Siyah alaca buzağılarda doğum ve sütten kesim ağırlığını etkileyen bazı çevresel faktörler ve varyans bileşenleri
Some environmental factors and variance components affecting birth and weaning weight in holstein calves
- Tez No: 961255
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM AYTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Zootekni Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 55
Özet
Bu çalışma, Konya ilinin Ilgın ilçesinde yer alan özel bir işletmede, entansif yetiştirme koşulları altında yetiştirilen 61 baş boğa ve 595 baş Siyah Alaca ineğe ait, 2019–2023 yılları arasında doğan toplam 926 buzağının verilerini kapsamaktadır. Çalışmanın amacı, buzağıların doğum ve sütten kesim ağırlığını etkileyen bazı çevresel faktörlerin belirlenmesi ile varyans bileşenlerinin tahmin edilmesidir. Çevresel faktörlerin doğru biçimde belirlenmesi ve genetik parametrelerin güvenilir şekilde tahmin edilmesi, özellikle kalıtım derecelerinin saptanması, hayvansal üretimde genetik iyileştirme amacıyla uygulanacak seleksiyon ve yetiştirme stratejilerinin belirlenmesinde büyük önem taşımaktadır. Doğum ağırlığı ve sütten kesim ağırlığına ilişkin varyans bileşenlerinin tahmini, WOMBAT yazılımı kullanılarak Tek Özellikli Hayvan Modeli (Single-Trait Animal Model) çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen varyans bileşenlerine dayanarak populasyona ait genetik parametreler; kalıtım derecesi ve tekrarlanma derecesi gibi değerler hesaplanmış, ayrıca BLUP (Best Linear Unbiased Prediction) yöntemi kullanılarak bireysel damızlık değerleri (breeding values) tahmin edilmiştir. Siyah Alaca buzağılarda doğum ağırlığı ve sütten kesim ağırlığına ait genel ortalamalar sırasıyla 37.51±0.35 kg ve 89.22±0.97 kg olarak saptanmıştır. Doğum ağırlığı üzerine doğum tipi, ana yaşı, cinsiyet, doğum yılı ve mevsimin etkisi istatistik olarak önemli bulunmuştur (P0.05). Çalışmada, doğum ağırlığı ve sütten kesim ağırlığına ilişkin varyans bileşenleri ve genetik parametrelerin tahmini amacıyla dört farklı model kullanılmıştır. Model I'de doğrudan eklemeli genetik varyans (σ²ₐ), çevresel varyans (σ²ₑ) ve fenotipik varyans (σ²ₚ) sırasıyla 7.9791, 11.751 ve 19.730 olarak tahmin edilmiştir. Model II'de, Model I'e ek olarak anaya bağlı genetik varyans (σ²ₘ) modele dahil edilmiştir. Model III'te, Model I'ten farklı olarak anaya bağlı kalıcı çevre varyansı (σ²ₚₑ) dikkate alınırken; Model IV'te ise tüm varyans bileşenleri tahmin edilmiştir. Buna göre, Model IV'te eklemeli genetik varyans (σ²ₐ), anaya bağlı genetik varyans (σ²ₘ), anaya bağlı kalıcı çevre varyansı (σ²ₚₑ), çevresel varyans (σ²ₑ) ve fenotipik varyans (σ²ₚ) sırasıyla 4.2900, 0.54180, 2.0420, 12.261 ve 19.134 olarak hesaplanmıştır. Doğrudan kalıtım derecesi açısından en yüksek değer, Model I'de (h_a^2= 0.404±0.095) elde edilmiştir. Tekrarlanma derecesi ise en yüksek düzeye (r = 0.362) Model III'te ulaşmıştır. Doğum ağırlığına ilişkin damızlık değerlerinin doğruluk düzeyleri değerlendirildiğinde, Model I buzağı (BuDD: 62.69), baba (BaDD: 50.82) ve ana (ADD: 41.38) açısından en yüksek doğruluk düzeylerine ulaşmıştır. Ancak, Model IV daha fazla sayıda hayvanın öne çıkarılabilme potansiyeline sahiptir. Sütten kesim ağırlığı bakımından ise Model III, yüksek doğruluk düzeyleriyle (BuDD: 75.07, BaDD: 70.66, ADD: 51.51) öne çıkmaktadır. Model I ise yüksek hayvan yüzdesiyle birlikte kabul edilebilir doğruluk düzeyleri sunmaktadır. Model IV her ne kadar daha fazla hayvanı öne çıkarma kapasitesine sahip olsa da, doğruluk düzeyleri açısından yetersiz kalmıştır. Model II ise BuDD açısından yüksek oranlara ulaşmasına karşın genel doğruluk düzeylerinde düşüş gözlenmiştir. Sonuç olarak, doğum ağırlığına yönelik seleksiyon uygulamalarında buzağılar ve analar için Model I, babalar için ise Model IV ile tahmin edilen damızlık değerlerinin kullanılması önerilmektedir. Sütten kesim ağırlığı açısından ise tüm birey grupları için Model III'te elde edilen damızlık değerler tercih edilebilir. Siyah Alaca buzağılarda doğum ve sütten kesim ağırlıklarının, uygun model seçimi ile birlikte genetik iyileştirme programlarında etkili bir şekilde değerlendirilebileceği ve güvenilir damızlık değeri tahminlerinin seleksiyon başarısını artırarak populasyonda genetik ilerlemeyi hızlandırabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study utilized data from 926 calves born between 2019 and 2023 in a private enterprise located in the Ilgın district of Konya province, where 61 bulls and 595 Holstein-Friesian cows were reared under intensive production conditions. This study aimed to identify environmental factors affecting the birth weight and weaning weight of calves and to estimate the corresponding variance components. Accurate identification of environmental factors and reliable estimation of genetic parameters, particularly heritability, is crucial for determining optimal selection and breeding strategies in livestock genetic improvement programs. Variance components for birth and weaning weights were estimated using the WOMBAT software within the framework of the Single-Trait Animal Model. Based on the estimated components, genetic parameters such as heritability and repeatability were calculated, and breeding values for individuals were predicted using the Best Linear Unbiased Prediction (BLUP) method. The overall mean birth and weaning weights for Holstein-Friesian calves were determined as 37.51±0.35 kg and 89.22±0.97 kg, respectively. Birth weight was significantly influenced (P < 0.01) by type of birth, dam age, sex, year, and season of birth. Weaning weight was significantly affected by season and type of birth (P < 0.05), as well as by sex, dam age, and birth weight (P < 0.01). Although year-to-year differences in weaning weight were observed, these differences were not statistically significant (P>0.05). Four different models were employed to estimate variance components and genetic parameters for birth and weaning weights. In Model I, the additive genetic variance (σ²ₐ), environmental variance (σ²ₑ), and phenotypic variance (σ²ₚ) were estimated as 7.9791, 11.751, and 19.730, respectively. Model II included maternal genetic variance (σ²ₘ) in addition to Model I components. In Model III, maternal permanent environmental variance (σ²ₚₑ) was added. Model IV incorporated all variance components and yielded estimates of σ²ₐ = 4.2900, σ²ₘ = 0.54180, σ²ₚₑ = 2.0420, σ²ₑ = 12.261, and σ²ₚ = 19.134. The highest direct heritability estimate (h_a^2= 0.404±0.095) was obtained in Model I, while the highest repeatability (r = 0.362) was found in Model III. In terms of birth weight breeding value accuracy, Model I yielded the highest accuracy scores for calves (EBVc: 62.69), sires (EBVS: 50.82), and dams (EBVD: 41.38). However, Model IV demonstrated greater potential for identifying a larger number of animals. For weaning weight, Model III stood out with the highest accuracy levels (BuBV: 75.07, SiBV: 70.66, DaBV: 51.51), whereas Model I offered acceptable accuracy with a higher percentage of animals evaluated. Despite Model IV's potential to highlight more animals, its accuracy remained below expectations. Model II, although showing high percentages for calf breeding values, exhibited reduced accuracy in general. In conclusion, for selection based on birth weight, breeding values estimated using Model I for calves and dams, and Model IV for sires, are recommended. For weaning weight, Model III is preferable for all animal categories. These findings suggest that both birth and weaning weights in Holstein-Friesian calves can be effectively utilized in genetic improvement programs and that the use of appropriate models can enhance the reliability of breeding value estimations, thereby accelerating genetic progress within the population.
Benzer Tezler
- Taşköprü Elekdağ Tarım İşletmesinde yetiştirilen buzağıların büyüme ve gelişme özelliklerinin incelenmesi
Investigation of growth and development characteristics of calves raised in Taşköprü Elekdağ Agricultural Enterprise
NERGİZ ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GenetikKastamonu ÜniversitesiGenetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİ TÜZEMEN
- Esmer ve siyah alaca buzağıların büyüme özellikleri ve sütten kesim süresinin tespiti
Growth characteristics of brown swiss and holstein calves and determination of weening age
BAHRİ BAYRAM
- Siyah-alaca buzağılarda farklı sütten kesme yaşının büyüme performansı üzerine etkileri
Effects of different weaning age on the growth performances of holstein-friesian calves
ZEYNEP DOĞAN
- Farklı sütten kesim sürelerinin esmer ve siyah alaca buzağıların büyüme ve yemden yararlanma özelliklerine etkisi
Başlık çevirisi yok
FEYZİ UĞUR
- Prepartum dönemde rasyonda kullanılan omega-3 yağ asit kaynağının buzağılarda sütten kesime kadar performans ve metabolik profil üzerine etkisi
Effects of omega 3 fatty acid sources in the prepartumdiet on performance and metabolic profile of calf
AYDOĞAN ARHAN ATAÖZÜ