Ülkelerin sürdürülebilirlik ölçümü için çok kriterli karar verme tabanlı yeni bir yaklaşım
A new approach based on multi-criteria decision making for measuring sustainability of countries
- Tez No: 961876
- Danışmanlar: DOÇ. YUSUF KUVVETLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Kaynakların giderek azaldığı son yıllarda sürdürülebilirlik, küresel ölçekte ülkelerin kalkınma stratejilerinde temel bir öncelik haline gelmiş olup; çevresel, ekonomik ve sosyal faktörlerin aynı anda göz önüne alınmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu bağlamda, sürdürülebilirlik performansının bilimsel yöntemlerle ölçülmesi ve değerlendirilmesi hem politika geliştirme süreçleri hem de izlenebilirlik açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, sürdürülebilirliğin çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarını bütüncül bir yaklaşımla ele almak için yeni bir yaklaşım geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada uluslararası alanda kabul görmüş Sustainable Society Index (SSI), Sustainable Development Report (SDR) ve Sustainable Governance Indicators (SGI) gibi üç farklı sürdürülebilirlik endeksi esas alınmış ve bu endekslerden elde edilen 2014–2020 yılları arasındaki 30 farklı ülkeye ait veriler kullanılmıştır. Çalışmada kriter önemlerinin bilinmediği durumlarda karar alternatiflerinin değerlendirilmesine olanak tanıyan yenilikçi bir metodoloji temel alınmış; alternatiflerin sıralanmasında ise çok kriterli karar verme yöntemlerinden EDAS (Evaluation based on Distance from Average Solution), WASPAS (Weighted Aggregated Sum Product Assessment), VIKOR (VlseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje) ve TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemleri yönteme eklenerek kıyaslanmıştır. Elde edilen bulgular, yöntemlere, yıllara ve ülkelere göre sürdürülebilirlik düzeylerini karşılaştırmalı olarak ortaya koymakta olup yıllara göre değişim tartışılmıştır. Bulgulara göre ülkelerin sıralamaları farklı ölçüm indeksleri ve önerilen yönteme göre değişkenlik gösterebilmekte olup önerilen yaklaşımın daha bütüncül bir değerlendirme yöntemi sağladığı değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In recent years, as resources have become increasingly scarce, sustainability has become a fundamental priority in countries' development strategies on a global scale, making it necessary to consider environmental, economic, and social factors simultaneously. Therefore, measuring and evaluating sustainability performance using scientific methods is of great importance in terms of both policy development processes and traceability. This study aims to develop a new approach to address the environmental, economic, and social dimensions of sustainability in a holistic manner. The study is based on three different sustainability indices that are internationally recognized, namely the Sustainable Society Index (SSI), the Sustainable Development Report (SDR), and the Sustainable Governance Indicators (SGI), and uses data from 30 different countries for the period 2014–2020 obtained from these indices. The study employs an innovative methodology that enables the evaluation of decision alternatives when the importance of criteria is unknown; and in ranking the alternatives, the multi-criteria decision-making methods EDAS (Evaluation based on Distance from Average Solution), WASPAS (Weighted Aggregated Sum Product Assessment), VIKOR (VlseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje), and TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) were added to the methodology and compared. The findings reveal comparative sustainability levels according to methods, years, and countries, and the changes over time are discussed. According to the findings, the rankings of countries may vary depending on different measurement indices and the proposed method, and it is assessed that the proposed approach provides a more holistic evaluation method.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir kalkınma ve ölçümü üzerine bir inceleme
A review of the sustainable development and measurement
TUĞÇE OLCAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET İLKİN BARAY
- Bütünleşik çok kriterli karar verme modeli ile enerji sektöründe kurumsal sürdürülebilirlik performans ölçümü: Karşılaştırmalı bir analiz
Measurement of corporate sustainability performance in energy sector: A comparative analysis
NAZLI ERSOY
- OECD ülkelerinin sürdürülebilirlik açısından bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of OECD countries in terms of sustainability with fuzzy multi-criteria decision-making methods
MURAT GÖK
- Türk inşaat sektöründeki proje paydaşlarının sürdürülebilirlik algısı
The assesment of project stakeholders' sustainability perceptions in Turkish construction industry
GİZEM AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HEYECAN GİRİTLİ
- Yeşil bina sertifikasyon sistemlerinin analizi
Analysis of green building certification systems
AYŞEGÜL ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMİN ONAYGİL