Hürriyet ve İtilâf Fırkası üyesi Fethi Bey'in 'Muhaliflerin Esrarı (1916)' adlı eserinin incelenmesi
An analysis of the work 'The Mystery of The Opposition 1916' by Fethî Bey, a member of the Freedom and Accord Party
- Tez No: 962154
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKHAN KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Araştırmamıza konu olan tarihte Osmanlı Devleti iç karışıklıklarla birlikte dış kuvvetler ile de savaşlara devam etmektedir. Kötü gidişata karşı devlet adamları ve aydınlar çeşitli çözümler bulma çabası içerisine girmişler; bu süreçte birtakım fikir akımları ve siyasî yapılanmalar ortaya çıkmıştır. İttihat ve Terakkî'nin idaresinden memnun olmayan siyasîler tarafından birçok parti kurulmuş ve devleti içinde bulunduğu kötü durumdan kurtarmaya yönelik faaliyetler gerçekleştirmişlerdir. 1908 Devriminin getirdiği yeni koşullar siyasî parti kurulmasını kaçınılmaz kılmıştır. İttihat ve Terakkî Cemiyeti'nin karşısında en güçlü siyasî parti olarak karşımıza Hürriyet ve İtilâf Partisi (21 Kasım 1911) çıkmaktadır. Partinin kuruluş amacı ve işlevi hakkında bilgi araştırmamızın devamında açıklanmıştır. Hürriyet ve İtilâf Fırkası'nın İstanbul'da ilk açılan şubelerinden biri Kadıköy şubesidir. Şubenin kurucusu olan Fethî Bey Muhaliflerin Esrarı adlı eserinde parti ve önde gelen bazı isimler hakkında oldukça önemli bilgiler vermektedir. Söz konusu eserde Taklib-i Hükümet girişiminin nedenleri, Prens Sabahattin, Mahir Bey vd. kişilerin fikirleri gibi birçok konuda birinci ağızdan bilgiler mevcuttur. Eser daha önce herhangi bir transkripsiyon çalışmasına tabii tutulmamış ve incelenmemiştir. Bu açıdan eserin tahlil edilip günümüz Türkçesine aktarılması ve yazıldığı dönem içerisinde değerlendirilmesi önemli bir hâle gelmiştir. Çok partili hayata geçiş çalışmalarının temelinin atıldığı bu yıllarda İttihat ve Terakki'ye karşı muhalefet yoğunlaşmış; hatta Bab-ı Âli Baskını örnek alınarak bazı darbe girişimleri, ihtilâl planları yapılmaya başlanmıştır. Bu dönemde ki mevcut siyasî partilere bakıldığında birçok ismin daha önce İttihat ve Terakkî Fırkası'nda yer aldığını sonrasında ise gerek kişisel çıkarlar gerekse fikir ayrılıkları yüzünden başka bir siyasî yapılanma içerisine girdiklerini görmekteyiz. Fethi Bey'in de bu isimlerden biri olduğunu söylemek mümkündür. Muhaliflerin Esrârı adlı eserinde bu durum açıkça göze çarpmakta devlet ve parti içerisinde nasıl bir ilişki ağına sahip olduğunu okura aktarmaktadır.
Özet (Çeviri)
In the history that the subject of our research the Ottoman Empire was keeping fights with turmoul as well as foreign forces. Against the worsening situation The statesmen and intellectuals made an effort to find solutions against the worsening situation The statesmen and intellectuals made an effort to find solutions. Many political parties were established by politicians dissatisfied with the rule of the Committee of Union and Progress (İttihat ve Terakki), and these parties engaged in activities aimed at rescuing the state from its dire situation. The new conditions brought about by the 1908 Revolution made the establishment of political parties inevitable. The most powerful political party to emerge against the Committee of Union and progress was the The Freedom and Accord Party (Hürriyet ve İtilaf Partisi), founded on November 21, 1911. Information about the party's founding purpose and function is explained further in the continuation of our research. One of the first branches of the Freedom and Accord Party to open in Istanbul was in Kadıkõy. The founder of the branch, Fethi Bey, provides significant information about the party and some of its leading figures in his work The Mystery of the Opposition (Muhaliflerin Esrarı). In this work, there are first hand details on various topics, such as the reasons behind the government's attempt to reverse the political system (Taklib-i Hükümet), the ideas of figures like Prince Sabahattin, Mahir Bey, and others. This work has not been subjected to any transcription or study before. Therefore, analyzing this work, transferring it into modern Turkish, and evaluating it within its historical context has become an important task. During these years, when the foundation of mult-party politics was being laid, opposition to the Committee of Union and Progress intensified, and even attempts at coups and revolution plans were made, inspired by the example of the Sublime Porte (Bab-ı Ali) raid. Looking at the existing political parties of this period, it becomes apparent that many individuals who had previously been members of the Committee of nion and Progress later joined other political structures due to personal interests or ideological differences. Fethi Bey is one of these individuals. This situation is clearly noticeable in his work The Secrets of the Opponents, where he reveals the network of relationships within the state and the party.
Benzer Tezler
- Türk siyasetinde muhafazakâr hareketler (1960-1971)
Conservative movements in Turkish politics (1960-1971)
FATMA DOĞANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal BilimlerKafkas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHARREM TURP
- 1919-1950 arası dönemde Türkiye'de muhalefetin benzer siyasal argümanları
Between 1919-1950 period in Turkey's opposition political similar arguments
TAHİR ANIL GÜNGÖRDÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT YILMAZ
- Milli Mücadele Döneminde Hürriyet ve İtilâf Fırkası
The Liberty and Entente Party in the Struggle for National Liberation
HACER GÖL
- Hürriyet ve İtilaf -İttihat ve Terakki mücadelesi (1911-1913)
The Political struggle between the party of liberty and entente and the Committee of Union and progress (1911-1913)
SERKAN ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNA AKŞİN