Finansal amaçlı uygulanan icârenin fıkhî açıdan değerlendirilmesi
The evaluation of financially oriented ijarah from an fiqh perspective
- Tez No: 960680
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET BAYINDIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 346
Özet
Bu çalışma, İslâm hukuku bağlamında icâre akdinin teorik temellerini, tarihsel gelişimini ve modern finansal araçlarla ilişkisini incelemektedir. Araştırma, icâre akdine dayalı finansal işlemlerin klasik İslâm hukuku ilkelerine uygunluğunu irdelemeyi ve bu bağlamda ortaya çıkan metodolojik problemleri ele almayı hedeflemektedir. İcâre akdi, yalnızca basit bir kira sözleşmesi olarak değil, tarihsel süreçte faizsiz finansman araçlarının geliştirilmesine temel teşkil eden önemli bir yapı olarak değerlendirilir. Günümüzde finansal kiralama, icâre sukûk ve hizmet finansmanı gibi araçlarla modern finansal piyasalarda geniş bir uygulama alanı bulmaktadır. Araştırma, klasik icâre teorisi ile bu teoriye dayalı olarak geliştirilen finansal işlemler arasındaki ilişkiyi anlamayı, bu işlemlerin İslâm hukuku açısından değerlendirmeyi ve güncel finansal uygulamalar bağlamında ortaya çıkan metodolojik sorunları tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda icâre akdine dayalı güncel finansal işlemlerin klasik icâre teorisi çerçevesinde temellendirilebilir olup olmadığı, klasik hükümlerin doğrudan güncel finansal kiralama işlemlerine uygulanmasının mümkün olup olmadığı, gibi birtakım soru(n)lara odaklanmaktadır. Araştırmada klasik hükümlerin tespiti noktasında tarihsel veri araştırmasına dayalı bir yöntem kullanılmaktadır. Klasik hükümlerle modern finansal işlemler arasındaki ortak ve farklı yönlerin tespitiyle ilgili olarak mukayeseli araştırma metodu uygulanmaktadır. Bu çerçevede evvela klasik icâre teorisinin temel yapısal unsurları incelenmekte, bu unsurların oluşumuna etki eden fıkhî, sosyal ve ekonomik faktörler ele alınmaktadır. Ardından icâre akdine dayalı finansal işlemler tanıtılmakta; finansal kiralama, icâre sukûk ve hizmet finansmanı gibi araçların süreçleri ve işleyişleri tahlil edilmektedir. Daha sonra ise, modern finansal işlemlerin klasik icâre teorisi ile ilişkisi ve bu süreçte ortaya çıkan fıkhî meseleler, detaylı bir şekilde değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines the theoretical foundations, historical development, and the relationship of the ijarah contract with modern financial instruments within the context of Islamic law. The research aims to explore the compliance of financial transactions based on the ijarah contract with the principles of classical Islamic law and address the methodological issues that arise in this context. The ijarah contract is considered not only as a simple lease agreement but also as a significant structure that forms the basis for the development of interest-free financial instruments throughout history. Today, it finds wide application in modern financial markets through instruments such as financial leasing, ijarah sukûk, and service financing. The study seeks to understand the relationship between classical ijarah theory and the financial transactions developed based on this theory, evaluate these transactions from an Islamic law perspective, and identify the methodological issues arising in the context of current financial practices. In this regard, it focuses on questions such as whether contemporary financial transactions based on the ijarah contract can be grounded within the framework of classical ijarah theory and whether it is possible to apply classical rulings directly to modern financial leasing transactions. The study employs a historical data research method to identify classical rulings. A comparative research methodology is applied to identify the similarities and differences between classical rulings and modern financial transactions. In this context, the basic structural elements of classical ijarah theory are first examined, followed by a discussion of the fiqh, social, and economic factors that influenced their formation. Subsequently, financial transactions based on the ijarah contract are introduced, and the processes and workings of instruments such as financial leasing, ijarah sukûk, and service financing are analyzed. Finally, the relationship between modern financial transactions and classical ijarah theory, as well as the fiqh issues arising in this process, are thoroughly evaluated.
Benzer Tezler
- Türkiye'de ve dünyada mali idarenin dışındaki vergi denetimi uygulamaları ile söz konusu uygulamaların bağımsız denetimle ilişkisinin incelenmesi ve Türkiye'deki uygulamaya yönelik bir araştırma
Tax audit applications conducted by non-fiscal administrations in Turkey and in the world and the relation between these applications and independent audit and a research on implementation in Turkey
MEHMET ALİ KAYA
- İmtiyazlı şirketlerde vergi ve muhasebe uygulamaları
Taxation and accounting practices for chartered companies
CENGİZ GÜNEŞ
- Mevcut emsal ve değişken emsal kullanılarak kentsel dönüşüm projesinin yapılabilirliğinin analizi: Yalova örneği
Feasibility analysis of an urban transformation project using existing and variable floor area ratios: The case of Yalova
TUĞBA AYDIN GÜMÜŞEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Okan ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİROL ALAS
- Kentsel sit alanlarında koruma çalışmalarının finansal, yasal ve yönetsel boyutları ile değerlendirilmesi: Ankara ili Altındağ ilçesi Hacettepe ve Sakarya mahalleleri örneği
An evaluation of financial, legal, and administrative dimensions of protection works in urban conservation areas: The case of Hacettepe and Sakarya neighborhoods of Altindag district of Ankara province
VEYSEL TİRYAKİ
Doktora
Türkçe
2014
Şehircilik ve Bölge PlanlamaAnkara ÜniversitesiTaşınmaz Geliştirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN TANRIVERMİŞ
- Uluslararası boyutuyla vergi incelemeleri
Tax examinations with international aspects
CANSU DAĞ BEREKET