting success in Turkey, Singapore, Canada and Estonia in ı PISA 2018
GÜLŞİRİN KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ DOĞAN
- PISA verilerine göre öğrencilerin fen okuryazarlığını etkileyen bazı faktörlerin analizi
Analysis of some factors affecting science literacy based on PISA data
VOLKAN HASAN KAYA
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV ÇETİN
- PISA matematik okuryazarlığını etkileyen duyuşsal faktörlerin incelenmesi: Sistematik derleme çalışması
Investigation of affective factors affecting on PISA mathematical literacy: A systematic review
ŞERİFE DEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM ÇETİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AYDIN