Azîzî'nin es-Sirâcü'l-Münîr adlı eseri özelinde hadisçiliği ve şerh yöntemi
Azîzî's hadithism and commentary method in particular to her work named es-Sirâcü'l-Münîr
- Tez No: 963491
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF AÇIKEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 403
Özet
es-Süyûtî tarafından etraf (alfabetik) tarzda tasnîf edilen el-Câmiu's-Sağîr, İslâm dünyasında çok kısa bir zamanda şöhret bulmuş ve üzerine pek çok çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan biri de Mısır'ın Bûlâk köyünde dünyaya gelmiş, el-Azîziyye kasabasına yerleşip orada ilim tahsîl etmiş olan el-Azîzî tarafından te'lif edilmiş es-Sirâcü'l-Münîr bi-Şerhi'l-Câmi's-Sağîr'dir. Çalışmanın konusu el-Azîzî'nin bahsi geçen eserindeki şerh yöntemini tespit etmektir. Amacı ise es-Sirâcü'l-Münîr'de el-Azîzî'nin yorumları tek tek incelenip tahlilî yapılarak şârihin şerh yöntemine dair kaideleri tespit etmektir. Çalışmanın önemine gelince, ülkemizde el-Azîzî ve eserleri hakkında bugüne kadar herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Dolayısıyla bu araştırma, el-Azîzî ve şerhi hakkında ilk olma özelliğini taşımaktadır. Aynı şekilde ülkemizde el-Câmiu's-Sağîr'in herhangi bir şerhi hakkında yorum yöntemini tespit etme amacıyla da bir inceleme yapılmamıştır. Dolayısıyla çalışma bu sahanında ilki konumundadır. Çalışmada tasvîrî ve tahlilî bir yöntem benimsenmiştir. Bu doğrultuda el-Azîzî'nin zengin içerikli şerhlerin genel özelliklerini nasıl ve hangi yoğunlukta tatbik ettiği, ana kaynaklarını hangi yöntemlerle kullandığı ve ana kaynaklarından nasıl etkilendiği bu çalışmada incelenmiştir. Yapılan araştırmalar neticesinde, el-Azîzî'nin eserini kaleme alırken üç ana kaynaktan istifade ettiği tespit edilmiştir. Bunlar: es-Süyûtî'nin öğrencisi el-Alkamî'nin el-Kevkebü'l-Münîr'i, el-Münâvî'nin et-Teysîr'i ve el-Hicâzî el-Vâ'iz'in Fethu Mevlâ'n-Nasîr'idir. es-Sirâcü'l-Münîr zengin içerikli şerhlerin özelliklerini önemli ölçüde barındırmaktadır. Muhteva benzerliğinden dolayı âyet, hadîs ve Arap şiiri ile istişhâdda bulunma, kelime analizi yapma; fıkhî, kelâmî yorumlarda bulunma; hadîsler arasındaki ihtilafı giderme, ğarîb lafızları beyân etme, sebeb-i vürûdu nakletme gibi zengin içerikli şerhlerin karakteristik özellikleri el-Azîzî tarafından önemli ölçüde bu şerhinde uygulanmıştır. es-Sirâcü'l-Münîr, el-Câmiu's-Sağîr'in ilk dönem şerhlerinin karakteristik özelliklerini hatırı sayılır biçimde yansıtmıştır.
Özet (Çeviri)
Al-Jāmiʿ al-Ṣaghir, compiled by al-Suyuṭi in alphabetical order, rapidly gained prominence in the Islamic world and soon became the subject of numerous scholarly endeavors. Among these, al-Sirāj al-Munir bi-Sharḥ al-Jamiʿ al-Ṣaghir by al-ʿAzizi holds particular significance. Al-ʿAzizi, originally from the village of Bulaq in Egypt, later settled in al-ʿAziziyya, where he pursued advanced studies and authored this commentary. This study focuses on identifying the exegetical methodology adopted by al-Azizi in al-Siraj al-Munir. Its primary aim is to analyze his interpretations systematically in order to outline the principles that characterize his approach to commentary. The importance of this research lies in its originality. To date, no academic study in Turkey has examined al-Azizi or his works. Consequently, this thesis constitutes the first scholarly contribution on the subject. Likewise, no previous study has attempted to determine the exegetical method employed in any commentary on al-Jāmiʿ al-Ṣaghīr in the Turkish academic context, rendering this work pioneering in both respects. Methodologically, the study employs descriptive and analytical approaches. Within this framework, it investigates how al-ʿAzizi implemented the features of comprehensive commentaries, the extent to which he made use of his primary sources, and the ways in which he was influenced by them. The findings demonstrate that al-Azizi relied primarily on three sources: al-Kawkab al-Munīr by al-ʿAlqamī (a student of al-Suyuṭi), al-Taysir by al-Munawi, and Fatḥ Mawlā al-Naṣīr by al-Ḥijazi al-Waʿiẓ. Al-Siraj al-Munir reflects the essential features of comprehensive commentaries, including the use of Qurʾānic verses, prophetic traditions, and Arabic poetry for corroboration; lexical and semantic analysis; juristic and theological discussions; reconciliation of conflicting narrations; explanation of rare expressions; and citation of the occasions of prophetic sayings. In doing so, the work significantly mirrors the characteristic features of the early commentaries on al-Jamiʿ al-Ṣaghir.
Benzer Tezler
- İran Meclis Kütüphanesi 17805 nolu Türkçe şiir mecmuası (Vr. 5b–42b) (İnceleme-metin)
Başlık çevirisi yok
MELİS AZİZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMRAN AY
- Analysis of the relationship between foreign trade balance and economic growth in Afghanistan
Afganistan'da ekonomik büyüme ile dış ticaret dengesi arasındaki ilişkinin analizi
HASHMAT AZIZI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAYFUN TUNCAY TOSUN
- Sünen-i Tirmizî'nin kaynakları -Tespit ve değerlendirme-
Sources of Tirmidhi's as-sunan -Dedection and evaluation-
AZİZ GÖKÇE
- Taceddinzade Mustafa Efendi'nines-sülûk fi't tarik adlı eseri(inceleme ve metin)
Taceddin-zade Mustafa Efendi El-Ankaravi's work named Al-sulūk fi't-tarik(text-review)
RABİA BAYKAL MARAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET KONUR
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN