İmtiyazlı şirketlerde vergi ve muhasebe uygulamaları
Taxation and accounting practices for chartered companies
- Tez No: 72289
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜKSEL KOÇ YALKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
ÖZET Özel kesimin altyapı yatırımlarına katılım yöntemi olarak uygulanan imtiyaz usulünün son yıllarda gündemde olan en geniş uygulaması yap işlet devret modelidir. Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmeleri ile uygulanan modelde sözleşmelerin idari yargı alanım ilgilendirdiği, Danıştay'ın denetimine tabi olduğu ve uluslararası tahkimin kabul edilemeyeceği uzun süren tartışmalardan sonra yargı kararları ile kesinlik kazanmıştır. Kamu altyapı yatırımlarına özellikle uluslararası yabancı sermayenin çekilmesini amaçlayan modelin önündeki en önemli engel tahkimin kabul edilmemesidir. Bu durum pek çok yabancı yatırımcının yatırım projeleri ile ilgilenmemesine veya çekingen davranmasına yol açmakta tahkimin kabul edilmemesi nedeniyle ülke riski arttığından finansman ve yatırım maliyetleri artmaktadır. İdare hukuku tartışmalarının yanı sıra imtiyazlı şirket uygulamalarının işletme hakkı devri yap işlet vb. projelerde bir çok hukuki konuda tartışmalar yaratmaktadır. Disiplinler arası bir konu olan uygulamaların çözümünde bir çok yasa maddesinin doğru yorumu gerek işletme sürelerinin gerekse yatırım maliyetlerinin doğru tespitini sağlamaktadır. Özellikle finansal sonuç doğuran ve birim hizmet teslim fiyatını yakından ilgilendiren teşvik vergi yasası uygulamaları önem kazanmış bulunmaktadır. İmtiyazlı şirketleri ilgilendiren en önemli vergi uygulaması sermayenin itfası hükmüdür. Ortakların yatırdıkları sermayenin geri ödenmesini amaçlayan madde uygulaması konusunda idarenin yeterli düzenlemeleri yapmaması nedeniyle yatırımcılar duraksama içine girmektedir.Sermayenin itfasının yanı sıra işletme hakkı devir bedelleri ile kamulaştırma bedellerinin değerlemesi, pilot şirket giderlerinin imtiyazlı şirkete devri, yeniden değerleme, yenileme fonu, tesislerin devri, özel maliyet bedelleri yatırım dönemi kur farkları gibi pek çok konu yoruma muhtaçtır. Tezin üçüncü bölümünde tüm tartışmalı konularla ilgili yasa maddeleri yorumlanarak hukuki çözüm önerileri sunulmuştur. Yatırımcı açısından en önemli konu yatırım karan alırken vereceği kararla ilgili parametreleri doğruya yakın tahmin ve analiz etmektedir. Ülkemizde yapılan uygulamalarda yap işlet devret modeli ile özel girişimlerin talip olduğu pek çok proje ile ilgili olarak yapılan fizibilite çalışmalarında mali mevzuat hükümleri doğru uygulanmamakta bunun sonucunda da yatırımcının önüne beklenmeyen maliyetler çıkmaktadır. Yap işlet devret projelerinin belli bir hukuksal tabana oturması kanaatimizce uygulamalarla olacaktır. Henüz yeni olan birkaç uygulamada da sorunlar henüz yaşanmış değildir. İdare bir çok konuyu uygulamalar sırasında çözmek niyetindedir. Altyapı yatırımlarının bir an önce tamamlanmaması hem toplumsal maliyeti hem de işletmeler için dışsal ekonomileri olumsuz etkilemektedir. Kamu kesiminin proje önceliklerinin iyi tespit edilip doğru değerlendirmelerle uygulamaya geçilmesi hem kamu kesimini hem de özel sektöre zaman kazandıracak yatırımların maliyeti düşecektir. Bu amaçla yasal sorunlara çözüm bulunması, sözleşme ve şartnamelerde standardizasyona gidilmesi, kamu kuruluşları arasında koordinasyonun sağlanması, yeterli çalışma ve verilerin bulunmadığı projelerin ihale edilmemesi ve projeye talip olan firmaların elemelerinde objektif kriterlerin ön planda olmasının sağlanması bu tür yatırımların ve yatırımcıların önünü açacak başlıca önlemler olarak sıralanabilir.Tez üç bölümden oluşmaktadır. Tezin birinci bölümü imtiyaz sözleşmeleri, yap işlet devret modelinin hukuki çerçevesi ve imtiyaz niteliği başlığını taşımakta olup üç kısımdır. Birinci kısım kamu hizmeti ve görülme usulleri, ikinci kısmı imtiyaz usulü ve imtiyaz sözleşmeleri, üçüncü kısım ise yap işlet devret modeli ve kamu imtiyaz sözleşmeleri başlığını taşımaktadır. Bu bölümde, imtiyaz usulü imtiyaz sözleşmeleri, yap işlet devret modelinin tanımı, işleyişi, özellikleri, benzer modellerle karşılaştırılmasına yönelik açıklamalar yapılmıştır. ikinci bölümde; imtiyazlı şirketlerin tanımı, özellikleri, kuruluşu, faaliyetleri, son bulmaları ve imtiyazlı şirketler ilgili teşviklere, uygulamadan örneklerle yer verilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde, imtiyazlı şirketlerde vergi ve muhasebe uygulamaları yönünden tartışmalı konulara ve çözüm önerilerine yer verilmiştir. Bu bölüm onbeş kısımdan oluşmaktadır. Bu bölümde; sermayenin itfası, işletme hakkı devirleri, kamulaştırma bedelleri, pilot şirket giderleri, emlak vergisi, yeniden değerleme, yatırım dönemi kur farkları, özel maliyet bedelleri, tesisin devri ve devrin sonuçlan vb vergisel konular işlenmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT in recent years, the vvidest implementation of the concession procedure which has been used as the participation of the private sector in the investments, has been the build operate transfer method. in the method implemented through public service concession agreements, the below mentioned factors have been certainly defined. The agreements are related with the administrative jurisdiction and subject to the supervision of the Council of State and the international arbitration can not be accepted. The most serious obstacle that exists before the model aimed at attracting, especially, international foreign capital to the public infrastructure investments, is the fact that the arbitration has not been accepted. This situation leads to the fact that many foreign investors are not interested in the investment projects ör they show hesitation to participate in such projects. Due to the fact that the arbitration has not been accepted, the risk of the country increases and finance and investment costs are increased accordingly. Besides the debate concerning the administrative jurisdiction, the transfer of the operation right of the chartered companies has created many legal discussions in the projects such as build transfer ete. in the settlement of the above mentioned implementations that are multi-disciplinary solutions, the correct interpretations of many related articles of law provide the correct determination of the operation periods and investments costs. Especially the implementations concerning the incentive tax law which is closely related to the unit service price and which leads to financial results, have been given great importance. The most important tax implementation concerning the chartered companies, is the provision concerning the redemption of the capital. Due to the factthat the administration has not conduct the necessary arrangements concerning the implementation of the article which aims to realize the reimbursement of the capital put forth by the partners, the investors hesitate to oat. Besides the redemption of capital, many issues such as valuation of the transfer costs of operational rights and expropriation costs, transfer of the expenditures of the pilot company to the chartered company, revaluation, renewal fund, transfer of the premises, specific cost amounts, exchange differences throughout the investment periods need to be interpreted. In the third part of the thesis, the articles in the related laws regarding controversial issues have been interpreted and legal solution suggestions have been presented. The most important point for the investor when taking a decision is to estimate and analyze the related parameters as close as possible to reality. In our country, when making feasibility studies concerning the projects which private entrepreneurs apply for through Build-Operate-Transfer model, the provisions of the financial legislation are not implemented correctly, and as a result, unexpected costs appear before the investors. In our opinion, Build-Operate-Transfer model can be based on legal aspects, only through the virtual implementations, No problem has been experienced so far in a couple of implementations which can be regarded as relatively new. The administration tends to bring along solutions for this issue during the implementations. The fact that the infrastructure investment are not completed in the shortest extend, has adverse effects on both the social costs and the external economies for the enterprises. Both the public sector and private sector would gain time and the costof investments would decrease, if the project priorities of the public sector can be defined correctly and if implementations would be started through evaluations. The main measures which would pave the way to these kinds of investments and to investors can be listed as follows: finding solutions to legal problems, providing standardization in the contracts and specifications, ensuring coordination amongst public institutions, not tendering out the projects without sufficient studies and data, giving priority to objective criteria when making a selection among the applicant companies in the tenders.
Benzer Tezler
- Yap-işlet-devret modeli ve muhasebe uygulamaları
Build-operate-transfer model and accounting applications
YAKUP AKPINAR
- Muhasebede ihtiyatlılık kavramı: Borç sözleşmeleri, sürdürülebilirlik raporlaması ve kriz dönemlerinde bankaların kredi kapasitesi üzerinde ihtiyatlı muhasebe uygulamalarının analizi
The principle of accounting conservatism: Analysis of conservative accounting practices on debt contracts, sustainability reporting and banks' credit capacity in crisis periods
DESTAN HALİT AKBULUT
- Impact of capital structure on corporate performance during financial crisis: Evidence from shariah compliant companies
Sermaye yapısının finansal kriz döneminde işletme karlılığına etkisi: Şeriate uyumlu işletmelerden kanıtlar
NOR KHADIJAH MOHD AZHARI
Doktora
İngilizce
2020
MaliyeEskişehir Osmangazi Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL YILDIZ
- The effects of corporate governance mechanisms on post-ipo performance: Evidence from an emerging market, Istanbul Stock Exchange (ISE)
Kurumsal yönetim mekanizmalarının ilk halka arz sonrası performansa etkisi: Gelişmekte olan bir piyasadan bulgular, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)
MELTEM GÜRÜNLÜ
Doktora
İngilizce
2008
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN GÜRBÜZ
- Yabancı para birimiyle kayıt sisteminin vergi matrahı ve mali tablolara etkilerinin değerlendirilmesi
Effect of book keeping in foreign currency on tax calcaulation and financi̇al statements
ERCAN BAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MaliyeIşık Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİT SAYGIN EYÜPGİLLER