Eski kahire geleneksel konut mimarisinin incelenmesi;'' hilmiye ve seyyide zeynep bölgesi
Analysis of traditional residential architecture in old cairo;''the hilmiya and seyyide zeynep districts''
- Tez No: 959522
- Danışmanlar: PROF. DR. MİNE ULUSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Eski Kahire, Firavun Konutları, Geleneksel, Konut Tipi, Orta Sınıf, Üst Sınıf, Housing Type, Middle Class, Old Cairo, Pharaoh Houses, Traditional, Upper Class
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Eski Kahire'nin konut mimarisi, yalnızca estetik bir yapı dili sunmakla kalmamış, aynı zamanda dinî, iklimsel, sosyal, kültürel ve tarihî unsurların etkisiyle biçimlenmiş özgün bir mimari evrim sergilemiştir. Bu kentsel dokuda kullanılan yapı malzemeleri, hem işlevsellik hem de estetik açıdan önemli bir rol oynayarak mimari karakteri derinleştirmiştir. Eski Kahire, tarihsel süreçte birçok kültürü bünyesinde barındırmış, bu kültürel çeşitlilik özellikle orta ve üst sınıfa ait konutlarda belirginleşen yeni mimari tarzlara ilham kaynağı olmuştur. Bu çalışmada analiz edilen dokuz konut örneği; fotoğrafları, rölöve çizimleri, vaziyet planları, detayları, mimari nitelikleri, yapı teknikleri ve bezeme unsurlarıyla kapsamlı bir biçimde ele alınmıştır. Sunulan bu derinlemesine analiz, Eski Kahire'nin zengin mimari mirasını anlamaya yönelik bütüncül bir bakış açısı sunmaktadır. Dinî unsurlar, mimari tasarımlara yalnızca biçimsel değil, aynı zamanda manevi bir anlam katmış; ibadet, mahremiyet ve sembolizm gibi kavramlar üzerinden mekânsal düzenlemeleri şekillendirmiştir. İklimsel koşullar, yaşam alanlarının doğal havalandırma ve gölgelendirme gibi stratejilerle konforlu hale getirilmesini zorunlu kılmış; bu durum konut planlamasına doğrudan yansımıştır. Öte yandan, tarihî arka plan, mimari evrim sürecini yönlendirmiş ve belirli dönemlerdeki tasarım anlayışlarını şekillendirmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde, araştırmanın genel amaçları, kapsamı ve uygulanan yöntem bilimsel çerçevede ayrıntılı olarak sunulmuştur. İkinci bölümde, geleneksel Mısır konutu tanıtılmış; tarihî gelişimi, plan tipini etkileyen faktörler ve ülkede yaygın olarak görülen konut türleri ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Eski Kahire'nin tarihsel arka planı, yapı düzenlemeleri ve yabancı mimarların kent dokusuna olan etkileri incelenmiş; bu bağlamda orta ve üst sınıf konut tipolojileri görsel belgelerle desteklenmiştir. Dördüncü bölümde ise, seçilen dokuz Eski Kahire konutu mimari açıdan değerlendirilmiştir. Her bir konut; mimari özellikleri, inşa teknikleri, yapı malzemeleri, süsleme unsurları ve tarihî bağlamlarıyla birlikte analiz edilmiştir. Sunulan görsel ve çizim materyalleri, bu yapıların özelliklerinin anlaşılmasına katkı sağlamıştır. Beşinci ve son bölümde, incelenen dokuz konut örneği karşılaştırmalı bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Mimari özellikler, yapı teknikleri, kullanılan süsleme unsurları ile ortak ve farklı yönler sistematik biçimde ortaya konmuş; elde edilen veriler ışığında genel sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışma, Eski Kahire'nin konut mimarisini yalnızca fiziksel bir yapı bütünü olarak değil, aynı zamanda bu yapıların taşıdığı tarihî, kültürel ve manevi değerleri anlamaya yönelik bir girişim olarak değerlendirmektedir.
Özet (Çeviri)
The residential architecture of Historic Cairo presents not only an aesthetic architectural language but also reflects a unique evolution shaped significantly by religious, climatic, social, cultural, and historical factors. The building materials used in this urban fabric have played a crucial role in enhancing both functionality and visual identity. Throughout its history, Historic Cairo has embraced diverse cultures, and this cultural mosaic has particularly inspired new architectural styles in middle- and upper-class residences. This study examines nine selected residential examples through an in-depth analysis of their photographs, measured drawings, site plans, architectural details, structural techniques, and decorative elements. Such a comprehensive approach offers a holistic understanding of Cairo's rich architectural heritage. Religious elements contributed not only to the formal design but also imbued the spaces with spiritual meaning, influencing spatial arrangements through concepts such as worship, privacy, and symbolism. Climatic conditions necessitated designs that ensured thermal comfort through passive ventilation and shading strategies, directly impacting spatial configurations. The first chapter of this study outlines the general objectives, scope, and methodology in a scholarly framework. The second chapter introduces the traditional Egyptian house, elaborating on its historical development, factors influencing plan typology, and prevalent residential forms in Egypt. The third chapter explores the historical context of Historic Cairo, construction regulations, and the influence of foreign architects on the city's residential architecture, with a particular focus on middle- and upper-class housing, supported by visual documentation. The fourth chapter presents a detailed architectural analysis of nine selected residences in Historic Cairo. Each house is examined with respect to its architectural features, construction techniques, building materials, decorative elements, and historical context. Visual materials and drawings support a deeper understanding of these architectural elements. The fifth and final chapter offers a comparative evaluation of the ten houses, focusing on shared and differing features in terms of architectural characteristics, construction methods, and ornamental elements. This analysis is integrated into the overall study to draw general conclusions.
Benzer Tezler
- Mısır'da islami dönem konut ve donatı tasarımlarının incelenmesi: Kahire evleri
A review of islamic period houses and equipment design in Egypt: Cairene houses
ESRA ABDEL HAMİD HOSNY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkKocaeli Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. DENİZ DEMİRARSLAN
- Eski Kahire geleneksel konut mimarisi
Old Cairo traditional house architecture
BATOL AHMED ALI AHMED MOHAMED ELNAHAL
- Berlin İslam Sanatları Müzesi'nde bulunan Türk halıları
Turkish carpets in Berlin Islam Art Museum
ESEN BAYDEMİR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2018
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET LATİF TARAŞLI
- Trablusşam kentsel sit alanının incelenmesi ve içinde yer alan sivil mimarlık örnekleri üzerine bir araştırma
Survey of the old tripoli city and analysis of examples of architectural civil structures
KHALED TADMORİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLGİ YÜCE AŞKUN
- Milas camilerindeki Milas halıları
Milas carpets found in Milas mosques
BERNA SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
El SanatlarıMuğla ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ADNAN DİLER