Isıl işlemli ahşabın yanmaya karşı dayanımının arttırılması
Improving the fire resistance of heat treated wood
- Tez No: 960868
- Danışmanlar: PROF. DR. EYLEM DİZMAN TOMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ağaç İşleri, Mimarlık, Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Wood Products, Architecture, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Isıl işlemli ahşap keresteler alışveriş merkezi, villa, otel inşaatı gibi lüks yapılarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu amaçla daha çok ısıl işlem görmüş ayous, çam, dişbudak, ladin ve iroko ahşap malzeme tercih edilmektedir. Isıl işlemli ahşap malzemeler boyutsal stabilite, mantar-böcek dayanımı, düşük denge rutubet miktarı gibi önemli avantajlara sahiptir. Ancak ahşap yanabilen bir malzemedir. Ülkemizde ahşap sektöründe, bu malzemeler için yanmayı geciktiricilerin kullanılmasının önemi; 2023 yılında İzmir'de bir sitede ve 2025 yılında Kartalkaya'da bir otelde çıkan yangın sonrasında daha da artış göstermektedir. Ülkemiz yapı endüstrisinde ısıl işlemli ahşap ürünler yaygın olarak kullanılmakta olup bu ürünler dış ortam uygulamalarında üst yüzey maddeleri ile birlikte kullanılmaktadır. Ancak ahşap ve ahşap malzemenin dış ortam koşullarında daha dayanıklı hale gelmesini sağlayan üst yüzey koruyucular, malzemeyi yanmaya karşı dayanıklı hale getirememektedir. Bugün ülkemiz ahşap yapı endüstrisinin en önemli konularından biri de ısıl işlemli ahşabın yanmaya karşı dayanımının arttırılmasıdır. Bu çalışmada, belirtilen probleme yönelik bir çözüm önerisi araştırılmıştır. Bu çalışmanın amacı, dış ortam koşullarında yaygın olarak kullanılan ısıl işlemli çamın, fosfat esaslı bir yanmayı geciktirici madde ile muamele edilmesi ve ardından üst yüzey koruyucu maddeler kullanılarak dış ortamın bozundurucu faktörlerine ve yanmaya karşı dayanıklı hale getirilmesidir. Bu amaçla endüstriyel bir tesiste ısıl işleme tabi tutulan çam odunu örnekleri %5, %10, %17 ve %20 konsantrasyonlarda emprenye edilmiş, ardından dış cephe için geliştirilen yüzey koruyucu üst yüzey madde ile kaplanmıştır. Muamele edilen örneklerin yarısı AWPA E11 standardı esas alınarak yıkanma testine tabi tutulmuştur. Örneklerin yanmaya karşı dayanımı TS EN ISO 11925-2 standardına göre aleve doğrudan maruz kaldığında tutuşabilirlik seviyesinin belirlenmesi ile incelenmiştir. Test örnekleri, endüstriyel olarak uygulanan ticari bir yanma geciktirici maddesi ile işlenmiş referans örnekler ile kıyaslanmıştır Sonuç olarak, emprenye edilen tüm örneklerin kontrol örneklerine kıyasla yanmaya karşı dayanımı arttırdığı, tek başına üst yüzey işlem maddesinin çok fazla etki sağlamadığı, emprenye edilen gruplar içinde %17 konsantrasyonlu stok çözeltinin en iyi sonucu verdiği, konsantrasyon azaldıkça yanmaya karşı dayanımın azaldığı, emprenye edilen örnekler ile referans örnekler arasında önemli bir farklılık görülmediği ve hatta bazı parametreler açısından %17 konsantrasyonun referans maddeden daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Nemli ve su ile temas eden kullanım yerleri için üst yüzey uygulaması ve emprenye işleminin birlikte kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Heat-treated timber is widely used in luxury structures, such as shopping malls, villas, Thermally treated wood lumbers are widely used in luxury constructions such as shopping malls, villas, and hotel buildings. For this purpose, thermally modified woods such as ayous, pine, ash, spruce, and iroko are commonly preferred. These materials offer significant advantages, including dimensional stability, resistance to fungi and insects, and low equilibrium moisture content. However, wood is still a combustible material. In Turkey, the importance of using flame retardants for such materials in the wood industry has increased significantly, particularly after the fires that occurred in a residential complex in İzmir in 2023 and in a hotel in Kartalkaya in 2025. Thermally treated wood products are widely used in the Turkish construction industry, especially in exterior applications where they are combined with surface coating materials. Nevertheless, these surface coatings, which improve durability under outdoor conditions, do not provide sufficient protection against fire. Today, one of the most critical issues in the Turkish wood construction industry is enhancing the fire resistance of thermally treated wood. This study investigates a potential solution to address this issue. This study aims to treat heat-treated pine, which is widely used in outdoor conditions, with a phosphate-based fire retardant and then to make it resistant to the degrading factors of the outdoor environment and to burning by using surface coatings. For this purpose, pine wood samples subjected to heat treatment in an industrial facility were impregnated at concentrations of 5%, 10%, 17%, and 20%, and then coated with a surface coating developed for outdoor use. Half of the treated samples were subjected to a leaching test based on the AWPA E11 standard. The resistance to burning of the samples was examined by determining the level of flammability when directly exposed to flame according to the TS EN ISO 11925-2 standard. The test samples were compared with samples treated with a commercial fire retardant applied industrially. As a result, all impregnated samples are protected against burning compared to control samples. The surface coating alone does not have much effect. The 17% stock solution was found to be the best fire retardant among the other concentration levels. Fire retardancy improved with the concentration increases. There were found to be no differences between the impregnated samples and references. It is recommended to use both impregnation and coating together for heat-treated wood in some areas with water contact or high humidity.
Benzer Tezler
- Doğu kayını ve saplı meşe odunlarının bazı özellikleri üzerine ısıl işlemin etkisi
The effects of heat treatment on the some properties of beech and oak wood
GÖKÇE BÜRÜÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBartın ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ AYDEMİR
- Termal modifikasyon ve yüzey işlemi uygulanmış ahşabın abiyotik ve biyotik etkenlere karşı performansı.
Performance of thermally modified and surface treated wood against abiotic and biotic factors.
MELİH TOLGA DİLMAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ağaç İşleriİstanbul ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN KÖSE
- Isıl işlem uygulanmış ahşap malzemenin çeşitli nano partiküllerle emprenyesi
The impregnation with various nano particles of heat–treated woods
SAMET KIZILIRMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBartın ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ AYDEMİR
- Ahşap koruma amaçlı bor içeren çubukların üretimi ve özelliklerinin belirlenmesi
Production and determination of properties of boron based rods for wood protection
SEÇİL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kimya MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSEL KANTÜRK FİGEN
- Non-destructive assessment methods for state of deterioration and consolidation treatments of historical timber bridges
Tarihi ahşap köprülerin hasar durumları ve sağlamlaştırma uygulamalarının tahribatsız yöntemler kullanılarak değerlendirilmesi
SÜHEYLA YILMAZ
Doktora
İngilizce
2023
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE TAVUKÇUOĞLU
PROF. DR. EMİNE N. CANER SALTIK