Balık türlerinin evrişimsel sinir ağları ile sınıflandırılması
Classification of fish species using convolutional neural networks
- Tez No: 959747
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRE YAVUZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Balıkçılık Teknolojisi, Fisheries Technology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Balık türlerinin doğru ve hızlı bir şekilde sınıflandırılması; çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması, tür çeşitliliğinin korunması, halk sağlığının gözetilmesi ve balıkçılık yönetiminin iyileştirilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Geleneksel tanımlama yöntemleri, çoğunlukla uzman gözlemine ve morfolojik kıyaslamalara dayandığı için zaman alıcı olup yüksek oranda insan hatasına açıktır. Son yıllarda, görüntü tabanlı verilerin makine öğrenmesi (MÖ) algoritmalarıyla bütünleştirilmesi, sınıflandırma süreçlerinde otomasyon ve doğruluk düzeyinde kayda değer gelişmeler sağlamıştır. Bu bağlamda, bu tez çalışması, farklı balık türlerinin görüntü verileri üzerinden evrimli sinir ağı mimarileriyle sınıflandırılmasına yönelik bir yaklaşım sunmaktadır. Çalışma kapsamında, farklı morfolojik yapıya sahip altı balık türü—alabalık (Oncorhynchus mykiss), çipura (Sparus aurata), levrek (Dicentrarchus labrax), istavrit (Trachurus trachurus), hamsi (Engraulis encrasicolus) ve uskumru (Scomber scombrus) kapsamlı şekilde analiz edilmiştir. Görüntü işleme sürecinde, bu türlerden elde edilen görsel verilerden üç farklı evrimli derin öğrenme modeli aracılığıyla öznitelik çıkarımı gerçekleştirilmiş; bu öznitelikler destek vektör makineleri (DVM) ile sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma performansı doğruluk, duyarlılık, özgüllük ve F1 skoru gibi metriklerle değerlendirilmiş ve tüm modellerde %98'in üzerinde başarı elde edilmiştir. Geliştirilen sistem yalnızca kontrollü laboratuvar ortamlarında değil, aynı zamanda mobil platformlar ve gerçek zamanlı uygulamalar için de uygun bir altyapı sunmaktadır. Bu yönüyle çalışma; kalori tahmini, hacim ölçümü, boyut belirleme, sağlık durumu izleme ve tehdit algılama gibi pek çok uygulamada kullanılabilecek, güvenilir ve etkili bir karar destek aracı olarak değerlendirilebilir. Özellikle balık işleme tesislerinde otomatik kalite kontrol sistemlerine entegrasyon potansiyeli taşıyan modelin, beslenme takibi sağlayan mobil uygulamalara da entegre edilmesi öngörülmektedir. Sonuç olarak, bu tez çalışması, evrimli sinir ağı tabanlı modellerin balık sınıflandırma problemlerindeki başarısını ortaya koymakta ve bu alandaki uygulamalara nitelikli bir katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Accurate and rapid classification of fish species plays a vital role in environmental sustainability, biodiversity preservation, public health, and effective fisheries management. Traditional identification methods, which often rely on expert visual inspection and morphological comparison, are time-consuming and susceptible to human error. In recent years, the integration of image-based data with machine learning (ML) algorithms has led to significant improvements in the automation and precision of species classification processes. In this context, the present thesis proposes a deep learning-based framework utilizing evolved neural networks for the classification of various fish species through image analysis. The study focuses on five fish species with distinct morphological features: rainbow trout (Oncorhynchus mykiss), gilthead seabream (Sparus aurata), European seabass (Dicentrarchus labrax), Atlantic horse mackerel (Trachurus trachurus), and anchovy (Engraulis encrasicolus). During the image processing stage, features were extracted using three different evolved deep learning architectures, and these features were subsequently classified using Support Vector Machines (SVM). Classification performance was evaluated based on several statistical metrics, including accuracy, sensitivity, specificity, and F1-score, with all models achieving over 98% accuracy. The proposed system is not only suitable for controlled laboratory settings but is also designed to function effectively in real-time and mobile application environments. Accordingly, the study offers a robust decision-support mechanism that can be utilized in various practical contexts, such as calorie estimation, volume calculation, size assessment, health monitoring, and threat detection. The developed framework demonstrates strong potential for integration into automated quality control systems within fish processing facilities as well as mobile nutrition tracking applications. Ultimately, this thesis highlights the effectiveness of evolved neural network-based models in fish species classification and contributes a scalable and adaptable approach for future applications in the field.
Benzer Tezler
- Video analysis based fish detecton and tail beat frequency estimation in fishways
Video analizi ile balık geçitlerinde balık tanıma ve kuyruk sallama frekansı tahmini
YASİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEHÇET UĞUR TÖREYİN
PROF. DR. SERHAT KÜÇÜKALİ
- CMAC sinir ağı öğrenme yöntemi kullanılarak yeni melez GSA ve PSO optimizasyon algoritmalarının geliştirilmesi ve başarım analizi
Development and performance analysis of novel hybrid GSA and PSO optimization algorithms using CMAC neural network learning method
NAZMİYE EBRU BULUT
Doktora
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiElektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE DANDIL
- Systematics and biostratigraphic implications of micromammals (Rodentia) from selected pliocene-quaternary basins along the North Anatolian Fault Zone
Kuzey Anadolu Fay Zonu'ndaki bazı pliyosen-kuvaterner yaşlı havzalardan elde edilen küçük memelilerin (Rodentıa) sistematik ve biyostratigrafik çıkarımları
OZAN ERDAL
Doktora
İngilizce
2023
Zoolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN NÜZHET DALFES
PROF. DR. ŞEVKET ŞEN
- Investigation of adenosine pathway under hypoxia in the context of NLRP11 and inflammation
Hipoksik koşullar altında adenozin yolağının NLRP11 ve enflamasyon çerçevesinde incelenmesi
MERİÇ TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEREN ÇIRACI
- Bazı balık türlerinin morfolojik ve morfometrik parametreleri üzerine farklı fiksatifler ve saklama tekniklerinin kısa süreli etkilerinin araştırılması
Analysis of short term effects of different fixative and storage techniques on morphological and morphometric parameters of some fish species
ELİF BENGÜL YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DANIELA GIANNETTO