Yomra Deresi havzasının taşkın risk analizi
Flood risk analysis of Yomra River basin
- Tez No: 962627
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fiziki Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Trabzon ve çevresi Türkiye'de taşkın afetinin en sık görüldüğü bölgelerden biridir. Özellikle son yıllarda bölgede meydana gelen taşkınlar can ve mal kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle bölgede yer alan akarsu havzalarının taşkın riskinin derecesinin belirlenmesi bölgedeki taşkınların etkisinin azaltılması çalışmalarına önemli katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada Trabzon'un dördüncü büyük ilçesi olan Yomra ilçe merkezinden Karadeniz'e dökülen Yomra Deresi'nin taşkın riski, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü (SYGM) tarafından hazırlanan“Doğu Karadeniz Havzası Taşkın Yönetim Planı”nda kullanılan metodoloji örnek alınarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) uygulamaları ile belirlenmiştir. Çalışmada ilk olarak morfometrik analiz yöntemi kullanılarak Yomra Deresi ile birlikte Yomra ilçe merkezinde Karadeniz'e dökülen Şana Deresi, Muratlı Deresi ve Zil Deresi'nin taşkın duyarlılık sınıfları belirlenerek, Yomra Deresi için taşkın riski ön değerlendirme çalışması yapılmıştır. Taşkın riski ön değerlendirme çalışmasının ardından Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHY) ile Yomra Deresi havzasında tehlikesiz, düşük, orta, yüksek ve çok yüksek olmak üzere taşkın tehlike sınıfları belirlenmiş ve bu tehlike sınıfı içerisinde kalan, tiplerine göre yapı sayısı, kullanım türüne göre bağımsız bölüm sayısı ve nüfus miktarı belirlenmiştir. Yomra Deresi'nin taşkın tehlike sınıfı belirlendikten sonra taşkın tehlikesinin çok yüksek olduğu bölümde, Yomra Deresi üzerinde yer alan akım gözlem istasyonuna ait yıllık maksimum akım verilerinden Taşkın Frekans Analizi Yöntemi kullanılarak 2, 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500 ve 1.000 yıllık taşkın tekerrür periyotlarına göre oluşacak maksimum akım miktarı hesaplanmıştır. Elde edilen taşkın tekerrür debilerinden 500 ve 1.000 yıl tekerrür debilerinin taşkın oluşturabileceği belirlenmiş ve bu debilere bağlı oluşacak olan taşkın yayılım alanları ve taşkın su yükseklikleri hesaplanarak bu alanlarda yer alan tiplerine göre yapı sayısı, kullanım türüne göre bağımsız bölüm sayısı ve nüfus miktarı hesaplanmıştır. Çalışmanın son aşaması olarak kullanılan metdoloji ve çalışma alanında taşkın riskine karşı alınabilecek yapısal ve yapısal olmayan taşkın önleme yöntemleri ile ilgili öneriler yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Trabzon and its surroundings is one of the regions in Turkey where flood disasters occur most frequently. Especially in recent years, floods in the region have caused loss of life and property. For this reason, determining the degree of flood risk of the river basins in the region will make an important contribution to the efforts to reduce the impact of floods in the region. In this study, the flood risk of Yomra Creek, which flows into the Black Sea from Yomra district center, the fourth largest district of Trabzon, was determined by Geographic Information Systems (GIS) applications by taking the methodology used in the“Eastern Black Sea Basin Flood Management Plan”prepared by the General Directorate of Water Management (SYGM) as an example. In the study, firstly, the flood susceptibility classes of Yomra Creek and Şana Creek, Muratlı Creek and Zil Creek, which flow into the Black Sea in Yomra district center, were determined by using the morphometric analysis method and a preliminary flood risk assessment study was carried out for Yomra Creek. Following the preliminary flood risk assessment study, flood hazard classes as non-hazardous, low, medium, high and very high were determined in the Yomra Creek basin by Analytical Hierarchy Process (AHP) and the number of buildings by type, the number of independent sections by type of use and the amount of population within these hazard classes were determined. After determining the flood hazard class of Yomra Creek, in the section where the flood hazard is very high, the maximum flow amount that will occur according to the flood recurrence periods of 2, 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500, 500 and 1.000 years was calculated by using the Flood Frequency Analysis Method from the annual maximum flow data of the current observation station located on Yomra Creek. From the obtained flood recurrence flows, it was determined that 500 and 1,000 year recurrence flows could cause flooding and the number of structures according to their types, the number of independent sections according to the type of use and the population amount were calculated by calculating the flood spreading areas and flood water heights that will occur depending on these flows. As the last stage of the study, recommendations were made regarding the methodology used and the structural and non-structural flood prevention methods that can be taken against the flood risk in the study area.
Benzer Tezler
- Doğu Karadeniz bölgesi demir skarn yataklarının karşılaştırmalı mineralojik ve jeokimyasal özellikleri
Comparative mineralogy and geochemistry of Eastern Black Sea iron deposits
SALİHA SARAÇ
Doktora
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ VAN
- Tarih öğretmenlerinin tarihsel empatiyle ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of history teachers' knowledge and attitudes about historical empathy
İSTEK TUBA İSLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI DEMİRCİOĞLU
- Tarih öğretiminde öğrencilerin somut kültürel miras farkındalığına ilişkin görüşleri: Bir yerel tarih çalışması
Students' views on tangible cultural heritage awareness in history teaching: A local history study
CELALEDDİN BABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDIN GÜVEN
- Mosfet' lerde aşırı gerilim kaynaklı kapasite değişimlerinin zamana bağlı incelenmesi
Time dependent investigation of over voltage induced capacity changes at mosfets
HATİCE GÜL SEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. YASİN ÖZÇELEP
- Trabzon eyaleti'nde kırsal yerleşim: Yomra nahiyesi örneği (1461-1682)
Rural settlement in the provi̇nce of trabzon: A case study of nahi̇ye of Yomra (1461-1682)
YÜCEL DURSUN