Ergenlerde kardeş zorbalığının toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi
Examining sibling bullying in adolescents in the context of gender
- Tez No: 961602
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SONER ÇAKMAK, DOÇ. DR. MUSTAFA KALE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Ergenlik dönemi; fiziksel, cinsel, ahlaki, bilişsel ve sosyal yönlerden önemli değişimlerin gözlendiği ve bireyin bu değişimlere uyum sağlama sürecinden geçtiği bir gelişim evresidir. Bu gelişim döneminde ergenlerin yakın sosyal çevreleri olarak aileleri tarafından desteklenmesi oldukça önemlidir. Özellikle kardeş ilişkileri kardeşlerin sosyalleşme deneyimleri açısından bir nevi sosyal laboratuvar görevi üstlenmektedir. Ancak ergenlik döneminde kardeş ilişkileri kimlik kazanım sürecinin de etkisiyle çoğu zaman kardeşler arasında çatışmalara yol açabilmektedir. Bu durum çoğu kez kardeşlerin zorbalayıcı davranışlar göstermeleri şeklinde de görülebilmektedir. Ancak, zorbalıkla ilgili literatür incelendiğinde araştırmaların yoğun olarak akran zorbalığı temelinde ele alındığı ancak kardeş zorbalığı ve bu süreçte yaşanan çatışmalara ilişkin yeterli araştırma bulunmamaktadır. Bu araştırmada ergenlerde kardeş zorbalığı toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomoloji deseni kullanılmış olup, araştırmaya ergenlik çağında 10 kız 10 erkek dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış olup, veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda, kardeş zorbalığının ergenlerin toplumsal cinsiyet rollerini nasıl algıladıklarıyla doğrudan ilişkili olduğu, erkek ergenlerin daha çok fiziksel zorbalık, kız ergenlerin ise sözel ve duygusal zorbalık davranışları sergilediği belirlenmiştir. Ayrıca, aile içi iletişim eksiklikleri, ebeveynlerin adaletsiz tutumları ve toplumsal cinsiyet temelli beklentiler, kardeşler arası zorbalığın hem ortaya çıkmasında hem de sürmesinde etkili faktörler olarak öne çıkmıştır. Bu bulgular, kardeş zorbalığının sadece bireysel değil, aynı zamanda sosyal, kültürel ve toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Adolescence is a developmental stage in which significant changes are observed in physical, sexual, moral, cognitive and social aspects and the individual goes through a process of adaptation to these changes. It is very important for adolescents to be supported by their families as their close social environment during this developmental period. Especially sibling relationships serve as a kind of social laboratory in terms of siblings' socialization experiences. However, sibling relationships during adolescence can often lead to conflicts between siblings due to the effect of the identity acquisition process. This situation can often be seen as siblings displaying bullying behaviors. However, when the literature on bullying is examined, it is seen that the research is mostly based on peer bullying, but there is not enough research on sibling bullying and conflicts experienced during this process. This study aims to examine sibling bullying in adolescents in the context of gender. For this purpose, the phenomenology design, which is one of the qualitative research methods, was used in the study and 10 girls and 10 boys in adolescence were included in the study. A personal information form and a semi-structured interview form were used as data collection tools in the study and the data were subjected to content analysis. According to the findings obtained as a result of the analysis, it was determined that sibling bullying is directly related to how adolescents perceive gender roles, male adolescents exhibit more physical bullying behaviors, while female adolescents exhibit verbal and emotional bullying behaviors. In addition, lack of communication within the family, unfair attitudes of parents and gender-based expectations have emerged as effective factors in both the emergence and continuation of bullying between siblings. These findings reveal that sibling bullying should be addressed not only individually but also in the context of social, cultural and gender.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı ergenler ile dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı ergenlerde içselleştirilmiş damgalanmanın yaşam kalitesi ve işlevselliğe etkisi
The effect of internalized stigma on quality of life and functionality in adolescents diagnosed with autism spectrum disorder and adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
TUĞÇE KAPUCU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER KARDAŞ
- Ergenlerde kardeş zorbalığının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
The examination of sibling bullying in adolescents in terms of various variables
GAMZE ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÇağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURGÜL ÖZPOYRAZ
DOÇ. DR. MUSTAFA KALE
- Kardeş zorbalığının 14–22 yaş arası bireyler üzerindeki etkileri ve ebeveynlerin kardeş zorbalığına yaklaşımı
The effects of sibling bullying on individuals aged 14–22 and parents' approach to sibling bullying
RUMEYSA DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyal Hizmetİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER ARTAN
- Ergenlerde maruz kalınan akran zorbalığı ve kaygı düzeyi arasındaki ilişkide bilişsel esneklik becerisinin etkisinin incelenmesi
An investigation of the effect of cognitive flexibility in the relationship between peer bullying exposure and anxiety level in adolescents
GÜLİN YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN
- 15-18 yaş grubundaki ergenlerin problem çözme becerileri ve zorbalık davranışlarının çalışma durumu açısından incelenmesi
Analyzing the problem solving skills of the adolescents between the ages of 15-18 and their bullying behaviour in terms of adolescents' working conditions
PELİN ÜLKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN BARAN