Günümüz sanatında katı kavramının yeniden okunması
A reinterpretati̇on of the concept of soi̇ld in contemporary art
- Tez No: 960921
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FIRAT ENGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bileşik Sanatlar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bileşik Sanatlar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu rapor, günümüz sanatında“katı”kavramının yeniden değerlendirilmesini ve bu kavramın kültürel dönüşümlerle ilişkisini felsefi ve tarihsel bir bağlamda ele almayı amaçlamaktadır. Katının fiziksel, düşünsel ve kültürel sınırlar çerçevesinde ele alınması, insanlık tarihindeki anlam üretim süreçlerinin ve sanatsal dönüşümlerin daha derinlikli kavranmasını sağlar. Modernite öncesi düşünürlerinden Herakleitos, her şeyin akış halinde olduğunu savunarak, değişimin evrensel ve kaçınılmaz bir süreç olduğunu ileri sürmüştür. Herakleitos'un ateş metaforu, değişimi sabitleyen bir sembol haline gelirken, aslında katı olanın bile sürekli bir dönüşüm içerisinde olduğunu vurgular. Bu görüş, ilerleyen dönemlerde modern felsefi yaklaşımlara zemin hazırlamıştır. Modern dönemle birlikte, özellikle Sanayi Devrimi'nin ardından toplumsal yapılar, üretim biçimleri ve bireysel kimlikler temel bir dönüşüm geçirmiştir. Bu süreçte Karl Marx'ın“katı olan her şey buharlaşıyor”ifadesi, modernitenin değişim dinamiklerini özetleyen temel bir metafora dönüşmüştür. Marx'a göre kapitalist sistem, sürekli olarak yapıları dönüştürmekte ve sabit olanı çözerek yeni formlar inşa etmektedir. Ancak bu dönüşüm, aynı zamanda bireylerin kimlik arayışını ve kültürel değerlerin yeniden şekillenmesini de beraberinde getirmiştir. Daha ileriki döneme gelindiğinde ise, modernitenin kesinlik arayışına karşı bir eleştiri ve alternatif geliştirme çabası ortaya çıkmıştır. Bu dönemde evrensel doğrulara karşı kuşkucu bir tutum benimsenmiş; çoklu bakış açıları, kimlikler ve anlatılar ön plana çıkmıştır. Çoklu düşünce biçimi, kültürel normların ve sanatsal biçimlerin sabitliğini reddederek, daha esnek, geçişken ve çoğulcu bir anlayışı savunmuştur. Bu anlayış, sanatın anlam üretme süreçlerini de doğrudan etkileyerek, katı olanın yeniden yorumlandığı ve esnetildiği bir zemine dönüşmüştür. Zygmunt Bauman da bu noktada katıyı“akışkan modernite”kavramı üzerinden değerlendirmiştir. Bauman'a göre; artık sabit yapılardan söz etmek mümkün değildir, değişim kalıcı hale gelmiştir. Marx'ın geçici olarak gördüğü çözülme hali, Bauman'da süreklilik kazanır. Günümüzde ise akışkanlık, bir dönüşüm ve yeni katılaşmaların, manipülasyonların da zeminidir. Bu bağlamda bugünün çoğulcu ultraviyole geçirgenliği; kültürel yapılarda sürekli olarak bir çözülme ve yeniden kurulum döngüsü içerisinde değerlendirilmeli ve sanat da bu döngünün hem tanığı hem de faili olarak bize ipuçlarını aktarmaktadır. Bu perspektifle ele alınan çalışmada; kültürel dönüşümün katı ve akışkan yapılar arasında salınan doğası; tarihsel ve felsefi bir perspektifle ele alınarak, günümüz sanat pratiğinin nasıl şekillendiğine dair bir kavramsal çerçeve sunmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda; katı olanın sürekli olarak sorgulanması, esnetilmesi ve yeniden anlamlandırılması ile dünün kültürel katılığından bugünün ultraviyole geçirgenliğine kadar olan sürecin izleri izlenmiş ve Günümüz Sanatında 'Katı' Kavramının Yeniden Okunması Raporu oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis critically reassesses the notion of“solidity”in contemporary art, exploring its connection to cultural transformation within a historical and philosophical framework. By addressing solidity through physical, intellectual, and cultural boundaries, it aims to deepen our understanding of meaning-making and artistic evolution. The pre-modern philosopher Heraclitus argued that all is in flux, with change as the only constant. His metaphor of fire symbolized a stabilizing form of transformation, suggesting that even what appears stable is inherently dynamic. This view laid a foundation for modern philosophical thought. With modernity—particularly after the Industrial Revolution—social structures, production systems, and individual identities underwent radical change. Karl Marx's statement that“all that is solid melts into air”captured this condition, describing capitalism's tendency to dissolve the stable and rebuild new forms. However, this also triggered crises in identity and the disintegration of cultural values. In the aftermath, skepticism toward universal truths grew. Postmodern thought embraced pluralism, multiple narratives, and fragmented identities, rejecting fixed norms. This shift reshaped artistic meaning-production, challenging the permanence of traditional forms and promoting a more fluid, inclusive aesthetic. Zygmunt Bauman further reinterpreted solidity through his concept of“liquid modernity.”In his view, impermanence is no longer transitional but a permanent state. Change is the only constant, and structures that once provided cultural anchoring have become malleable, even manipulable. Thus, fluidity becomes both a site of transformation and a foundation for new, unstable solidifications. In this context, contemporary art operates within a cycle of disintegration and reconstruction. It not only reflects cultural change but actively shapes it. This thesis proposes a conceptual framework that traces the evolution from cultural rigidity to today's“ultraviolet permeability,”where the solid is persistently questioned, dissolved, and redefined. By positioning art as both a witness to and an agent of this ongoing metamorphosis, the study seeks to illuminate how solidity is continuously reformulated under the pressures of modern and postmodern conditions.
Benzer Tezler
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- 1923 - 1950 yılları arasında Türk resim sanatının günümüz resim sanatı eğitimine etkisi ve ortaöğretim kurumlarındaki resim derslerine yansıması
The essects of the Turkish art of painting between 1923 and 1950 on the current art education and its reflections on the painting lessons in the secondary edications institutions
SAKİNE DÜZCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL BULUT
- 20. yüzyıldan günümüze plastik sanatlarda rastlantısallık
Accidentalness in plastic arts from twentieth century to present
ESRA AKSOYLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel SanatlarYaşar ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. UMUR TÜRKER
- Çağdaş resim sanatında simgenin kullanımı ve yapıt simge ilişkisi
Use of symbol in modern painting art work and painting work-symbol relationship
ÖMER YİĞİT ARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN AYAN
- 1950 sonrası Türk resim sanatında kavram ve biçim ilişkisi
The Relation between concept and shape in Turkish painting art post 1950's
DENİZ ÇOBANKENT
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL GÜRBÜZ