Ortaokul öğrencileri için dijital dünyada çocuk hakları ölçeğini geliştirme çalışması
A study on developing a scale of children's rights in the digital world for middle school students
- Tez No: 962771
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR DEMİR ASMA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmasının temel amacı ortaokul öğrencilerinin dijital dünyadaki haklarına yönelik farkındalıklarını ve uygulama düzeylerini ölçen kapsamlı bir ölçek geliştirmektir. Tez çalışması, çocukların dijital hakları konusundaki farkındalıklarını, bu haklarını kullanım durumlarını araştıran ve ölçen kapsamlı ve geçerli ölçme aracı sınırlı olduğundan dolayı söz konusu boşluğu dolduracağı için önemlidir. Araştırmanın örneklem grubunu, İstanbul ili Ümraniye ilçesinde bulunan imam hatip ortaokulunda 2024-2025 öğrenim yılına devam 5,6,7, ve 8. sınıfta okuyan 307 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma iki bölümden oluşmuş; ilk bölümde ölçek geliştirilmiş, ikinci bölümde nicel araştırma yöntemlerinden kesitsel tarama yöntemi kullanılarak örneklem grubuna ölçek uygulanmış ve örnekleme ait veriler yüz yüze toplanmıştır. Geliştirilen ölçek iki formdan oluşmaktadır. Çocukların dijital dünyadaki haklarını bilme ve farkındalık durumlarını ölçen 'Dijital Dünyada Çocuk Hakları Ölçeği: Farkındalık Formu' 22 maddeden ve üç alt boyuttan (erişim bilinci farkındalığı α= .86 , ifade özgürlüğü farkındalığı α= .76, korunma bilinci farkındalığı α= .92) oluşmaktadır ve toplam varyansın %57,23'ünü açıklamaktadır. Çocukların dijital dünyadaki haklarını uygulama düzeylerini ölçen 'Dijital Dünyada Çocuk Hakları Ölçeği: Uygulama Formu' 24 maddeden oluşmaktadır ve üç alt boyuttan (erişim bilinci uygulamaları α= .85, ifade özgürlüğü uygulamaları α= .77, korunma talepleri uygulamaları α= .92) oluşmaktadır ve toplam varyansın %60,36'sını açıklamaktadır. Veri toplama araçları olarak çocukları tanıyabilmek için 'Demografik Bilgi Formu', araştırmacı tarafından geliştirilen 'Ortaokul Öğrencileri İçin Dijital Dünyada Çocuk Hakları Ölçeği' ve geliştirilen ölçeğin geçerliliğinin test edilebilmesi için 'Dijital Hak ve Sorumluluklar Ölçeği' kullanılmıştır. Veriler SPSS 26.0 ile t-testi ve ANOVA analizleriyle değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, ortaokul öğrencilerinin dijital haklara ilişkin farkındalık ve uygulama düzeylerinin genel olarak yüksek olduğunu, korunma, erişim ve ifade özgürlüğü boyutlarının birbirleriyle anlamlı şekilde ilişkili bulunduğunu ve bazı demografik değişkenlere göre farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this study is to develop a comprehensive scale to measure middle school students' awareness and practice levels regarding their rights in the digital world. The study is significant as there are limited valid and reliable measurement tools that examine children's awareness of digital rights and their use of these rights, and thus it seeks to fill this gap in the literature. The sample of the research consisted of 307 students enrolled in the 5th, 6th, 7th, and 8th grades of an Imam Hatip middle school in Ümraniye, Istanbul, during the 2024–2025 academic year. The study was conducted in two stages: in the first stage, the scale was developed; in the second stage, the scale was administered to the sample using the cross-sectional survey method, and the data were collected face-to-face. The developed scale comprises two forms. The Digital Children's Rights Scale: Awareness Form consists of 22 items and three sub-dimensions (awareness of access, α=.86; awareness of freedom of expression, α=.76; awareness of protection, α=.92), explaining 57.23% of the total variance. The Digital Children's Rights Scale: Practice Form consists of 24 items and three sub-dimensions (practices of access, α=.85; practices of freedom of expression, α=.77; practices of protection demands, α=.92), explaining 60.36% of the total variance. As data collection instruments, a Demographic Information Form, the researcher-developed Digital Children's Rights Scale for Middle School Students, and the Digital Rights and Responsibilities Scale (for testing validity) were used. The data were analyzed using SPSS 26.0 with independent samples t-tests and one-way ANOVA. The findings revealed that middle school students' awareness and practice levels regarding digital rights were generally high, that the sub-dimensions of protection, access, and freedom of expression were significantly interrelated, and that certain demographic variables led to meaningful differences.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı, davranışsal-duygusal sorunlar ve olumsuz bilişsel hatalar arasındaki ilişkilerin incelenmesi
The investigation of the relationship between digital game addiction, behavioral-emotional difficulties and negative cognitive errors among middle school students
DOĞANGÜN AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI UZ BAŞ
- COVID 19 sürecinde uzaktan eğitim ile memnuniyetlerin vakıf ve devlet üniversitelerin açısından istatistiksel olarak karşılaştırılması
Statistical comparison of distance education and satisfaction in terms of foundation and state universities in the covid process
ÖMER KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İstatistikVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİ ERDOĞAN
- Algoritma temelli eğitsel bilgisayar oyunlarının ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algılarına etkisinin incelenmesi
Investigating the effect of algorithmic-based educational computer games on perception of secondary school students about problem solving skills
ERSEL KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER TANEL
- Ortaokul öğrencileri için programlama öğretimine yönelik oyun tabanlı bir ortamın tasarım süreci
Design process of a game-based environment for teaching programming for secondary students
ERKAN FIRINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiTrabzon ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KARAL
- Görsel sanatlar dersinde dijital grafik tasarım ürünü oluşturulmasına yönelik öğretmen yaklaşım ve görüşleri
Teacher approaches and opinions towards creating graphic design product in visual arts course
ANIL BOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN ÖZDENER