19. yüzyılda ve 20. yüzyılın ilk yarısında Elazığ şehri
Elaziğ city in 19th century and first half of the 20th century
- Tez No: 960580
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL ÇOKUĞRAŞ BAĞDATLIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Elâzığ, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi sınırlarında, Yukarı Fırat Havzası içerisinde konumlanmaktadır. Elâzığ şehrinin bulunduğu bölgenin tarihi çok daha eski olmasına rağmen kentin kuruluş tarihi nispeten yenidir. Elazığ'ın bugün bulunduğu yerde kuruluşu Sultan II. Mahmut döneminde Doğu vilayetlerinin ıslahatı için görevlendirilen paşalardan biri olan Mehmet Reşid Paşa'nın idare merkezini dönemin sancak merkezi olan Harput'tan alıp mezraya taşımasıyla başlamıştır. Ancak yüzlerce yıllık geçmişi olan Harput'tan insanların bu yeni vilayet merkezine geçişi hemen gerçekleşmemiş, uzun bir zaman almıştır. Taşınma sürecinin ilk aşamalarında Harput'tan mezraya yönelik kitlesel bir göç hareketi görülmemiştir. Mezra kasabası 19. yüzyılın ortalarına kadar Harput'un bir mahallesi kadar büyüyebilmiştir. Sultan Abdülaziz dönemine gelindiğinde kasabada imar faaliyetleri yoğunlaşmıştır. Sultan Abdülaziz'in şehrin imarına olan yardımlarına karşılık kent meclisi ve dönemin Valisi ortak bir karar alıp bu yeni merkezin isminin Mamuretü'l-Aziz olmasını önermiştir. 12 Şubat 1867'de bu öneri kabul edilmiştir. Daha sonrasında bu isim halk arasında kısaltılıp Elaziz şeklinde kullanılmıştır. Sultan II. Abdülhamit döneminde de Mezra kasabasında imar faaliyetleri hız kesmeden devam etmiş, eğitim yapılarında artış yaşanmıştır. I. Dünya Savaşı dönemlerinde ise kasabada imar faaliyetleri hız kesmiştir. Bu dönemde mevcut yapılar savaşlar dolayısıyla askerlerin kullanımına verilmiştir. Cumhuriyet'in ilanından sonra da Elaziz'in bayındır olması için çalışmalar devam etmiştir. Bu dönemde kentsel sınırlar genişlemiş, mevcut kent içi boşluklar yeni yapılarla doldurularak yerleşim dokusunun yoğunluğu artırılmıştır. 1937 yılında kenti ziyaret eden Atatürk, azık diyarı anlamına gelen Elazık adını önermiştir. Küçük bir düzenleme ile bu ad bugün de kullanılan Elâzığ şeklini almıştır. Bugün kentte Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan bu tarihsel gelişim, yerleşim dokusunu ve kentsel kimliği şekillendirmeyi sürdürmektedir.
Özet (Çeviri)
Elazığ is located within the Upper Euphrates Basin, in the Eastern Anatolia Region of Turkey. Although the history of the region where the city is situated dates back to much earlier periods, the foundation of the city itself is relatively recent. The establishment of Elazığ in its present location began during the reign of Sultan Mahmud II, when one of the pashas assigned to reform the eastern provinces, Mehmet Reşit Pasha, moved the administrative center from Harput—then the seat of the district—to the area then known as Mezra. However, the relocation of people from Harput, with its centuries-old history, to this new administrative center did not occur immediately; rather, it took a considerable amount of time. In the initial stages of the relocation process, no large-scale migration from Harput to Mezra took place. Until the mid-19th century, Mezra remained no larger than a neighborhood of Harput. During the reign of Sultan Abdulaziz, urban development activities in the town intensified. In recognition of Sultan Abdulaziz's contributions to the city's development, the city council and the governor of the time jointly proposed that the new center be named Mamuretü'l-Aziz. This proposal was accepted on February 12, 1867. Over time, this name was colloquially shortened to Elaziz. During the reign of Sultan Abdulhamid II, urban development activities continued unabated in Mezra, and the number of educational institutions increased. However, during World War I, urban development slowed significantly, and existing buildings were allocated for military use due to the wars. Following the proclamation of the Republic, efforts to develop Elaziz continued. During this period, the urban boundaries expanded, and vacant spaces within the city were filled with new structures, increasing the density of the settlement fabric. In 1937, during a visit to the city, Atatürk proposed the name Elazık, meaning“land of abundance.”With a minor modification, this name evolved into Elazığ, which remains in use today. The city's urban fabric and identity continue to be shaped by this historical development extending from the Ottoman era to the Republic.
Benzer Tezler
- Angst in der Deutschsprachigen literatür
Almanca edebiyatta korku
ERSEL KAYAOĞLU
Doktora
Almanca
2001
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL ÖZOĞUZ
- Marmara bölgesi konteyner terminallerinde gerçekleşen ticarette Tekirdağ Asyaport Limanı'nın sahip olacağı payın incelenmesi
Assesment of Asyaport seaport company's market share by its contai̇ner termi̇nals in the Marmara regi̇on
GÜROL BİBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İnşaat MühendisliğiNamık Kemal Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİDEM YILMAZER
- Uluslaraşırı endüstri ilişkileri ve açık sistem analizi
Transnational industrial relations and open-systems analysis
TANER AKAN
- 20. yüzyıl başı Türkiye ve İran mimarisinde modern ve milli kavramlarının incelenmesi
A study on the modern and the national notions in the architecture of Iran and Turkey on the beginnings of the 20th century
FARIVASH GHANADIMARAGHEH
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkAkdeniz ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL TUĞBA ÖRMECİOĞLU
- 20. yüzyıl portre resimlerinde ekspresif yaklaşımlar
Expressive approaches in 20th century portrait paintings
ALEYNA ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. MELİHAT TÜZÜN