Karşıt olma karşı gelme bozukluğunun eşlik ettiği dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklarda bilişsel çarpıtma, duygu düzenleme ve aleksitimi özellikleri
Cognitive distortions, emotion regulation and alexithymia features in children diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder and comorbid oppositional defiant disorder
- Tez No: 960812
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM ADAK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve erişkinlik dönemine kadar sürebilen, dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirtileriyle karakterize, nörogelişimsel bir bozukluktur. Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu (KOKGB) ise öfkeli-kolay kızan duygudurum, tartışmacı-karşı gelen davranışlar ve kin besleme özellikleriyle tanımlanan, bir dışavurum bozukluğudur. Bu iki tanı sıklıkla birbirine eşlik edebilmektedir. DEHB'ye KOKGB eşlik ettiğinde, klinik seyir genellikle daha karmaşık ve şiddetli bir hale gelir. Bu iki bozuklukta da duygusal ve bilişsel süreçlerin hastalığın şiddetini ve seyrini etkilediği bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, DEHB tanılı çocuk ve ergenlerde, KOKGB eş tanısının bilişsel çarpıtmalar, aleksitimi ve duygu düzenleme becerileri üzerindeki etkilerini incelemek ve bu parametrelerin birbirleriyle ilişkisini değerlendirmektir. Yöntem: Çalışmaya, Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran, 8-12 yaş arası, DSM-5 tanı ölçütlerine göre DEHB tanısı almış 53 ve DEHB+KOKGB tanısı almış 52 olmak üzere toplam 105 çocuk dahil edilmiştir. Çocuklar,“Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli Türkçe Uyarlaması (ÇDŞG-ŞY-T)”isimli yarı yapılandırılmış görüşme formu ile değerlendirilmiş, DEHB ve KOKGB dışında herhangi bir ek psikiyatrik tanı alanlar çalışmaya dahil edilmemiştir. Klinisyen, ebeveynlerden bilgi alarak sosyodemografik veri formunu doldurmuştur. Ebeveynler; Turgay Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Değerlendirme Formu, Conners Ana-Baba Değerlendirme Ölçeği ve Duygu Ayarlama Ölçeği'ni doldurmuşlardır. Çocuklara; Çocuktaki Olumsuz Düşünceleri Değerlendirme Ölçeği ve Çocuklar için Aleksitimi Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmamızda, KOKGB+DEHB grubunun yaş ortalaması 10,44 ± 0,94 yıl, DEHB grubununki ise 10,52 ± 1,14 yıl olarak bulunmuş; gruplar arasında yaş açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır. KOKGB+DEHB grubunda kızların oranı %23,1, erkeklerin oranı %76,9 olarak bulunmuş; DEHB grubunda ise kızların oranı %24,5, erkeklerin oranı %75,5 olarak bulunmuştur. Gruplar arasında cinsiyet açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır. Annelerin gebelikte düzenli sigara kullanımı KOKGB+DEHB grubunda DEHB grubuna göre anlamlı yüksek bulunmuştur. Psikiyatrik soygeçmiş dağılımı bakımından gruplar arası fark bulunmuştur. Ailede majör depresyon öyküsü KOKGB+DEHB grubunda, ailede DEHB öyküsü ise DEHB grubunda diğer gruba göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Gruplar arası DEHB görünümlerinin dağılımı açısından anlamlı fark bulunmuştur. KOKGB+DEHB grubunda Turgay, Conners, Çocuktaki Olumsuz Düşünceleri Değerlendirme ve Duygu Ayarlama ölçekleri toplam ve alt ölçek puanları, DEHB grubunun ölçek puanlarından anlamlı düzeyde yüksek saptanmıştır. Çocuklar için Aleksitimi Ölçeği toplam puanı; Duygu Tanıma Güçlüğü ve Duygu Açıklama Güçlüğü alt ölçek puanları KOKGB+DEHB grubunda DEHB grubuna kıyasla anlamlı ölçüde daha yüksek bulunmuştur. KOKGB+DEHB grubunda, bilişsel çarpıtma düzeyi skorları ile aleksitimi düzeyi skorları arasında pozitif yönde korelasyon saptanmıştır. Sonuç: DEHB'ye eşlik eden KOKGB tanısı, çocuk ve ergenlerde yalnızca davranışsal belirtileri değil; bilişsel çarpıtmalar, aleksitimi ve duygu düzenleme becerilerini de etkilemektedir. Bu nedenle, KOKGB eş tanılı DEHB'li çocuk ve ergenlerin klinik değerlendirme süreçlerinde, duygusal ve bilişsel özelliklerin de kapsamlı bir şekilde ele alınmasının daha etkin müdahale planları geliştirilebilmesi açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder that begins in childhood and may persist into adulthood, characterized by symptoms of inattention, hyperactivity, and impulsivity. Oppositional Defiant Disorder (ODD) is an externalizing disorder defined by angry-irritable mood, argumentative-defiant behavior, and vindictiveness. These two diagnoses often co-occur. When ODD accompanies ADHD, the clinical course is generally more complex and severe. Emotional and cognitive processes are known to influence the severity and course of both disorders. The aim of this study was to examine the effects of comorbid ODD on cognitive distortions, alexithymia, and emotion regulation skills in children and adolescents with ADHD, and to evaluate the interrelationships among these parameters. Method: A total of 105 children aged 8–12 years diagnosed according to DSM-5 criteria were included: 53 with ADHD alone and 52 with ADHD + ODD, all of whom presented to the Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Clinic at Erenköy Mental and Neurological Diseases Training and Research Hospital. Participants were assessed using the“Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children—Present and Lifetime Version, Turkish Adaptation (K-SADS-5)”semi-structured interview; those with any additional psychiatric diagnoses beyond ADHD and/or ODD were excluded. Clinician obtained sociodemographic data from parents. Parents completed the Turgay ADHD Evaluation Form, the Conners Parent Rating Scale, and the Emotion Regulation Scale. Children were administered the Children's Negative Cognitive Errors Questionnaire and the Alexithymia Scale for Children. Results: The mean age of the ADHD + ODD group was 10.44 ± 0.94 years, and that of the ADHD group was 10.52 ± 1.14 years, with no significant age difference between groups. In the ADHD + ODD group, the proportion of females was 23.1% and males 76.9%; in the ADHD group, females comprised 24.5% and males 75.5%, with no significant gender difference. Maternal regular smoking during pregnancy was significantly higher in the ADHD + ODD group compared to the ADHD group. There were significant between-group differences in psychiatric family history: a family history of major depression was higher in the ADHD + ODD group, whereas a family history of ADHD was higher in the ADHD group. There was a significant difference in the distribution of ADHD presentations between groups. Total and subscale scores on the Turgay, Conners, Children's Negative Cognitive Errors, and Emotion Regulation scales were significantly higher in the ADHD + ODD group than in the ADHD group. The total score on the Alexithymia Scale for Children, as well as the subscale scores for Difficulty Identifying Feelings and Difficulty Describing Feelings, were significantly higher in the ADHD + ODD group than in the ADHD-only group. Within the ADHD + ODD group, cognitive distortion scores correlated positively with alexithymia scores. Conclusion: A comorbid ODD diagnosis in children and adolescents with ADHD affects not only behavioral symptoms but also cognitive distortions, alexithymia, and emotion regulation skills. Therefore, comprehensive assessment of emotional and cognitive characteristics in ADHD patients with comorbid ODD may facilitate the development of more effective intervention plans.
Benzer Tezler
- Bir üniversite hastanesi çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğinde özgül öğrenme bozukluğu tanısı konan çocuk ve ergenlerde eşlik eden psikiyatrik bozuklukların araştırılması
The investigation of psychiatric comorbidities of children and adolescents who diagnosed with spesific learning disorder in child and adolescent psychiatry department in A university Hospital
MENGÜHAN ARAZ ALTAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriTrakya ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIK GÖRKER
- Bursa ili Nilüfer merkez ilçede okula başlangıç çağı çocuklarında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yaygınlığı
Attention deficit and hiperactivity disorder prevalence with kids who are i̇n school starting age children i̇n Bursa city Nilüfer central district
DİDEM SOLMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAVVA NÜKET İŞİTEN
- Madde kötüye kullanımı veya madde bağımlılığı tanısı alan çocuk ve ergenlere eşlik eden psikiyatrik bozuklukların incelenmesi
Evaluation of comorbid psychiatric disorders in children and adolescents diagnosed with substance abuse or substance dependence
SEMA BOZBEY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriSağlık BakanlığıÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN CANAN TANIDIR
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan 8-15 yaş arası bir grup çocukta dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu alt tipleri ile anksiyete bozuklukları alt tipleri belirtilerinin birlikteliği
Comorbi̇di̇ty of attenti̇on defi̇ci̇t hyperacti̇ty di̇sorder subtypes wi̇th anxi̇ety di̇sorder subtypes i̇n a group of chi̇ldren aged 8 to 15 years
FAZİLET SEYİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER MÜCAHİT ÖZTÜRK
- Tik bozuklukları ve stereotipik hareket bozukluğunun ayırıcı tanısında motor beceriler ve silik nörolojik bulguların değerlendirilmesi
Evaluation of motor skills and neurological soft signs in thedifferential diagnosis of tic disorders and stereotypic movement disorder
ECEM SELİN AKBAŞ ALIYEV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ÜNAL