V-şekilli mikrohavzalarda suyun etkin kullanımıyla iklim değişikliğine karşı ekosistem rehabilitasyonu
Ecosystem rehabilitation against climate change through effective water use in V-shaped microcatchments
- Tez No: 959034
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT TOPRAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu çalışma, iklim değişikliğinin kurak ve yarı kurak bölgelerde yürütülen ağaçlandırma çalışmalarını olumsuz etkilemesi nedeniyle ortaya çıkan su stresi sorununa çözüm üretme gerekliliğinden doğmuştur. Artan sıcaklıklar ve azalan yağışlar nedeniyle, özellikle ilk yıllarda orman ağacı fidanların hayatta kalma oranlarının düşmesi ve ekosistem rehabilitasyonu çalışmalarının başarısız olması, alternatif ve sürdürülebilir ormancılık uygulamalarını gerekli kılmıştır. Bu doğrultuda, bu çalışmada suyun etkin kullanımı için geliştirilen V-şekilli mikrohavza yapıları ile bitki destek sistemleri (mikoriza, polimer, osmoprotektan) entegrasyonunun sahadaki etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, İzmir ve Manisa illerinde farklı iklim ve toprak özelliklerine sahip üç bölgede (Karaburun, Ödemiş ve Yuntdağı), dar yapraklı dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) türü ile yürütülen ağaçlandırma uygulamalarında su hasadı ve destekleyici uygulamaların fidanların yaşama oranı, büyüme performansı, fizyolojik özellikleri, toprak nemi ve karbon birikimi üzerindeki 3 yıl sonundaki etkileri değerlendirilmiştir. Arazi denemeleri tamamen rastgele blok deneme desenine göre yürütülmüş ve elde edilen veriler geleneksel teras yöntemleriyle karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda, V-şekilli mikrohavzaların suyu tutarak kurak dönemlerde su stresini azalttığı; mikoriza, polimer ve osmoprotektan uygulamalarının ise fidan gelişimini ve yaşama oranını anlamlı düzeyde artırdığı belirlenmiştir. Ayrıca bu uygulamaların toprak nemini koruduğu, besin alımını iyileştirdiği ve toplam karbon havuzuna olumlu katkı sunduğu ortaya konmuştur. Elde edilen bulgular, kurak ve yarı kurak alanlarda yapraklı türlerle yürütülecek ağaçlandırma faaliyetlerinde başarıyı artıracak bütüncül bir yaklaşım sunmakta; aynı zamanda Türkiye'nin iklim değişikliğiyle mücadele stratejilerine ve uluslararası yükümlülüklerine bilimsel dayanak sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was initiated to address the pressing issue of water stress, which has emerged as a critical challenge due to the adverse effects of climate change on afforestation practices in arid and semi-arid regions. Increased temperatures and decreased precipitation have reduced forest tree seedling survival rates —particularly during the early establishment phase —and have undermined the success of ecosystem rehabilitation. As a result, there is a growing need for alternative and sustainable forestry approaches. In this context, the research aimed to examine the effectiveness of integrating V-shaped microcatchments, designed for efficient water harvesting, with plant-support systems including mycorrhizae, water-retaining polymers, and osmoprotectants 3 years after treatments. Field studies were conducted in three ecologically distinct regions (Karaburun, Ödemiş, and Yuntdağı) located in the provinces of İzmir and Manisa, Türkiye. Using narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.), the study evaluated the impacts of water harvesting and biological treatments on seedling survival, growth performance, physiological characteristics, soil moisture, and carbon accumulation. A randomized complete block design was employed, and the findings were compared with conventional terracing methods. The results indicated that V-shaped microcatchments improved water retention and reduced drought-induced stress, while the biological treatments significantly enhanced seedling survival and growth. These treatments also helped maintain soil moisture, improved nutrient uptake, and positively contributed to carbon storage in the ecosystem. The study presents an integrated and practical approach to increasing the success of afforestation efforts with broadleaf species in water-scarce environments.
Benzer Tezler
- V-şekilli mikrohavzalardaki pistacia lentiscus var. chia duham. fidanlarının büyüme performansının makine öğrenimi tabanlı analizi ve tahmini
Machine learning-based analysis and prediction of growth performance of pistacia lentiscus var. Chia duham. seedlings in V-shaped micro-catchments
ÖMER AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiYazılım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERİH PALANDÖKEN
DOÇ. DR. BÜLENT TOPRAK
- Su hasadı tekniğinin sakız ağacı (Pistacia lentiscus var. chia Duham.) fidanlarının tutma oranına ve büyüme performansına etkisi
Effect of water harvesting technique on survival rate and growth performance of mastic tree (Pistacia lentiscus var. chia Duham.) seedlings
ZAFER KOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT TOPRAK
- V-şekilli kompozit panel plakaların kara mayını patlamaları esnasında koruyuculuklarının sonlu elemanlar analizleri ile araştırılması
Investigation of protection of V-shaped composite panel plates during landmine explosions by finite element analysis
HARUN SELİM ADIBELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİ BEDİR
- Otoyol bileşenlerinin seçiminde seldağınaklık sisteminin önemi: Pozantı-E5-Ereğli Kavşağı Otoyolu
The Importance of the artificial dyke method in motorway alignment selection: The Motorway of Pozantı-E5-Ereğli Interchange
LEVENT AKDUMAN
Doktora
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİZ ERTUNÇ
- Yarım V - şekilli kuantum kuyusunun optiksel özellikleri
The optical properties of semi-V-shaped quantum well
SİBEL ALİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Fizik ve Fizik MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiOptik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH UNGAN