Yetişkin bireylerde kişilerarası şemalar ve problem alanları ile karanlık üçlü kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi
An evaluation of interpersonal schemas and problem areas in adult individuals in relation to dark triad personality traits
- Tez No: 959388
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLÇİN ŞENYUVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
“Karanlık üçlü”kişilik özellikleri; narsisizm, makyavelizm ve psikopatiden oluşmaktadır. Bireyin gelişiminin sağlıklı ilerlemesi için diğer kişilerle ilişki kurabilme yeteneği önemli rol oynar. Bu ilişkilerde bireyin benliği ve diğerleri hakkında geliştirdiği zihinsel temsiller, davranışsal, duygusal ve bilişsel olarak kişilerarası şemalar aracılığıyla şekillenir. Bazı bireyler diğer insanlarla ilişki kurmak için gerekli olan becerilere sahipken diğer bireyler, sosyalleşme esnasında stresli, kaygılı ve mutsuz olarak kişilerarası problemler yaşamaktadırlar. Kişilerarası döngüsel model, bu ilişkisel özellikleri dairesel bir yapıda organize eder. Bu bilgiler ışığında yapılan çalışmanın amacı, Türkiye'de yaşayan 18-65 yaş arası karanlık üçlü kişilik özelliklerine sahip bireylerin şemaları ve ilişkilerindeki problem alanlarının değerlendirilmesidir. 447 kişi ile yürütülen bu çalışma ilişkisel tarama modeliyle yapılan nicel bir çalışmadır. Çalışmada ''Sosyodemografik Bilgi Formu'', ''Kısaltılmış Karanlık Üçlü Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması'', ''Kişilerarası Şemalar Ölçeği'' ve ''Kişilerarası Problemler Envanteri (IIP-32) Türkçe Formu'' kullanılmıştır. Değişkenlerin ortalama puanları arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla“Pearson Korelasyon Analizi”; Makyavelizm, narsisizm ve psikopati değişkenlerinin yordayıcılarını belirlemek amacıyla“Hiyerarşik Regresyon Analizi”; iki gruptan oluşan kategorik değişkenlerin SD3-T, IIP-C ve bunların alt boyutlarına ilişkin puan ortalamaları arasındaki farklılığı tespit etmek amacıyla“Bağımsız Örneklemler T-testi”; grup sayısı üç ve fazlası olan kategorik değişkenlerin puan ortalamaları arasındaki farklılığı tespit etmek amacıyla ise“Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)”uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, karanlık üçlünün tüm alt boyutlarında erkeklerin kadınlara kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek puan aldıkları, erkeklerin kişilerarası problemler alt boyutlarından, kinci-benmerkezci ve baskın-kontrolcü boyutlarının kadınlara göre daha yüksek olduğu, karanlık üçlü bireylerin kişilerarası şemalara sahip olduğu ve diğer kişilerle hangi kişilerarası alt boyutlarda problemler yaşadığı anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
The“dark triad”personality traits consist of narcissism, machiavellianism and psychopathy. The ability to establish relationships with other people plays an important role in the healthy development of the individual. In these relationships, the mental representations that the individual develops about himself and others are shaped through behavioral, emotional and cognitive interpersonal schemas. While some individuals have the skills necessary to establish relationships with other people, other individuals experience interpersonal problems such as stress, anxiety and unhappiness during socialization. The interpersonal circular model organizes these relational traits in a circular structure. The purpose of the study conducted in light of this information is to evaluate the schemas and problem areas in the relationships of individuals with dark triad personality traits between the ages of 18-65 living in Turkey. This study, conducted with 447 people, is a quantitative study conducted with the relational screening model. In the study, ''Sociodemographic Information Form'', ''Turkish Adaptation of Abbreviated Dark Triad Scale'', ''Interpersonal Schemas Scale'' and ''Turkish Form of Inventory of Interpersonal Problems (IIP-32)'' were used. ''Pearson Correlation Analysis'' was used to examine the relationships between the mean scores of the variables; ''Hierarchical Regression Analysis'' was used to determine the predictors of Machiavellianism, narcissism and psychopathy variables; ''Independent Samples T-test'' was used to determine the difference between the mean scores of categorical variables consisting of two groups regarding SD3-T, IIP-C and their sub-dimensions; and ''One-Way Analysis of Variance (ANOVA)'' was used to determine the difference between the mean scores of categorical variables with three or more groups. According to the research results, it is understood that men have significantly higher scores than women in all sub-dimensions of the dark triad, that men have higher scores than women in the sub-dimensions of interpersonal problems, the dimensions of spiteful-egocentric and dominant-controlling, and that dark triad individuals have interpersonal schemas and in which interpersonal sub-dimensions they experience problems with other people.
Benzer Tezler
- 25-50 yaş aralığındaki bireylerin çocukluk çağı travmalarının yetişkinlikteki şemaları ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood traumas and adult schemas of individuals aged between 25-50
HACER GAYE ÇAPIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜJEN İLNEM
- Erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ebeveynlik stilleri ve kişilerarası şemaların nesiller arası incelenmesi - şema odaklı bir inceleme
An intergenerational study of early maladaptive schemas, perceived parental styles and interpersonal schemas - a schema focused study
BÜŞRA AVCILAR İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiOkan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKİYE İREM ERDEM ATAK
- Reddedilme duyarlılığı, kişilerarası çatışma çözme stilleri ve bağlanmanın karanlık üçlü kişilik özellikleri ile ilişkisi: Erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
The relation of dark triad personality traits with rejection sensitivity, interpersonal conflict resolation stylies and attachment: The mediating role of early maladaptive schemas
DUYGU YÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE SEVİNÇ TOK
- Erken dönem ebeveyn kaybıyaşamış bireylerin yetişkin kişilerarası ilişkileri ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between early parental loss and adult interpersonal relationships and self-esteem
BEYZA ÜÇPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN HERDİ
- Yetişkin bireylerde kişilerarası ilişkiler ile ilgili bilişsel çarpıtmalar ve ebeveynleşme olgusu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between cognitive distortions related to interpersonal relationships and the parenting event in adult individuals
AYCAN GEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PERVİN NEDİM BAL