Sürrealist resimde mekan imgesi üzerine: Sage, tanguy, magritte ve delvaux
On the image of space in surrealist painting: Sage, tanguy, magritte, and delvaux
- Tez No: 958861
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVAN ERKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Sanat Tarihi, Architecture, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Bu tez, 20. yüzyıl avangard hareketleri içinde özgün bir pozisyona sahip olan Sürrealizm akımının resim sanatında kurduğu mekansal temsiller ve bu temsillerin barındırdığı çeşitli yorumlama biçimleri üzerinden bir inceleme sunar. Sürrealizm, rasyonel dünyaya karşı bilinçdışının ve düşsel gerçekliğin kapılarını aralayan devrimci bir yaratıcı tavır olarak tanımlanır. Tezde, bu akımın bilinçdışı estetiğini ve mekanın dönüşümüne dair getirdiği özgün bakış açılarını kavramsal, tarihsel ve eleştirel bir çerçevede ele almak amaçlanmıştır. Araştırma, dört ana başlıktan oluşur. İlk bölümde, Sürrealizm'in tarihsel kökenleri, Dada ve Fütürizm gibi çağdaş avangard hareketlerle kurduğu ilişkiler, psikanalitik düşünceden etkilenmeleri ve André Breton'un manifestolarıyla birlikte Sürrealizm'e dair tarihsel, kavramsal ve düşünsel arka planın anlaşılması sağlanmıştır. İkinci bölümde, tarihsel süreçte mekana ilişkin düşüncelere değinilmiş ve Henri Lefebvre'in mekan kavramsallaştırmasına ilişkin görüşleri aktarılmıştır. Sürrealist yazın ve mekan arasındaki ilişki kurulmuş, manifestolar, şiirsel metinler ve çeşitli mekansal pratikler üzerinden sürrealist mekan anlayışı ortaya konmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise, Antik dönemden itibaren resimdeki mekan temsilinin tarihsel dönüşümü izlenmiş, sürrealist resimde mekan kurgusunu anlamada yol gösterici olması hedeflenmiştir. Son bölümde, Paul Delvaux, Kay Sage, Yves Tanguy ve René Magritte'in 1934–1955 dönemine ait resimlerinde mekanın temsil edilme biçimleri detaylı biçimde analiz edilmiştir. Her bir sanatçının eserinde, mekanın bilinçdışı imgelerle ve sezgisel deneyimlerle nasıl kurgulandığı vurgulanmıştır. Çalışmada, disiplinlerarası bir yöntem benimsenerek sanat tarihi, mimarlık kuramı ve görsel analiz araçlarını bir araya getirmiştir. Mevcut literatürdeki, sürrealist resimde mekan temsillerine ilişkin çalışmaların eksikliği, bu tezi özgün bir tartışma alanına dönüştürmüştür. Seçilen dört sanatçının resimlerindeki mekan temsilleri; Modern Mimarlık'ın ölçülebilir ve işlevsel mekan kavramlarına karşın deneyimsel ve sezgisel bir alan açmaktadır. Sürrealist resimde mekan, modern öznenin akılla örülü dünyasına karşı bilinçdışının sınırsız imgelerini ve deneyimlerini sunar. Dolayısıyla, sürrealist resimler yalnızca estetik olarak değil; mimari düşünce için de bir sorgulama ve esin kaynağı olarak görülebilir. Bu doğrultuda tez, mekân imgelerine ilişkin çözümlemeleriyle, Sürrealizm ile mekan arasındaki ilişkiler ağına özgün bir perspektiften katkı sağlamayı ve konuya ilişkin potansiyel tartışmaları zenginleştirmeyi hedefler. Bu yönüyle, mimarlık ve mekan arakesitinde yapılabilecek çalışmalar için bir kıvılcım ya da bu tür arayışlara temel oluşturabilecek bir düşünsel zemin sağlayabilir.
Özet (Çeviri)
This thesis presents an analysis of the spatial representations established by the Surrealist movement—an avant-garde current with a unique position in 20th-century art—through the diverse modes of interpretation these representations entail. Surrealism is defined as a revolutionary creative stance that opens the doors to the unconscious and dreamlike reality, standing in opposition to the rational world. The study aims to address the movement's unconscious aesthetics and its original perspectives on the transformation of space within a conceptual, historical, and critical framework. The research is structured into four main chapters. The first chapter is concerned with the historical roots of Surrealism and its connections with other avant-garde movements such as Dada and Futurism. It also examines the influence of psychoanalytic thought and explains how André Breton's manifestos contributed to the establishment of Surrealism's historical, conceptual, and intellectual foundations. The second chapter addresses ideas of space within a historical context, introducing Henri Lefebvre's theory of spatial production. In addition, it considers how Surrealist texts — including manifestos, poetry, and creative writings — may be related to spatial thinking and practice. The third chapter is devoted to tracing the historical transformation of spatial representation in painting from antiquity to modernity, in order to provide background for understanding Surrealist spatial imagination. The fourth chapter presents an analysis of how space is represented in the works of four artists — Paul Delvaux, Kay Sage, Yves Tanguy, and René Magritte — during the period between 1934 and 1955. This research adopts an interdisciplinary approach, drawing upon art history, architectural theory, and visual analysis. The absence of direct studies on spatial representation in Surrealist painting within the existing literature enables this thesis to establish an original line of inquiry. The spatial compositions produced by the four selected artists offer an alternative, experiential, and intuitive understanding of space that resists the measurable and functional logic of modern architecture. Within Surrealist painting, space is presented as a realm of limitless images and experiences drawn from the unconscious, standing in contrast to the structured and rational world constructed by the modern subject. Accordingly, these paintings may serve not only as aesthetic expressions but also as sources of inquiry and inspiration for architectural thought. In this regard, the thesis aims to contribute to the network of relations between Surrealism and space from a unique perspective through its analysis of spatial imagery, and to enrich potential discussions on the subject. In doing so, it may provide both a conceptual foundation and a spark for future studies that explore the intersection of architecture and spatial thought.
Benzer Tezler
- Fotoğraf sanatında tekinsizlik: Roger Ballen fotoğrafları üzerine bir inceleme
The uncanny in photograpy art: A review on Roger Ballen photographs
EREN GÖRGÜLÜ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2020
Güzel SanatlarKocaeli ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ODABAŞ
- Rönesans'tan günümüze resim sanatında mekan, mekan algılayışı ve bakış
The space, the perception of space and view in the art of painting from renaissance to the present
VELİ MERT
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2007
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MÜRTEZA FİDAN
- Sanatçıların yarattığı pencereler ve kapılar
Başlık çevirisi yok
ALİ BİRO
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ÖGEL
- Fantastik resimde mekan kurgusuna analitik bakış
An analytical view on spatial construction of fantastic painting
ÖMER YİĞİT ARAL
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2009
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Bölümü
PROF. FUAT ACAROĞLU