Lise öğrencilerinin eleştirel düşünme, akademik öz yeterlilik, mutluluk, umut ve narsizm düzeyleri ile fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi
Examination of high school students' critical thinking, academic self-efficacy, happiness, hope and narcissism levels and physical activity levels
- Tez No: 963399
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SAVAŞ AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Spor, Education and Training, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin eleştirel düşünme, akademik öz yeterlilik, mutluluk, umut ve narsizm düzeyleri ile fiziksel aktivite düzeylerini incelemek ve bu değişkenlerin çeşitli demografik faktörlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırma, nicel araştırma yöntemine dayalı olarak betimsel tarama modeli çerçevesinde yapılandırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2024–2025 eğitim-öğretim yılında Van ilindeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılan toplam 582 lise öğrencisi (331 kız, 251 erkek) oluşturmaktadır. Veriler; Demografik Bilgi Formu, UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği, Akademik Öz Yeterlilik Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği, Narsistik Kişilik Envanteri ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi aracılığıyla toplanmıştır. Oxford Mutluluk Ölçeği verileri ise düşük güvenirlik düzeyi nedeniyle analiz kapsamı dışında bırakılmıştır. Normal dağılım varsayımı sağlanamadığından dolayı, verilerin analizinde Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis H testi ve Spearman korelasyon analizi gibi non-parametrik istatistiksel teknikler kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin eleştirel düşünme ve akademik öz yeterlik düzeyleri orta-yüksek aralıkta bulunmuştur. Kız öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim düzeylerinin erkek öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek olduğu, erkek öğrencilerin ise akademik öz-yeterlikte sosyal statü ve teknik beceriler ile narsisizm düzeylerinde daha yüksek puanlar aldığı görülmüştür. Düzenli spor yapan öğrencilerin akademik öz-yeterlilik ve narsisizm düzeyleri daha yüksek bulunmuştur. Ailede spor yapan bireylerin varlığı, öğrencilerin akademik öz-yeterlilik, umut ve narsisizm düzeylerini olumlu yönde etkilemiştir. Ayrıca, internet materyaline sahip olma durumu; eleştirel düşünme, mutluluk, narsisizm ve fiziksel aktivite düzeylerini anlamlı biçimde artırmıştır. Sınıf düzeyine göre ise yalnızca akademik öz-yeterliğin bilişsel uygulamalar alt boyutu, narsisizmin otorite boyutu ve fiziksel aktivite düzeylerinde anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Bu bulgular, lise öğrencilerinin bilişsel, duyuşsal ve fiziksel yeterlik düzeylerinin; cinsiyet, sınıf düzeyi, spor yapma alışkanlıkları ve çevresel imkânlar gibi değişkenlerden önemli ölçüde etkilendiğini ortaya koymaktadır. Öğrencilerin bireysel özellikleri ve çevresel koşullarının psikolojik ve fiziksel özellikleri üzerinde belirleyici rol oynadığı görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçların, ergenlik döneminde kişisel ve akademik gelişimi destekleyecek okul temelli psikososyal müdahale programlarının planlanmasına katkı sağlaması, eğitimde bireyselleştirilmiş yaklaşımlar ve fiziksel aktivitenin teşviki açısından yol gösterici olması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the critical thinking, academic self-efficacy, happiness, hope and narcissism levels and physical activity levels of high school students and to determine whether these variables show significant differences according to various demographic factors. The study was structured within the framework of the descriptive scanning model based on the quantitative research method. The study group consists of a total of 582 high school students (331 girls, 251 boys) studying in secondary schools in Van province in the 2024–2025 academic year and who voluntarily participated in the study. Data were collected through the Demographic Information Form, UF/EMI Critical Thinking Disposition Scale, Academic Self-Efficacy Scale, Trait Hope Scale, Narcissistic Personality Inventory and International Physical Activity Questionnaire. The Oxford Happiness Scale data were excluded from the analysis due to its low reliability level. Since the normal distribution assumption could not be provided, non-parametric statistical techniques such as Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis H test and Spearman correlation analysis were used in the analysis of the data. According to the research findings, the critical thinking and academic self-efficacy levels of the students were found to be in the medium-high range. It was observed that the critical thinking tendency levels of female students were significantly higher than male students, while male students scored higher in academic self-efficacy, social status and technical skills, and narcissism levels. The academic self-efficacy and narcissism levels of students who do regular sports were found to be higher. The presence of individuals who do sports in the family positively affected the academic self-efficacy, hope and narcissism levels of the students. In addition, having internet material significantly increased the levels of critical thinking, happiness, narcissism and physical activity. According to the grade level, significant differences were found only in the cognitive applications sub-dimension of academic self-efficacy, the authority dimension of narcissism and physical activity levels. These findings indicate that the cognitive, affective and physical competence levels of high school students; It is revealed that it is significantly affected by variables such as gender, class level, sports habits and environmental opportunities. It has been observed that the individual characteristics and environmental conditions of the students play a determining role in their psychological and physical characteristics. It is expected that the results obtained from the research will contribute to the planning of school-based psychosocial intervention programs that will support personal and academic development during adolescence and will be a guide in terms of individualized approaches in education and the promotion of physical activity.
Benzer Tezler
- Felsefe dersinde altı şapkalı düşünme tekniği'ne dayalı etkinliklerin yaratıcılık, eleştirel düşünme ve akademik öz yeterliğe etkisinin incelenmesi
The analysis of the effect of activities based on six thinking hats technique in a philosophy class on creativity, critical thinking and academic self-efficacy
GÜLER AKKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN KOÇYİĞİT
- Eğitim fakültesi öğrencilerinin matematik okuryazarlığı özyeterlik inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri
Faculty of education students mathemati̇c li̇teracy self effi̇cacy beli̇efs and cri̇ti̇cal thi̇nki̇ng di̇sposi̇ti̇ons
CANAN KIRMALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CANAN KOÇ
- Üretken yapay zeka destekli programlama eğitiminin çeşitli değişkenler üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigating the effect of generative artificial intelligence-assisted programming education on various variables
NECATTİN KIRAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Teknik EğitimAfyon Kocatepe Üniversitesiİnternet ve Bilişim Teknolojileri Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ÖZDİNÇ
- Tarih eğitiminde simülasyon tekniğinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi
The effect of the simulation technique on the academic achievements of students in the teaching of history
FEYZULLAH YİĞİTOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECDET HAYTA
- Lise öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri, akademik güdülenme ve mükemmeliyetçilik düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki
The relationship between critical thinking tendencies, academic guidance and excellence level and academic achievements of high school students
ÇETİN DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BOZGEYİKLİ