'Ahsen-i takvîm ve esfel-i sâfilîn' kavramlarının tefsir geleneğinde yorumlanışı
The interpretation of the concepts of ahsan-i taqwim and asfal-i safileen in the tafsir tradition
- Tez No: 963054
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ABAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu çalışma, Kur'an'ın Tîn Sûresi'nde yer alan“ahsen-i takvîm”(en güzel kıvam) ve“esfel-i sâfilîn”(aşağıların en aşağısı) kavramlarını insanın yaratılışı, fıtratı ve ahlâki sorumluluğu çerçevesinde ele almaktadır. Bilgi, irade, ahlâk ve inanç gibi özelliklerle diğer varlıklardan ayrılan insan; ruh ve beden bütünlüğü içinde en güzel şekilde yaratılmıştır. Bu yaratılış aynı zamanda insana ilahî bir sorumluluk da yüklemekte; insanın kendini tanıyarak Rabbini bilmesi ve onu temsil etmesi beklenmektedir. Klasik ve modern tefsir geleneği üzerinden yapılan incelemede, ahsen-i takvîm ve esfel-i sâfilîn kavramlarının tarihsel süreçte kazandığı farklı anlamlar analiz edilmiştir. İlk dönem tefsirlerde kavramlar daha çok fiziksel boyut üzerinden yorumlanırken, modern dönem tefsirlerde ahlâki, ruhsal, toplumsal ve ilahî sorumluluk boyutları ön plana çıkmıştır. Ahsen-i takvîm, hem fiziksel hem de ahlâki mükemmellik içeren insan doğasının en yüce hâli olarak açıklanırken, esfel-i sâfilîn; ahlâki çöküş, fıtrattan sapma, yaşlılık (erzel-i ömr) ve nihayetinde cehennem azabı ile ilişkilendirilmiştir. Çalışmada ayrıca, insan fıtratını koruyan ya da bozan unsurlar belirlenmiş; insanın yaratılış gayesine uygun bir şekilde“en güzel kıvam”da kalabilmesi için değer temelli bir II yol haritası sunulmuştur. Bu kavramların anlamındaki tarihsel değişim, insanın ahlâki ve manevi yolculuğuyla bağlantılı olarak değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study explores the Qur'anic concepts of“ahsani taqwim”(the best of stature) and“asfali safileen”(the lowest of the low), as mentioned in Surah At-Tin, within the framework of human creation, nature (fitrah), and moral responsibility. The human being, described as a unique entity distinguished from other creatures through intellect, will, morality, and faith, has been created in a state of perfect balance and proportion. This superior design also entails a divine responsibility, where the human is expected to recognize and represent their Creator through self-knowledge. Through the lens of classical and modern exegetical (tafsir) traditions, this paper examines the interpretations of ahsani taqwim and asfali safileen across historical periods. Early interpretations primarily emphasize the physical dimension of human perfection, while contemporary exegeses highlight the inclusion of spiritual, moral, social, and theological dimensions. Ahsani taqwim is interpreted as the peak state of human nature encompassing both physical and moral excellence, while asfali safileen represents moral degeneration, deviation from fitrah, the frailty of old age (arzal al- 'umur), and ultimately, hellfire. The study also identifies the factors that help preserve or disrupt human fitrah and offers a value-based roadmap for individuals to remain in their ideal state as intended by IV divine creation. The evolving meanings of these concepts across exegetical traditions are discussed with an emphasis on the moral and spiritual trajectory of the human being in relation to their responsibility before God.
Benzer Tezler
- Kur'ân'da iyi ve kötü şahsiyet örneklerine tematik yaklaşım
Thematic approach to good and evil personality examples in the Qur'an
GÜLBEYAZ ATLI
- İnsanın iç dünyasının analizi bağlamında Kur'ân'da arınma
Purification in the Qur'an in the context of analyzing the human inner world
RUKİYE TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBitlis Eren ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZDEMİR
- Sanatta en güzel kıvam : Ahsen-i Takvîm
The best of stature in arts : Ahsen-i Takvîm
SAMI NADDAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH ÖZKAFA
- Kur'ân'da fıtrat kavramı
The consept of fitrah in Qur'an
EBRAR KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK BİLGİN
- Cessâs'ın Ahkâmu'l-Kur'ân'ı özelinde Hz. Peygambere (S.A.S.) özgü hüküm içeren âyetlerin mukâyeseli değerlendirmesi
A comparative evaluation of the verses containing special provisions to the Prophet (PBUH) in Cesssâs' interpretation of Ahkâmu'l-Qur'ân
ESİN AKTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERTER RAHMİ TELKENAROĞLU