Holistik yaklaşım bağlamında insanın inanç arayışı
The human search for belief in the context of the holistic approach
- Tez No: 962155
- Danışmanlar: PROF. DR. MUAMMER CENGİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Psikoloji, Religion, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu tez çalışması, insanın anlam ve inanç arayışını holistik bir yaklaşım çerçevesinde ele alarak, inanç sistemlerinin bireyin psikolojik, ruhsal ve bedensel bütünlüğü üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. İnsan, yalnızca biyolojik ya da bilişsel bir varlık değil; aynı zamanda duygusal, sosyal ve manevi yönleriyle çok katmanlı ve aşkın bir yapıya sahiptir. Bu çok boyutlu yapı, bireyin inanç oluşturma süreçlerinin anlaşılmasında temel bir çerçeve sunar. Bu bağlamda, inançların bilgi, sezgi ve dil ile olan ilişkisi, felsefi ve psikolojik sorgulamalar üzerinden ele alınmıştır. Deneyim ve aklın sınırlarını aşarak insanın aşkın olana dair eğilimlerini temellendirmeye çalışan yaklaşımlar, inancın yalnızca rasyonel bilgiyle açıklanamayacağını; duygular, sezgiler, varoluşsal deneyimler ve semboller de şekillendiğini ortaya koymaktadır. İnsanın doğasına, özgürlük arzusuna ve duygusal yönüne dikkat çeken düşünsel yaklaşımlar ise, inancın sadece akla değil, aynı zamanda içsel yaşantıya ve psikolojik süreçlere dayandığını vurgulamaktadır. Bu çerçevede bireyin kendilik gelişimi ve bütünlük arayışı çok katmanlı bir şekilde değerlendirilmektedir. İnsanın sosyal çevresiyle kurduğu ilişkiler, bireyin inanç sistemlerinin oluşumunda önemli rol oynar. Birey yalnızca içsel süreçlerin ürünü değil; aynı zamanda çevresel, kültürel ve toplumsal bağlamlarla şekillenen bir yapı olarak ele alınmaktadır. Bu çok katmanlı yapı; mikro düzeyde ise toplumsal ideolojiler, kültürel kodlar ve sembollerle etkileşim içinde anlam kazanır. Bireyin kutsal olana dair tasavvurları; ritüeller, semboller ve kültürel öğelerle biçimlenen bir psikolojik mirasla bağlantılıdır. Bedensel, zihinsel ve duygusal etkileşimleri kapsayan yaklaşımlar, inancı yalnızca bilişsel bir kategori olarak değil; aynı zamanda nörolojik, bedensel ve davranışsal bir bütünlük olarak ele almaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş; ayrıca hem ulusal hem de uluslararası literatür taranarak anlam üretimi ve inanç dinamikleri bütüncül bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Meditasyon, dua, yoga, farkındalık, ritüel ve ibadet gibi manevi uygulamaların; bireyin iyi oluş halini desteklediği, psikolojik dayanıklılığını artırdığı ve yaşamını anlamlı hale getirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu tür uygulamaların, bireyde ruh-beden-zihin dengesi oluşturarak bir tür kendini iyileştirme süreci başlattığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, bu tez çalışması, insanın inançla bütünleşen anlam arayışını, yalnızca teolojik değil; aynı zamanda varoluşsal, psikolojik ve toplumsal bir süreç olarak ele alırken, düşünce teknikleri ile insanın kendi zihnini yönetebilme kabiliyetini de geliştirebileceğini irdelemiştir. Ülkemizde, holistik yaklaşım ile din psikolojisi değerlendirmeleri yapmak adına, multidisipliner ve geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç vardır. Holistik yaklaşım, parçalanmış modern yaşamın karşısında insanın kendisiyle, çevresiyle ve kutsalla kurduğu bütüncül bağı yeniden inşa etme çabasında güçlü bir teorik ve pratik zemin sunmaktadır. Anahtar Kavramlar: Holistik Psikoloji, İnanç Arayışı, Manevi Uygulamalar, Psikolojik İyi Oluş, Kendini İyileştirme
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the human search for meaning and belief through a holistic perspective, exploring how belief systems affect one's psychological, spiritual, and physical integrity. The human being is not merely a biological or cognitive entity, but also a multidimensional and transcendent structure with emotional, social, and spiritual dimensions. This complex structure provides a fundamental framework for understanding how individuals form beliefs. In this context, the relationship between belief, knowledge, intuition, and language is addressed through philosophical and psychological inquiries. Approaches that attempt to transcend the boundaries of reason and experience seek to ground the human tendency toward the transcendent. These perspectives emphasize that belief cannot be fully explained by rational knowledge alone, but is also shaped by emotions, intuitions, existential experiences, and symbolic representations. Other perspectives that focus on human nature, the desire for freedom, and emotional processes emphasize that belief is not solely based on reason, but also deeply rooted in one's inner experience and psychological processes. Within this framework, the individual's search for self-realization and integrity is evaluated from a multilayered perspective. An individual's belief systems are significantly influenced by their social environment. A person is not only the product of internal processes but is also shaped by environmental, cultural, and societal contexts. This multilayered structure is shaped by interactions at various levels: at the micro level through family and peer relations, and at the macro level through social ideologies, cultural codes, and symbols. Personal conceptions of the sacred are shaped by a psychological heritage interwoven with rituals, symbols, and cultural elements. Approaches that consider the interaction between the body, mind, and emotions conceptualize belief not only as a cognitive category but also as a neurological, physical, and behavioral whole. The study adopts a qualitative research methodology and includes an analysis of both national and international literature to investigate the dynamics of meaning-making and belief from a holistic standpoint. It concludes that spiritual practices such as meditation, prayer, yoga, mindfulness, ritual, and worship enhance psychological resilience, support well-being, and help individuals lead more meaningful lives. These practices appear to initiate a kind of“self-healing”process by establishing balance between mind, body, and soul. In conclusion, this thesis explores the integration of belief and meaning as not only theological but also existential, psychological, and sociocultural processes. It further investigates how thought techniques may strengthen one's capacity for conscious mental management. In Türkiye, there is a growing need for multidisciplinary and comprehensive research that evaluates belief through the lens of holistic psychology and the psychology of religion. The holistic approach provides a powerful theoretical and practical framework for reconstructing the individual's connection to the self, to others, and to the sacred in the face of a fragmented modern existence. Key Terms: Holistic Psychology, Belief Formation, Spiritual Practices, Well-being, Self-Healing
Benzer Tezler
- Türkiye'de son dönem cami tasarımında merkezi kubbeli mekân kurgusunun incelenmesi
Analysis of the central domed space design scheme in the recent Turkish mosque architecture
ABDULLAH GEDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- Manevi danışmanlık ve rehberlik ekolü olarak nefs psikolojisinde ölüm
Death in nafs psychology as a school of spiritual counseling and care
FEYZA NUR TAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Tüteklikli konutun çözümlenmesine yönelik bir yaklaşım önerisi Sivas kırsalı örneği
A proposed approach to the analysis of the houses with lantern roofan example from rural areas of the province of Sivas
GÜLSÜN NAVRUZ BERK
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkNecmettin Erbakan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET UYSAL
- İmam Gazzali ve John Dewey'in düşünceleri bağlamında insan ve eğitim ilişkisi
Relationship between human and education in the context of Imam Gazzali and John Dewey's thoughts
BİROL SOYSAL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYYA ULUDAĞ
- Hannah Arendt'in haklara sahip olma hakkı ve mülteci krizi
Hannah Arendt's right to have rights and the crisis of refugees
IRMAK KEPENEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRDEN GÜNGÖREN BULGAN