Yamula baraj havzasındaki akıma iklim değişikliğinin etkileri
The effects of climate change on the streamflow in the Yamula dam basin
- Tez No: 959705
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GAYE AKTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Hem ülkemizi hem de tüm dünyayı giderek daha fazla tehdit eden iklim değişikliği etkileri ve bu etkilere karşı çözümler aranması son yıllarda büyük ölçüde önem kazanmıştır. Bu tez kapsamında Yamula Baraj Havzası'nda gelecek yağışlar, sıcaklıklar ve akımlar üzerinde iklim değişikliğinin etkileri incelenmiştir. İki farklı bölgesel iklim modeline ait (CNRM-CM5/RCA4 ve EC EARTH/RACMO22E) iki senaryo ile sapma düzeltmeleri yapılarak, referans (1980-2005) ve gelecek dönemler (2023-2100) için anomali ve eğilim hesaplamaları belirli periyotlar için gerçekleştirilmiştir. Senaryolardan elde edilen veriler HEC-HMS hidrolojik modelinde kullanılmış, havzada akım projeksiyonları hesaplanarak anomaliler değerlendirilmiştir. Kullanılan RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarına göre sıcaklık projeksiyonlarının artan eğilimde olduğu, yağış projeksiyonlarının eğilimlerindeyse artma ve azalma durumunun dönemsel olarak değişeceği öngörülmüştür. Hidrolojik modellemenin performansı Nash–Sutcliffe model verimlilik katsayısı (NSE) kullanılarak belirlenmiştir. Buna göre, kalibrasyon aşamasında NSE değeri 0,49-0,70 aralığındayken validasyon aşamasında ise 0,49-0,69 aralığında olduğu saptanmıştır. Yapılan hidrolojik çalışmalar sonucunda, projekte edilen akımlarda referans döneme göre nispeten artış olacağı öngörülmektedir. Çalışmada, 2023-2100 gelecek dönemi için meteorolojik kuraklıkların zamansal özellikleri, SPI (Standartlaştırılmış Yağış İndeksi) yöntemi kullanılarak 1, 3, 6, 9 ve 12 aylık zaman ölçeklerinde analiz edilmiştir. Bu amaçla analizde, en yüksek Z istatistik değerlerini içeren CNRM-CM5/RCA4 modelinin en kötü senaryosu olan RCP8.5 aylık yağış verileri kullanılmıştır. Çalışma alanında, öngörülen meteorolojik kuraklıklara ait özellikler 12 aylık periyotta Run teorisi kullanılarak saptanmıştır. Çalışma sonucuna göre, en uzun ve en yoğun süren kuraklık periyotlarının orta vadede (2051–2075), en şiddetli kurak periyodun ise yakın gelecekte (2025–2050) olacağı öngörülmüştür. Ayrıca uzak gelecek (2076–2100) döneminde kuraklık periyotlarının süresi ve şiddetinde zamanla azalma durumu öngörülmüştür.
Özet (Çeviri)
The impacts of climate change, which increasingly threaten both our country and the entire world, and the search for solutions to these impacts have gained significant importance in recent years. This thesis examines the effects of climate change on future precipitation, temperatures, and flows in the Yamula Dam Basin. Bias corrections were applied to two scenarios from two different regional climate models (CNRM-CM5/RCA4 and EC-EARTH/RACMO22E), and anomaly and trend calculations were made for reference (1980–2005) and future (2023–2100) periods. The data obtained from these scenarios were used in the HEC-HMS hydrological model, and flow projections in the basin were calculated to assess anomalies. According to the RCP4.5 and RCP8.5 scenarios, temperature projections show an increasing trend, while precipitation projections are expected to fluctuate with periods of both increase and decrease. The hydrological model's performance was determined using the Nash–Sutcliffe efficiency coefficient (NSE), which was found to be between 0.49 and 0.70 during the calibration phase and between 0.49 and 0.69 during the validation phase. The hydrological studies suggest that future flows will increase relative to the reference period. Additionally, a drought analysis was conducted, considering the effects of climate change. The temporal characteristics of meteorological droughts for the future period (2023–2100) were analyzed using the Standardized Precipitation Index (SPI) method at 1, 3, 6, 9, and 12-month time scales.
Benzer Tezler
- Kızılırmak havzasındaki barajların sismik ve potansiyel risk analizleri
Seismik and potential risk analyses of dams in Kızılırmak basin
ÖZGÜR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
İnşaat MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HASAN TOSUN
- Yamula baraj havzasında su üretiminin ormancılık açısından ekonomik analizi
An economical analysis of the water production from the point of forestry sector in the Yamula dam watershed
SÜLEYMAN CUMHUR YALÇINKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN GÖRÜCÜ
- Kızılırmak havzasında balık yetiştiriciliği yapılan 5 baraj gölünün trofik durumunun değerlendirmesi
Assessment of trophic status of 5 dams along the kızılırmak basin related to aquaculture
DUYGU TOKGÖZ YAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Su ÜrünleriGazi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSEL ÇAĞLAN GÜNAL
- Yamula Baraj Gölü (Kayseri)'nde yaşayan tatlısu levreğinin (Perca fluviatilis l.,1758) bazı biyolojik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of some biological characteristics of freshwater perch (Perca fluviatilis l.,1758) living in Yamula Dam Lake (Kayseri̇)
ÇİÇEK KUVELOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Su ÜrünleriMersin ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ÖZLÜER HUNT
- Yamula baraj gölü'nde yaşayan gümüş balığı (atherina boyeri rısso,1810)'nın otolit biyometrisi
Otolith biometry of big-scale sand smelt (atherina boyeri risso, 1810) living in yamula dam lake
ÖZLEM IRMAK YAYLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKAN YAZICIOĞLU