Dünya görüşü ile aile ve evlilik tasavvuru arasındaki ilişki: Evli ve bekâr genç bireylerin tasavvurlarının karşılaştırmalı bir analizi
The relationship between worldview and conception of marriage and family: A comparative analysis of the conceptions of married and unmarried young individuals
- Tez No: 959731
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULKERİM SÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Bu araştırma, farklı dünya görüşlerine sahip genç evli ve bekâr bireylerin evlilik kurumuna ve ilişkisine dair tasavvurlarının, sahip oldukları dünya görüşü ile ilişkili olarak evlilik öncesi ve evlilik sonrası (pratik ve deneyim temelli) süreçlerde nasıl şekillendiğini ve evlilik deneyiminin etkisine bağlı olarak dünya görüşlerinin değişip değişmediğini incelemektedir. Bu suretle araştırmada evlilik anlayışının geniş anlamda dünya görüşü yanında bireysel değerler, tercihler ve inançlarla ve fakat aynı zamanda toplumsal normlar, kültürel kodlar ve yaşam deneyimleriyle nasıl ortaya çıktığı, korunduğu veya değiştirildiği ortaya konmaktadır. Araştırmanın ampirik verileri, nitel bir araştırma tasarımı çerçevesinde, Aralık 2024 ile Şubat 2025 tarihleri arasında 20'si evli, 20'si bekâr olmak üzere toplam 40 katılımcı ile derinlemesine mülakatlar yoluyla derlenmiştir. Bu katılımcılar amaca uygun olma yöntemi ile belirlenmiş olan 25-35 yaş aralığında, farklı eğitim ve sosyo-ekonomik düzeyde bulunan bireylerden oluşmaktadır. Araştırmada katılımcılar kendi dünya görüşleri hakkındaki beyanlarının içeriği de dikkate alınmak suretiyle geleneksel, muhafazakâr, İslami-muhafazakâr, modern, karma (yani hem geleneksel-hem modern) ve seküler-liberal olmak üzere altı farklı dünya görüşüne kategorisine ayrılmıştır. Bu katılımcıların tasavvur ettikleri evlilik ilişkisi ise ahlâki değerler, sadakat, güven, toplumsal cinsiyet rolleri, mali-iktisadi roller ve ebeveynlik rollerine dair görüşleri ve uygulamaları dahilinde vaka içi (yani bekâr ve evli bireyler dünya görüşleri itibariyle kendi aralarında) ve vakalar arası (yani bekâr ve evli bireyler birbirleriyle karşılaştırılarak) karşılaştırma yapmak yoluyla incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, evli ve bekâr katılımcıların evlilik öncesine tasavvurlarının dünya görüşü ile güçlü bir şekilde ilişkili olduğunu, ancak evlilik sonrasındaki deneyimlerin bu tasavvurları bazı alanlarda dönüştürdüğünü/ değiştirdiğini/ yeniden yorumladığını ortaya koymaktadır. Evlilik tasavvurlarının hem süreklilik hem de dönüşüm özellikleri taşıdığını; dünya görüşünün başlangıç çerçevesini belirlediğini ancak evlilik deneyiminin bu çerçeveyi yeniden biçimlendirebildiği ortaya koymaktadır. Bu durum, evliliğin bireysel değerler, toplumsal normlar ve deneyimlerle sürekli etkileşim içinde olan ve bu unsurlar ile şekillenen dinamik bir toplumsal yapı olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines how the conceptions of marriage and marital relationships held by young married and single individuals with different worldviews are shaped, both before and after marriage (in practice- and experience-based processes), in relation to their worldviews, and whether their worldviews change as a result of the marriage experience. In doing so, the study reveals how understandings of marriage emerge, are maintained, or are transformed not only in connection with broader worldviews, individual values, preferences, and beliefs, but also through societal norms, cultural codes, and lived experiences. The empirical data for this research were collected through in-depth interviews with a total of 40 participants—20 married and 20 single—conducted between December 2024 and February 2025 within the framework of a qualitative research design. The participants, selected through purposive sampling, were individuals aged between 25 and 35 with diverse educational and socio-economic backgrounds. Based on the content of their self-reported statements regarding their worldviews, the participants were classified into six categories: traditional, conservative, Islamic-conservative, modern, hybrid (both traditional and modern), and secular-liberal. Their conceptions of marriage were analyzed through case-within (married and single participants compared within their respective worldview categories) and cross-case (married and single participants compared with one another) analyses, focusing on their views and practices concerning moral values, fidelity, trust, gender roles, financial-economic roles, and parenting roles. The findings indicate that the participants' pre-marital conceptions of marriage are strongly associated with their worldviews, yet post-marital experiences transform, alter, or reinterpret these conceptions in certain respects. Marriage conceptions thus display both continuity and change; while the worldview provides the initial framework, the marriage experience has the potential to reshape that framework. This demonstrates that marriage is a dynamic social institution, continually interacting with and shaped by individual values, societal norms, and lived experiences.
Benzer Tezler
- Evli bireylerde bağımlı ve özerk (sosyotropik-otonomik) kişilik özellikleri, empati ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between dependent and ındependent (sociotropic-autonomic) personality characteristics, empathy and happiness level in married persons
MELTEM TOSYALI
- Çin'de 90'lı yıllardan sonraki yeni nesil evlilik tercihleri üzerine sosyolojik bir araştırma
A sociological research on marriage preferences of new generation in China
QING YU ZHANG
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiSelçuk ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH TOPCUOĞLU
- Malatya ili Yeşilyurt ilçesinde bulunan M. Hanifi Bağdatlı Aile sağlığı merkezine kayıtlı 15-49 yaş aralığındaki evli kadınlarda aile içi şiddet ile depresyon arasındaki ilişki
The relationship between domestic violence and depression in married women aged 15-49 years registered at M. anifi Bağdatli family HEALTH center in yeşilyurt district of Malatya province
SERDAR GÜLPINAR
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN