Geri Dön

Bitkisel yağ üretiminde kullanılan ayçiçeği ve soya fasulyesi tohumunda aflatoksin varlığının belirlenmesi

Determination of aflatoxin contamination in sunflower and soybeanseeds used for edible oil production

PDF İndir

  1. Tez No: 961297
  2. Yazar: MUSTAFA ÇİMEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT KABAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hitit Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 61

Özet

Yağlı tohumlar, yüksek besin içerikleri ve geniş tüketim alanlarıyla öne çıkan tarım ürünleri arasında yer almakla birlikte, uygun olmayan hasat ve depolama koşullarında mikotoksin kontaminasyonuna açık hale gelebilmektedir. Bu toksinler arasında özellikle Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus türleri tarafından üretilen aflatoksinler (AFs), yağlı tohumlarda en yaygın ve en toksik bileşikler olarak öne çıkmaktadır. AFs özellikle karaciğer hasarı, bağışıklık sisteminin baskılanması ve karsinojen etkileri nedeniyle halk sağlığı açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 2022 yılında Çorum ilindeki bir yağ üretim tesisinden temin edilen 41 ayçiçeği ve 41 soya fasulyesi tohumu örneği yüksek performanslı sıvı kromatografisi (HPLC) kullanılarak analiz edilmiştir. Ayçiçek matriksinde tespit limiti (LOD) ve ölçüm limiti (LOQ) değerleri sırasıyla AFB1 için 0,083 µg kg-1, 0,277 µg kg-1, AFB2 için 0,071 µg kg-1, 0,238 µg kg-1, AFG1 için 0,081 µg kg-1, 0,271 µg kg-1 ve AFG2 için 0,073 µg kg-1 ve 0,243 µg kg-1 olarak belirlenmiştir. Soya fasulyesi tohumu matriksinde ise LOD ve LOQ değerleri sırasıyla AFB1 için 0,079 µg kg-1, 0,264 µg kg-1, AFB2 için 0,072 µg kg-1, 0,241 µg kg-1, AFG1 için 0,080 µg kg-1, 0,267 µg kg-1 ve AFG2 için 0,070 µg kg-1 ve 0,234 µg kg-1 olarak bulunmuştur. Analiz edilen 41 adet ayçiçek numunesinin yalnızca 2'sinde 2,65 µg kg-1 ve 10,4 µg kg-1 miktarlarında AFB1'e rastlanmıştır. AFB2 ve AFG1 yalnızca bir ayçiçek örneğinde sırasıyla 0,617 µg kg-1 ve 0,200 µg kg-1 tespit edilirken, AFG2 hiçbir örnekte tespit edilebilir miktarlarda bulunamamıştır. 41 adet soya fasulyesi tohumu numunelerinin ise 3'ünde 0,096-1,51 µg kg-1 arasında değişen miktarlarda AFB1 tespit edilmiştir. Soya fasulyesi tohumu numunelerinin hiçbirinde AFB2, AFG1 ve AFG2'ye rastlanmamıştır. Bitkisel yağ üretiminde kullanılacak olan ayçiçek ve soya fasulyesi tohumu örneklerinde AFs bulunma sıklığı sırasıyla %4,88 ve %7,32 olarak belirlenmiş olup ilgili ürünlerde AFs riskinin çok yüksek düzeylerde bulunmadığı değerlendirilmektedir. Diğer yandan, bitkisel yağ üretiminde kullanılacak olan ham maddelerin rutin olarak kontrollerinin yapılması nihai üründe AFs riskinin azaltılmasına katkı sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Oilseeds, due to their high nutritional value and wide range of applications, are among the most significant agricultural commodities. However, under improper harvesting and storage conditions, they become highly susceptible to mycotoxin contamination. Among these toxins, aflatoxins (AFs), primarily produced by Aspergillus flavus and Aspergillus parasiticus, are the most prevalent and hazardous in oilseed matrices. AFs pose a serious public health risk, particularly due to their hepatotoxic, immunosuppressive, and carcinogenic properties. In 2022, a total of 82 samples, including 41 sunflower seeds and 41 soybean seeds, collected from an edible oil production facility in Çorum, Turkey, were analyzed for aflatoxins using highperformance liquid chromatography (HPLC). In the sunflower matrix, the limits of detection (LOD) and quantification (LOQ) were determined to be 0.083 µg/kg and 0.277 µg/kg for AFB1, 0.071 µg/kg and 0.238 µg/kg for AFB2, 0.081 µg/kg and 0.271 µg/kg for AFG1, and 0.073 µg/kg and 0.243 µg/kg for AFG2, respectively. In the soybean matrix, the LOD and LOQ values were 0.079 µg/kg and 0.264 µg/kg for AFB1, 0.072 µg/kg and 0.241 µg/kg for AFB2, 0.080 µg/kg and 0.267 µg/kg for AFG1, and 0.070 µg/kg and 0.234 µg/kg for AFG2. Among the analyzed sunflower seed samples, AFB1 was detected in only two samples at concentrations of 2.65 µg/kg and 10.4 µg/kg. AFB2 and AFG1 were detected in a single sample at levels of 0.617 µg/kg and 0.200 µg/kg, respectively, while AFG2 was not detected in any sample. In soybean seeds, AFB1 was found in three samples, with concentrations ranging from 0.096 µg/kg to 1.51 µg/kg. AFB2, AFG1, and AFG2 were not detected in any soybean sample. The occurrence rates of AFs in sunflower and soybean seeds intended for vegetable oil production were 4.88% and 7.32%, respectively. These findings suggest that the AF contamination levels in the analyzed raw materials were not of significant concern. Nevertheless, the routine screening of oilseed raw materials such as sunflower and soybean remains essential to minimize the potential aflatoxin risk in the final products.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    427732

    Farklı yöntemlerle aspir bitkisinin tohumundan yağ eldesi ve bu yöntemlerin birbiri ile karşılaştırılması

    Extraction of oils from safflower seed via different methods and comparison of these methods

    FETHİYE TAKADAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Kimya MühendisliğiMersin Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ONUR DÖKER

  2. Tez No

    381887

    Synthesis of fullerenol urethane oil composite and its film properties

    Fullerenol/Üretan yağı kompozi̇ti̇n üreti̇mi̇ ve özelli̇kleri̇

    DENİZ SERTEL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET TUNCER ERCİYES

  3. Tez No

    694955

    Emerging approaches for non-thermal modification of proteins isolated from de-oiled sunflower cake

    Yağsız ayçiçek küspesinden izole edilen proteinlerin modifikasyonu için yenilikçi ısıl olmayan yöntemler

    BÜŞRA GÜLTEKİN SUBAŞI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ESRA ÇAPANOĞLU GÜVEN

  4. Tez No

    807921

    Natürel sızma zeytinyağlarına mısır ilavesi ile yapılan tağşişin kromatografik yöntemler ile tespiti

    Detection of extra virgin olive oil adultration with corn oil by chromatographic methods

    MERVE TON

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Gıda MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH SİNAN ÇOLAKOĞLU

  5. Tez No

    106002

    Bitkisel yağ işleme tesislerinde kullanılan makinelerin toplam kalite kriterlerine göre incelenmesi üzerine bir araştırma

    A Survey on investigation of machines used in plant oil processing establishments according to the total quality criteria

    İLGEN KASSARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    ZiraatTrakya Üniversitesi

    Tarım Makineleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜLENT EKER

Geri Dön