Genetic diversity patterns in phenological traits of quercus robur L.
Quercus robur L. türünün fenolojik karakterlerinde genetik çeşitlilik yapılanması
- Tez No: 961935
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Meşeler, en uyumlu ılıman iklim ağaç türlerinden biridir ve bu özellikleri onları iklim değişikliği bağlamında özellikle değerli kılar. Fenolojik özellikler, ağaçların iklimsel koşullara verdiği tepkileri öngörmede başlıca göstergelerdendir. Dolayısıyla bu çalışmada, Orta Avrupa'nın dört farklı ülkesinden ayrı ayrı popülasyonlardan, ve her popülasyon içerisinde farklı ana ağaçlardan gelen Quercus robur L. (saplı meşe) fidanlarının tomurcuk fenolojisindeki—özellikle tomurcuk açma ve tutma zamanları ile büyüme sezonu süresindeki (GSL)— genetik varyasyon incelenmektedir. Gözlemlenen varyasyonun ne kadarının popülasyon düzeyindeki farklılıklardan, ne kadarının aynı popülasyon içindeki ana ağaçlar arasındaki farklılıklardan kaynaklandığını anlamak amacıyla, ortak bahçe denemesiyle toplanan fenolojik veriler iç içe (“nested”) ANOVA modelleriyle analiz edilmiştir. Bulgularımız, çoğu fenolojik özellik üzerinde ana ağaçların genetik etkisinin anlamlı olduğunu, buna karşılık popülasyon düzeyindeki farkların yalnızca tepe tomurcuk patlamasında belirgin olduğunu göstermektedir. Yan sürgünlerin fenolojik özellikleri ise popülasyonlar arasında zayıf bir ayrışma sergilerken, özellikle tomurcuk patlaması ve büyüme dönemi uzunluğu açısından popülasyon içi ana ağaçlar arasında belirgin varyasyon göstermiştir. Bu durum, ilgili özelliklerin bölgesel iklim ya da coğrafi desenlerden çok, popülasyon içindeki genetik farklılıklarla şekillendiğini düşündürmektedir. Yan tomurcukların fenolojisinde gözlenen yüksek değişkenlik ve gecikmeli zamanlama, lateral sürgünlerin daha yüksek fenotipik plastikliğe sahip olmasının bir sonucu olabilir; bu durum da fidanların büyümelerini yerel çevresel koşullara göre daha iyi ayarlayabilmelerine olanak sağlayabilir.
Özet (Çeviri)
Oaks are among the most adaptable temperate tree species, which makes them especially valuable in the context of climate change. Phenological traits are major predictors of a tree's response to climate. Hence, this study investigates genetic variation in bud phenology—specifically the timing of bud burst and bud set, as well as growing season length (GSL)—in Quercus robur L. (pedunculate oak) seedlings from different populations and mother trees within populations across four Central European countries. To answer the question of how much of the observed variation in bud phenology could be attributed to population-level differences versus among mother trees within populations, phenological data gathered through a common garden experiment was analyzed via nested ANOVA models. Our findings revealed significant mother tree effects on genetic variation for most phenological traits, while population-level effects were only significant for terminal bud burst timing. Lateral phenological traits showed weak differentiation among populations, but among mother trees, specifically in bud burst and GSL, considerable variation was detected. Therefore, rather than being shaped by climate or geography, these traits appear to stem from within-population genetic differences. Additionally, the great variability and delayed timing observed in lateral buds may be a consequence of higher phenotypic plasticity in the lateral shoots, which may be contributing to the seedlings' survival in a changing climate.
Benzer Tezler
- Anadolu'ya endemik iki tarla faresinin (Microtus anatolicus ve M. dogramacii) genetik çeşitliliği ve yayılış alanının belirlenmesi
Determination of genetic diversity and distribution of two Anatolian endemics voles (Microtus anatolicus & M. dogramacii)
SERCAN IRMAK
Doktora
Türkçe
2021
BiyolojiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SÖZEN
PROF. DR. FERHAT MATUR
- Assessing the potential of Anatolia as a climate refugium
Anadolu'nun bir iklim sığınağı olma potansiyelinindeğerlendirilmesi
SONGÜL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH ÇORAMAN
- Assessment of genetic diversity in Picea orientalis (L.) Link. in genetic resources by microsatellites
Mikrosatellit belirteçler yardımıyla Picea orientalis (L.) Link. gen kaynaklarında genetik çeşitliliğin belirlenmesi
ASLI ÖZDİLEK
Doktora
İngilizce
2015
GenetikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ KAYA
YRD. DOÇ. DR. FATİH TEMEL
- Contribution of Anatolian bats to genetic diversity of western palaearctic with a particular focus on kuhl's pipistrelle
Anadolu yarasalarının batı palearktik genetik çeşitliliğine katkısı ve beyazşeritli yarasalar'ın detaylı bir incelemesi
EMRAH ÇORAMAN
Doktora
İngilizce
2014
BiyolojiBoğaziçi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANDRZEJ FURMAN
- Phylogeography of rock nuthatches: An integrated approach
Kaya sıvacı kuşlarının filocoğrafyası: Bütünleyici bir yaklaşım
CAN ELVERİCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UTKU PERKTAŞ