Masseter kasına botulinum toksin-a enjeksiyonunun tükürük akış hızı üzerindeki etkisini değerlendirme
Evaluation of the effect of botulinum toxin-a injection into the masseter muscle on salivary flow rate
- Tez No: 963365
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEÇİL ÇUBUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Botulinum Toksin-A, BTX-A, Bruksizm, Xerostomi, Uyarılmamış Tükürük Akış Hızı, Botulinum Toxin-A, BTX-A, Bruxism, Xerostomy, Unstimulated Salivary Flow Rate
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Amaç: Bu çalışmanın ana amacı; masseter kasına botulinum toksin A enjeksiyonu uygulanan bruksizm hastalarında tedavi öncesi ve sonrası dönemde tükürük akış hızında meydana gelen değişimleri değerlendirmektir. İkincil amaçlar arasında; BTX-A enjeksiyonunun ağrı düzeyi, mandibular fonksiyon, ağız kuruluğu ile ilişkili hasta geri bildirimleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi yer almaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif klinik çalışmaya, Başkent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Polikliniği'nde 1 Ocak 2022 ile 1 Eylül 2023 tarihleri arasında bruksizm tedavisi amacıyla masseter kasına botulinum toksin A enjeksiyonu uygulanan 44 hastanın verileri dâhil edilmiştir. Çalışma grubundaki her hastadan; enjeksiyon öncesi, enjeksiyonu takiben 1. hafta ve 1. ayda olmak üzere uyarılmamış tükürük toplama yöntemiyle tükürük örnekleri alınmış ve veriler kaydedilmiştir. Ayrıca hastalara mandibular fonksiyon bozukluğu ve ağız kuruluğu düzeylerini değerlendirmek amacıyla ilgili anket formaları uygulanmıştır. Uyarılmamış tükürük toplama yönteminin güvenilirliğini ve geçerliliğini değerlendirmek için eşit sayıda (n=44) kontrol grubu oluşturulmuş ve bu gruptaki hastalardan da enjeksiyon öncesi ile enjeksiyonu takiben 1. hafta ve 1. ay olmak üzere kayıt altına alınan tükürük örnekleri çalışmaya katılmıştır. Kaydedilmiş tükürük hacim değerleri, çalışma ve kontrol grupları arasında karşılaştırmalı istatistiksel analizlere tabi tutulmuştur. Bulgular: Araştırmaya dahil edilen 44 hastanın 37'si (%84,09) kadın, 7'si (%15,91) erkek hastadır. Hastaların yaş ortalaması 36,8±13,57 yıl (18-65 yıl) olarak hesaplandı. Çalışma ve kontrol grupları arasında cinsiyet ve yaş bakımından anlamlı fark bulunmamıştır. Çalışma grubunda tedavi öncesi, 1. hafta ve 1. ayda toplanan tükürük örneklerinin hacim değerleri karşılaştırıldığında tedavi öncesi tükürük hacim değeri 1,43±1,31 ml, 1. hafta tükürük hacim değeri 1,71±1,47 ml ve 1. ay tükürük hacim değeri 1,81±1,59 ml olarak ölçülmüştür. Tedavi öncesi hacim değeri, 1. hafta ve 1. ay hacim değerleri ile karşılaştırıldığında anlamlı düzeyde daha düşüktür (sırasıyla p=0,047, p=0.025). Kontrol grubu hacim değeri ile çalışma grubu hacim değerleri karşılaştırıldığında kontrol grubunun hacim değeri çalışma grubunun tedavi öncesi hacim değerine göre daha yüksektir. (p=0,045) Kontrol grubu hacim değeri ile çalışma grubu 1.hafta ve 1.ay hacim değerleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Mandibular fonksiyon testi sonuçlarına göre ise; tedavi sonrasında, masseter kasına yapılan botulinum toksin A enjeksiyonunun sosyal aktivitelerde zorluk yaşayan hasta sayısını düşürürken normal katılım düzeyi sergileyen hasta oranını arttırmıştır. Isırma, çiğneme ve yutma gibi mekanik mastikasyon işlevlerinde, sert ve dayanıklı yiyecekleri işlerken zorlanma şiddeti genel olarak azalmış;“zorlanmayan”veya“az miktarda zorlanan”hasta oranları,“oldukça”ve“çok zorlanan”gruplara kıyasla belirgin biçimde yükselmiştir. Günlük aktiviteler, çalışma ve gülerken ortaya çıkan fonksiyonel kısıtlılıklar da tedavi sonrasında hafiflemiştir. Ağız kuruluğu anketi sonuçlarına göre de“ağız/boğaz kuruluğum yediğim yemeklerin türünü ve miktarlarını etkiliyor”ile“ağız/boğaz kuruluğum konforsuz hissettiriyor”önermelerine verilen yanıtlar istatistiksel olarak anlamlı biçimde iyileşmiştir. Tedavi sonrasında“tam olarak değil”yanıtı veren hasta sayısı artarken,“biraz”,“oldukça”ve“kesinlikle”diyenlerin oranı azalmıştır. Sonuç: Çalışma bulguları, masseter kasına uygulanan botulinum toksin A enjeksiyonunun uyarılmamış tükürük akış hızında azalmaya yol açmadığını ortaya koymuştur. Buna karşın, tükürük akış hızında saptanan artış, eşzamanlı olarak gözlenen mandibular fonksiyon bozukluğu skorlarındaki iyileşme ışığında psikosomatik mekanizmalarla ilişkilendirilebilir. Yine de bu ilişkinin doğrudan nedensel boyutunu netleştirmek için farklı in vivo deneysel modellerde tekrarlanmış çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu tez çalışması Başkent Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırma Kurulu ve Etik Kurulu tarafından onaylanmış (Proje no: D-KA 22/15) ve Başkent Üniversitesi Araştırma Fonunca desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
Aim: The primary objective of this study is to evaluate changes in salivary flow rate before and after treatment in patients with bruxism who received botulinum toxin A injections into the masseter muscle. Secondary objectives include examining the effects of BTX-A injection on pain levels, mandibular function, and patient feedback related to dry mouth. Materials and Methods: In this retrospective clinical study, the data of 44 patients who underwent botulinum toxin A injection into the masseter muscle for the treatment of bruxism between January 1, 2022 and September 1, 2023 at Başkent University Faculty of Dentistry, Oral and Maxillofacial Surgery Outpatient Clinic were included. Saliva samples were collected from each patient in the study group before injection, at 1 week and 1 month after injection by unstimulated saliva collection method and the data were recorded. In addition, relevant questionnaires were administered to the patients to assess the levels of mandibular dysfunction and dry mouth. In order to evaluate the reliability and validity of the unstimulated saliva collection method, an equal number (n=44) of control group was formed and saliva samples recorded from the patients in this group before injection and at 1 week and 1 month after injection were also included in the study. The recorded saliva volume values were subjected to comparative statistical analysis between the study and control groups. Results: Of the 44 patients included in the study, 37 (84.09%) were female and 7 (15.91%) were male. The mean age of the patients was 36.8±13.57 years (18-65 years). There was no significant difference between the study and control groups in terms of gender and age. When the volume values of saliva samples collected before treatment, at week 1 and at month 1 were compared in the study group, the pre-treatment saliva volume value was 1.43±1.31 ml, the saliva volume value at week 1 was 1.71±1.47 ml and the saliva volume value at month 1 was 1.81±1.59 ml. The pretreatment volume value was significantly lower compared to the 1st week and 1st month volume values (p=0.047, p=0.025, respectively). When the volume values of the control group were compared with the volume values of the study group, the volume value of the control group was higher than the pre-treatment volume value of the study group (p=0.045). There was no statistically significant difference between the volume values of the control group and those of the study group at the 1st week and 1st month. According to the results of the mandibular function test; botulinum toxin A injection into the masseter muscle decreased the number of patients who had difficulty in social activities after treatment, while increasing the proportion of patients with normal participation level. In mechanical mastication functions such as biting, chewing and swallowing, the severity of difficulty in handling hard and durable foods generally decreased; the proportion of patients with“no difficulty”or“little difficulty”increased significantly compared to the 'quite' and“very difficult”groups. Functional limitations in daily activities, working and laughing were also alleviated after treatment. According to the results of the dry mouth questionnaire, the responses to the statements“my dry mouth/throat affects the type and amount of food I eat”and“my dry mouth/throat makes me feel uncomfortable”improved statistically significantly. After the treatment, the number of patients who answered“not at all”increased, while the rate of those who answered“somewhat”, 'quite' and“definitely”decreased. Conclusion: The study findings revealed that botulinum toxin A injection into the masseter muscle did not lead to a decrease in unstimulated salivary flow rate. However, the increase in salivary flow rate could be attributed to psychosomatic mechanisms in light of the concomitant improvement in mandibular dysfunction scores. Nevertheless, repeated studies in different in vivo experimental models are required to clarify the direct causal dimension of this relationship. This thesis study was approved by Başkent University Medical and Health Sciences Research Board and Ethics Committee (Project no: D-KA 22/15) and supported by Başkent University Research Fund.
Benzer Tezler
- Botulinum toksin veya konvansiyonel yöntem ile tedavi edilen temporomandibular eklem düzensizliği olan hastaların retrospektif olarak değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of temporomandibular disorder patients treated with botulinum toxin or conventional treatment
FOUAD SALEH NAJAFI
Doktora
Türkçe
2017
Diş HekimliğiSelçuk ÜniversitesiAğız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜN YILDIRIM
- Temporomandibular eklem bölgesinde ağrı şikayeti olan hastaların non-invaziv ve minimal invaziv tedavi yöntemleri açısından retrospektif olarak değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of patients with pain in the temporomandibular joint region in terms of non-invasive and minimally invasive treatment methods
KUBİLAY BARIŞ ÇİÇEK
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2022
Diş HekimliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiProtetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN DEMİR
- Botulinum toksininin kas hacmi üzerine etkisi: Deneysel çalışma
The effect of botulinum toxin on muscle volume: An experimental study
MUSTAFA EKREM GÜLEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Plastik ve Rekonstrüktif CerrahiBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiPlastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETHEM GÜNEREN
- Terapötik amaçlı botulinum toxin-a enjeksiyonu yapılmış hastaların masseter kas parezisine bağlı sert doku değişimlerinin fraktal analiz tekniği ile retrospektif değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of hard tissue changes due to masseter muscle paresis by fractal analysis technique in patients received therapeutic botulinum toxin-a injection
KAMİLE ESRA ÜNALLI
Doktora
Türkçe
2024
Diş HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAğız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL ÇANDIRLI
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALANUR ÇİFTÇİ ŞİŞMAN
- Bruksizm tedavisinde botulinum toksin tip a enjeksiyonu, okluzal splint kullanımı ve medikal tedavinin etkinliklerinin karşılaştırılması
A comparison of the effects of botulinum toxin type a injections, occlusal splints and medical therapy in the treatment of bruxism
AYNUR TURAN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2017
Diş Hekimliğiİnönü ÜniversitesiAğız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KIRTAY