Muhammed'in Ferruh u Hümâ ('Işk-nâme) adlı mesnevisinin bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü
Contextual concordance and functional glossary of Muhammed's mesnevi Ferruh u hümâ (Işk-nâme)
- Tez No: 959517
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 2045
Özet
Bu çalışmada mesnevinin bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü yapılmıştır. Hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmayan Muhammed, Ferruh u Hümâ'yı 31 Aralık 1397'de bitirmiş ve Emir Süleyman'a ithaf etmiştir. Eser üzerine yapılan ilk çalışmalarda müellifin adı Mehmed, eserinin adı ise Işk-nâme şeklinde bildirilmiştir. Sonraki çalışmalar, müellifin adının Muhammed, eserinin adının ise Ferruh u Hümâ veya Ferruh-nâme olabileceğini belirtmiştir. Çalışmada, öncelikle eser üzerine yapılan çalışmaların detaylı bibliyografyası verilerek hikâyenin özeti kaleme alınmıştır. Ardından eserin söz varlığı ve üslup özellikleri incelenmiştir. Üslup belirlemede söz varlığının önemi dikkat çekmektedir. Eserin söz varlığı belirlenirken TEBDİZ sistemi kullanılmıştır. Söz konusu sistem sayesinde eserin sahip olduğu söz varlığının tespiti kolaylaşmış, esere dair somut veriler elde edilebilmiştir. Söz varlığı içinde arkaik ifadeler, atasözleri, deyimler, kalıp ifadeler, birleşik fiiller, ikilemeler, tamlama grupları, bağlaçlar ve edatlar belirlenmiştir. Belirlenen bu söz varlığından; arkaik ifadeler ve atasözleri önemli üslup göstergeleri olarak tespit edilmiş ve üslup analizinde kullanılmıştır. Ayrıca çalışmanın üslup bahsinde üslup belirlemede söz varlığının önemi de vurgulanmıştır. Eserde geçen 78641 sözcük ve 18310 kalıp ifade, eserin hacmini gösterirken birçok arkaik ifadeye ilk ve tek tanık olması ve 246 atasözüyle beraber atasözü kabilinden 26 ifadeyi ihtiva etmesi eserin zenginliğini ve özgünlüğünü ifade etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study presents a contextual index and a functional dictionary of the masnavi Ferruh u Hümâ. Muhammad, about whom no information is found in sources, completed Ferruh u Hümâ on December 31, 1397, dedicating it to Emir Süleyman. Early studies reported the author's name as Mehmed and the work's title as Işk-nâme. Later research indicated that the author's name is Muhammad and the work's title may be Ferruh u Hümâ or Ferruh-nâme. The study first provides a detailed bibliography of research on the text, followed by a summary of the story. The vocabulary and stylistic features of the work are then examined, with special emphasis on the importance of vocabulary in determining style. The TEBDİZ system was employed to identify the vocabulary, which facilitated the process and provided concrete data about the text. Within the vocabulary, archaic expressions, proverbs, idioms, formulaic phrases, compound verbs, reduplications, noun phrases, conjunctions, and prepositions were identified. Among these, archaic expressions and proverbs were considered important stylistic indicators and used in the stylistic analysis. In addition, the study underlines the role of vocabulary in defining style. The work contains 78,641 words and 18,310 formulaic expressions. Its significance lies in preserving numerous archaic expressions as their first and only attestations, as well as including 246 proverbs and 26 proverb-like expressions. These features highlight the richness and originality of the text.
Benzer Tezler
- Muhammed'in Ferruḫ u Hümā ('Işḳ-Nâme) adlı eseri üzerine anlambilimsel ve tematik bir inceleme
A semantic and thematic analysis on Muhammad's Ferruḫ u Humā ('Işḳ-Nāme)
SENA DOĞANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- Tefsirde ihtilafların mahiyeti çeşitleri ve sebepleri
Controversial commontary on the Koran
FERRUH KAHRAMAN
Doktora
Türkçe
2010
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMED AYDIN
- Habbazi'nin El-Mugni Fi Usuli'l-Fıkh adlı eserine Harizmi tarafından yapılan şerhin tahkik ve tahlili
The verification and analyse of Serhu'l-Mughni fi Usuli'l-Fikh by Khwarizmi
MUHAMMED FERRUH ORUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SELİM HAS
- Çağdaş Türk resminde soyut yönelimler bağlamında Ferruh Başağa ve Selim Turan
In the context of abstract tendencies in contemporary Turkish painting, Ferruh Başağa and Selim Turan
MUHAMMED ENES ÇATAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MUHAMMET EMİN KAYSERİLİ
- Sinema filmlerindeki heykellerin göstergebilimi açısından çözümlenmesi
Analysis of the sculptures in cinema films in terms of the indicator
MUHAMMED SEDAT ÖZAKALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FERRUH HAŞILOĞLU