Tat duyusu değişikliğinin hastanede yatan onkoloji hastalarında besin seçimlerine ve malnütrisyon göstergelerine etkisi
The effect of taste alteration on food choices and malnutrition indicators in hospitalized oncology patients
- Tez No: 961444
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA PARLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Toros Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Bu çalışmanın amacı kemoterapi (KT) tedavisi alan kanser hastalarında 4 temel tat duyusundaki (acı, tatlı, tuzlu ve ekşi) değişikliklerin proteinli besin seçimlerine, malnütrisyon, hedonik açlık sinyalleri ve iştah üzerine etkilerini incelemektir. Çalışmaya Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Servisi'nde yatmakta olan 18 yaş üstü yeni tanı kanser hastası olan 48 birey (31 erkek, 17 kadın) katılmıştır. Hastalar subjektif yöntem olan anket yöntemiyle tat bozukluğu olan (n=24) ve olmayan (n=24) şeklinde basit rastgele örnekleme yöntemi ile 2 gruba ayrılmıştır. Tat bozukluğu olan hastalara objektif yöntem olan tat şeritleri testi uygulanmıştır. Hastaların sosyo demografik bilgileri, 3 günlük besin tüketim kayıtları, antropometrik ve biyofizik ölçümleri, Hasta Odaklı Subjektif Global Değerlendirmeleri (PG-SGA), besin gücü ölçeği, iştah, besinden alınan zevk ve açlık durumları, beslenme durumunu gösteren biyokimyasal verileri KT öncesi, 1. ve 2. KT sonrası olmak üzere 3 kez yüz yüze görüşme tekniği ile araştırmacı klinik diyetisyen tarafından toplanmıştır. Çalışmada tat şeridi testi sonrasında tat bozukluğu olan kanserli hastaların %16.7'si tatlı tadı, %50.0'si tuzlu tadı, %8.3'ü acı ve ekşi tadı algılayamamıştır. Başlangıca göre yemekten alınan zevkin tat bozukluğu olan grupta azaldığı gözlenmiştir (p=0.007). Tat bozukluğu durumu yumurta tüketme isteğinde zamanla meydana gelen değişimi istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etkilemiştir (p=0.04). PG-SGA puanının kanserli hastalarda zamanla arttığı ve hedonik açlık durumunun zamanla azaldığı görülmüştür (sırasıyla p=0.02 ve 0.05). Sonuç olarak; KT tedavisi sırasında gelişen tat değişimleri kanser hastalarında besin tüketiminin, iştahın ve yemekten alınan keyfin azalmasına ve beslenme durumlarının bozulmasına yol açabilmektedir. Bu bulgular doğrultusunda, KT sürecinde ortaya çıkan tat değişimlerinin beslenme durumu üzerindeki etkilerini daha iyi anlayabilmek için, farklı kanser türlerini ve KT rejimlerini kapsayan daha geniş örneklemli ve uzun süreli daha fazla randomize çalışmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Bu çalışmanın amacı kemoterapi (KT) tedavisi alan kanser hastalarında 4 temel tat duyusundaki (acı, tatlı, tuzlu ve ekşi) değişikliklerin proteinli besin seçimlerine, malnütrisyon, hedonik açlık sinyalleri ve iştah üzerine etkilerini incelemektir. Çalışmaya Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Servisi'nde yatmakta olan 18 yaş üstü yeni tanı kanser hastası olan 48 birey (31 erkek, 17 kadın) katılmıştır. Hastalar subjektif yöntem olan anket yöntemiyle tat bozukluğu olan (n=24) ve olmayan (n=24) şeklinde basit rastgele örnekleme yöntemi ile 2 gruba ayrılmıştır. Tat bozukluğu olan hastalara objektif yöntem olan tat şeritleri testi uygulanmıştır. Hastaların sosyo demografik bilgileri, 3 günlük besin tüketim kayıtları, antropometrik ve biyofizik ölçümleri, Hasta Odaklı Subjektif Global Değerlendirmeleri (PG-SGA), besin gücü ölçeği, iştah, besinden alınan zevk ve açlık durumları, beslenme durumunu gösteren biyokimyasal verileri KT öncesi, 1. ve 2. KT sonrası olmak üzere 3 kez yüz yüze görüşme tekniği ile araştırmacı klinik diyetisyen tarafından toplanmıştır. Çalışmada tat şeridi testi sonrasında tat bozukluğu olan kanserli hastaların %16.7'si tatlı tadı, %50.0'si tuzlu tadı, %8.3'ü acı ve ekşi tadı algılayamamıştır. Başlangıca göre yemekten alınan zevkin tat bozukluğu olan grupta azaldığı gözlenmiştir (p=0.007). Tat bozukluğu durumu yumurta tüketme isteğinde zamanla meydana gelen değişimi istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etkilemiştir (p=0.04). PG-SGA puanının kanserli hastalarda zamanla arttığı ve hedonik açlık durumunun zamanla azaldığı görülmüştür (sırasıyla p=0.02 ve 0.05). Sonuç olarak; KT tedavisi sırasında gelişen tat değişimleri kanser hastalarında besin tüketiminin, iştahın ve yemekten alınan keyfin azalmasına ve beslenme durumlarının bozulmasına yol açabilmektedir. Bu bulgular doğrultusunda, KT sürecinde ortaya çıkan tat değişimlerinin beslenme durumu üzerindeki etkilerini daha iyi anlayabilmek için, farklı kanser türlerini ve KT rejimlerini kapsayan daha geniş örneklemli ve uzun süreli daha fazla randomize çalışmalara ihtiyaç vardır.
Benzer Tezler
- Meme kanseri nedeni ile kemoterapi tedavisi alan hastalarda tat duyusu değişikliğinin yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi
An investigation of the effect of taste sense change on the quality of life in patients who received chemotherapy treatment with breast cancer reason.
SEMİHA ERKOCA
- Günde tek doz timolol maleat %0.5 tedavisi ile göz içi basıncı düşürülemeyen primer açık açılı glokom hastalarında ilave ikinci ilaç olarak latanaprost %0.005, brimonidin %0.2, brinzolamid %1 eklenmesinin göz içi basıncı üzerine düşürücü etkisi ile oküler ve sistemik yan etkilerinin karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
NİLGÜN İLGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2003
Göz HastalıklarıErciyes ÜniversitesiGöz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. G. ERTUĞRUL MİRZA
- Tat duyusu, bozuklukları ve elektrogustometri ile değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
MEHMET EMRE ÜSTÜNDAĞ
- Yaşlılarda tat duyusunun beslenme durumu, yaşam kalitesi ve besin seçimi üzerine etkisi
The effect of taste sense on nutritional status, quality of life and food choice in the elderly
MERVE ZEYREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikErzurum Teknik ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İZZET ÜLKER