Toplumsal cinsiyet rollerine göre kişilik özellikleri: Obsesif inançların aracı rolü
Personality traits in the context of gender roles: The mediating role of obsessive beliefs
- Tez No: 963433
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OĞUZ TAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Bu çalışmanın amacı, toplumsal cinsiyet rollerine göre kişilik özelliklerinin belirlenmesinde obsesif inançların aracılık rolünün incelenmesidir. Bu doğrultuda, toplamda 411 kişiye ulaşılmıştır. Çalışma grubunun yaş ortalaması 40,1513,15 olarak hesaplanmıştır. Uygulamada sosyodemografik bilgi formu dışında, Büyük Beş Kişilik Testi-50 Türkçe Formu, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ve Obsesif İnançlar Anketi-20 kullanılmıştır. Değişkenler arası ilişkilerin belirlenmesi adına Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Çalışmanın asıl amacına yönelik aracılık analizleri için SPSS Process Macro yöntemi Hayes Model 4 kullanılmıştır. Ayrıca, gruplar arası farklılıkların belirlenmesi adına bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular, uyumluluk ve zeka/hayal gücü kişilik özelliklerinin eşitlikçi tutum ile pozitif yönde, dışa dönüklük ve duygusal dengelilik kişilik özelliklerinin ise obsesif inançlarla negatif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Cinsiyet rolleri ile obsesif inançlar da negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Ayrıca, dışa dönüklük, uyumluluk, sorumluluk ve duygusal dengelilik kişilik özelliklerinin yaş ile pozitif yönde ilişki gösterdiği elde edilmiştir. Aracılık analizi sonuçlarına göre ise, obsesif inançların, cinsiyet rolleri ile dışa dönüklük kişilik özelliği arasında (R2=.047) ve duygusal dengelilik kişilik özelliği arasında (R2=.142) aracılık rolü üstlendiği tespit edilmiştir. Ek olarak, karşılaştırma bulgularına göre, tüm kişilik özelliklerinin yalnızca katılımcıların çalışma durumlarına göre anlamlı farklılıklar gösterdiği, aile tipi, kardeş sayısı, kaçıncı çocuk olduğu ve kararlara katılım grupları açısından ise hiçbir kişilik özelliğinin anlamlı farklılıklar göstermediği görülmüştür. Tüm elde edilen bulgular ulusal ve uluslararası literatür çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mediating role of obsessive beliefs in the determination of personality traits according to gender roles. In this context, data were collected from 411 participants. The average age of the study group was calculated as 40,1513,15. In addition to the sociodemographic information form, the Big-Five Personality Questionnaire-50 Turkish Form, the Gender Roles Attitude Scale, and the Obsessive Beliefs Questionnaire-20 were used. Pearson correlation analysis was conducted to determine the relationships between variables. For the main purpose of the study, mediation analyses were performed using the SPSS Process Macro Hayes Model 4 method. Furthermore, independent samples t-test and one-way analysis of variance were conducted to identify group differences. The analyses revealed that the personality traits of agreeableness and intellect/imagination were positively associated with egalitarian attitudes, while extraversion and emotional stability were negatively associated with obsessive beliefs. Additionally, gender roles were found to be negatively associated with obsessive beliefs. Moreover, extraversion, agreeableness, conscientiousness and emotional stability were positively associated with age. According to the mediation analysis results, obsessive beliefs were found to play a mediating role in the relationship between gender roles and the personality traits of extraversion (R2=.047) and emotional stability (R2=.142). In addition, the comparison findings showed that all personality traits differed significantly only according to participants' employment status, while no statistically significant differences were found in relation to family type, number of siblings, birth order, or participation in decision-making. All findings were discussed within the framework of national and international literature.
Benzer Tezler
- Kadınlarda benimsenen cinsiyet rollerine göre kişilik özelliklerinin incelenmesi
The investigation of personal traits in terms of adopted gender roles in females
BURCU ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Psikolojiİstanbul Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. BAYHAN ÜGE
- Kariyer geleceği algısını etkileyen kişisel faktörlerin belirlenmesine yönelik bir model çalışması
The study of a model testing about factors effect on perception of career future
TEMEL KALAFAT
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP NAZLI
- Üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve şiddet eğilimleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigating the relationship between personality traits, attitudes towards gender roles, and propensity for violence among university students
CANER SARİBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE TASA
- Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet tutumlarının özgüven, kişilik özellikleri ve sosyo-demografik değişkenler ile ilişkisinin incelenmesi
An examination of the relationship between social gender attitudes with self-confidence, personality characteristics and socio-demographic variables of university students
TUBA TAKKİN
- Spor yöneticiliği öğrencilerinin liderlik yönelimlerinin yordayıcısı olarak kişilik özellikleri ve cinsiyet rolleri: Bir yapısal eşitlik modelleme çalışması
Personality traits and gender roles as predictors of sports management students' leadership orientations: A structural equality modelling study
SENA HAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporAmasya ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KURTULUŞ ÖZLÜ