Organik tarıma uygun soğuğa dayanıklı buğday (Triticum aestivum L) hatlarının morfolojik ve moleküler işaretler ile belirlenmesi
Identification of cold resistant wheat (Triticum aestivum L) lines suitable for organic farming by morphological and molecular markörs
- Tez No: 959098
- Danışmanlar: Prof. Dr. KAMİL HALİLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Organik Tarım, Soğuk Zararı, SSR Markör, Buğday (Triticum aestivum L), Organic Agriculture, Cold Damage, SSR Markör, Wheat (Triticum aestivum L)
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Amaç: 362 genotipten oluşan ekmeklik buğday populasyonunun organik tarım şartları altında soğuğa dayanıklılık parametreleri açısından değerlendirilmesi, ileriki aşamalarda yapılacak organik tarıma uygun ıslah çalışmaları için ebeveynlerin belirlenmesi çalışmamızın ilk amacını oluşturmaktadır. Çalışmamızın ikinci amacı, Bolouri vd. (2019) tarafından soğuğa dayanıklılık ile ilişkili olduğu belirlenen 4 adet SSR markörünün doğrulanmasıdır. Soğuğa dayanıklılık ile ilgili genlerin araştırıldığı bu çalışmanın organik tarımdaki morfolojik verilerle entegre edilerek doğrulanması ile ilgili literatürde bir bilginin yer almamış olması bu çalışmanın özgün değerini oluşturmaktadır. Yöntem: Araştırma, 2024–2025 yıllarında Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü serası yanında bulunan organik tarıma elverişli alanda yürütülmüştür. Denemede bitki materyali olarak yerel çeşitler ile Fransız ve Kırgız buğday hatlarının yer aldığı toplam 362 buğday genotipi kullanılmış; bunlara ek olarak 5 kontrol çeşidi ile birlikte deneme, augmented deneme desenine göre 12 blokta kurulmuştur. Ekimleri gerçekleştirilen genotiplerde kış sonrası canlı bitki oranı, soğuk zararı ve çıkış yapan bitki sayısı gibi veriler toplanmış ve bu veriler R Studio programı ile varyans analizine tabi tutularak analiz tabloları oluşturulmuştur. Moleküler karakterizasyon işlemi soğuğa dayanıklılık ile ilişkili olduğu varsayılan 4 adet SSR markörü ile doğrulama işlemi gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Tarla çalışmalarında genotipler arasında sadece soğuk zararı açısından önemli bir farklılık gözlenirken diğer parametrelerde anlamlı bir fark oluşmamıştır. Moleküler markörler ile kış sonrası canlı bitki oranı (CO) ve soğuk zararı (SZ) parametreleri arasında bir ilişki bulunmamış olup çoğunlukla negatif yönde bir korelasyon gözlenmiştir. Bununla birlikte GWM 493 ile soğuk zararı arasında anlamlı bir ilişki bulunmuş olmasına rağmen bu farklılık negatif yönde ve zayıf bir korelasyon göstermiştir. Sonuç: Barc 101, GWM 160, GWM 340, GWM 493 markörlerinin soğuk ile ilgili dayanıklılık parametreleriyle ilişkisinin zayıf olması, kullanılan markörlerin bu karakter üzerinde varyasyonu tespit etme noktasında yetersiz kaldıklarını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Purpose: The first objective of our study is to evaluate the cold tolerance parameters of a bread wheat population consisting of 362 genotypes under organic farming conditions in order to identify parents for future breeding studies suitable for organic farming. The second objective of our study is to validate the four SSR markers identified by Bolouri et al. (2019) as being associated with cold tolerance. The fact that there is no information in the literature regarding the validation of this study, which investigates genes related to cold tolerance, by integrating it with morphological data from organic farming, constitutes the original value of this study. Method: The research was conducted in an area suitable for organic farming next to the greenhouse of the Field Crops Department of the Faculty of Agriculture at Atatürk University between 2024 and 2025. A total of 362 wheat genotypes, including local varieties and French and Kyrgyz wheat lines, were used as plant material in the experiment. In addition to these, the experiment was set up in 12 blocks according to the augmented experimental design, along with 5 control varieties. Data such as the post-winter live plant rate, cold damage, and plant emergence rate were collected from the genotypes that were planted, and these data were subjected to variance analysis using the R Studio program to create analysis tables. Molecular characterization was performed using four SSR markers assumed to be associated with cold tolerance. Findings:. In field studies, only a significant difference was observed between genotypes in terms of cold damage, while no significant difference was observed in other parameters. No relationship was found between molecular markers and the post-winter live plant rate (CO) and cold damage (SZ) parameters, and a negative correlation was mostly observed. However, although a significant relationship was found between GWM 493 and cold damage, this difference showed a negative and weak correlation. Results: The weak correlation between the cold resistance parameters of the Barc 101, GWM 160, GWM 340, and GWM 493 markers indicates that the markers used are insufficient for detecting variation in this trait.
Benzer Tezler
- Optimization of plastic injection process parameters using the Taguchi method, machine learning and genetic algorithm
Plastik enjeksiyon prosesinde Taguchi, makine öğrenmesi ve genetik algoritma yöntemlerini kullanarak parametre optimizasyonu
BURAK SEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSAN ÜSTÜNDAĞ
- Domates üretiminde sorun olan yabancı otlara karşı organik tarıma uygun bazı mücadele yöntemlerinin araştırılması
Research on some methods appropriate for organic farming on weed species in tomato cultivation
ZÜBEYDE FİLİZ ARSLAN
- Niğde'de üretilen organik ve organik olmayan tarım ürünlerinin üretim ve pazarlama sürecindeki farklılıklar belirlenmesi
The determine of differences in production and marketing processing of organic agriculture products and non-organic agriculture products in Niğde
FATIMANA SAĞTAŞ ÖZKUL
- Kelkit Havzası organik tarım potansiyelinin belirlenmesi ve coğrafi bilgi sistemleri kullanarak haritalanması
Determination organic agriculture potantial of Kelkit Basin and mapping by using geographic information systems
HAKAN KARADAĞ
Doktora
Türkçe
2016
Mühendislik BilimleriGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN YILDIZ
DOÇ. DR. HAKAN METE DOĞAN
- Yulafta bazı organik gübre uygulamalarının verim, kalite ve bazı bitkisel özellikler üzerine etkisi
The effect of some organic fertilizer applications in oats on yield, quality and some herbal properties
SONGÜL ÇİFTÇİ SAKİN
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM
DR. TURHAN KAHRAMAN