Türk sosyal güvenlik hukukunda ölüm aylığı
Death pension in Turkish social security law
- Tez No: 963721
- Danışmanlar: PROF. DR. HEDİYE ERGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
İnsanlık, tarih boyunca karşı karşıya kaldığı çeşitli sosyal risklere karşı önlemler alma ihtiyacı hissetmiştir. Ölüm, gerçekleşeceği kesin olmakla birlikte zamanı belirsiz bir sosyal risk olarak kabul edilmektedir. Ölüm halinde geride kalanlar manevi olarak üzüntü maddi olarak da gelir kaybı yaşayabilirler. Modern toplumlarda, ölüm sigortası kapsamında sigortalının vefatının ardından hak sahiplerinin gelir kaybının giderilmesi ve geleceklerinin güvence altına alınması hedeflenmektedir. Burada hak sahipleri her ülkenin hukuk sistemine göre değişmekle birlikte genel olarak sigortalının eşi, çocukları ile ana ve babası kabul edilmektedir. Ölüm sigortası, sosyal güvenlik sisteminin önemli uzun vadeli sigorta kollarından biridir. Bu sigorta türünden sağlanan yardımların başında ölüm aylığı gelir; bununla birlikte, hak sahiplerine evlenme ödeneği, cenaze ödeneği ve toptan ödeme gibi destekler de sağlanır. Bu yardımlardan yararlanma koşulları, esas olarak güncel düzenlemeleri içeren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile belirlenmiştir. Ancak, bu Kanun öncesinde yürürlükten kaldırılan kanunlar uyarınca da bu şartlarda farklılıklar bulunuyordu. 5510 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesiyle birlikte, ölüm sigortası açısından yeni hükümlere yer verilmiş ve mülga kanunlardaki şartlar geçici hükümlerle sürdürülmeye çalışılmıştır. Ancak bu durum hak sahibine ölüm aylığının bağlanması açısından hangi sosyal güvenlik mevzuatının uygulanacağı konusunda karışıklıklara ve kanunlar arasında boşluklara yol açmıştır. Bu ihtilaflar, yargı kararlarıyla çözülmeye çalışılsa da yargı organları kendi arasında dahi çelişkili kararlar vermektedir. Dolayısıyla, Türk Sosyal Güvenlik Sistemi'nde yıllar içinde yapılan değişiklikler sigortalılar ve hak sahipleri açısından reform niteliğinde değerlendirilse de diğer yandan bazı hak sahipleri içinse mağduriyetler ortaya çıkarmaktadır. Bu tezde, Türk Sosyal Güvenlik Hukuku'nda Ölüm Aylığı konusu ele alınmıştır. Özellikle hak sahiplerinin ölüm aylığına hak kazanma şartları açısından, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile mülga kanunlardaki hükümler karşılaştırılmış ve mevzuatların zaman bakımından uygulanması üzerinde durulmuştur. Hak sahiplerinin değişen kanunlar bakımından ölüm aylığına hak kazanma şartları, öğretideki görüşler ve Yargıtay kararları ışığında değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Throughout history, humanity has felt the need to take precautions against various social risks. Death, although certain to occur, is considered a social risk with an uncertain timing. In the event of death, those left behind may experience both emotional sorrow and financial loss. In modern societies, life insurance aims to compensate beneficiaries for income loss following the policyholder's death and to secure their future. Beneficiaries, whose definition may vary according to each country's legal system, are typically recognized as the policyholder's spouse, children, and parents. Life insurance is one of the long-term branches of social insurance. While the most significant benefit provided by life insurance is the death pension, other benefits such as marriage allowance, funeral grant, and lump-sum payments are also available to beneficiaries. The eligibility conditions for these benefits are outlined in Law No. 5510 on Social Insurance and General Health Insurance. Additionally, requirements vary under the repealed laws No. 506, 1479, 2926, 2925, and 5434. Upon the enactment of Law No. 5510, new regulations were introduced for life insurance, while the conditions from the repealed laws were carried forward through transitional provisions. However, this approach has led to ambiguity regarding the applicable social security legislation when awarding a death pension to beneficiaries, resulting in legal gaps. Although judicial rulings have attempted to address these conflicts, courts have at times issued inconsistent decisions. Consequently, while reforms in the Turkish Social Security System have been viewed as transformative for insured individuals and beneficiaries, they have also created disadvantages for certain beneficiaries. This thesis examines the topic of Death Pensions within Turkish Social Security Law. Specifically, it compares the provisions of Law No. 5510 on Social Insurance and General Health Insurance with those of the repealed laws concerning the eligibility conditions for beneficiaries and focuses on the temporal application of these regulations. The eligibility conditions for death pensions under changing laws are evaluated in light of scholarly opinions and the rulings of the Court of Cassation.
Benzer Tezler
- Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda ölüm aylığının kesilmesi
Cessation of survivors' pension in Turkish Social Security Law
ŞEYMANUR SİMGE KAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET REFİK KORKUSUZ
- Sosyal Sigortalar Kanunu açısından Maluliyet sigortası
Disability insurance within the framework of social insurance act
HANDE BAHAR KERİMOĞLU
- Türk sosyal sigortalar hukukunda hizmet akdiyle çalışanların yaşlılık sigortasından doğan hakları
Retirement annuity of workers on labor contract in Turkish social insurance law
BETÜL BALBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Hukukİzmir Ekonomi ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİYAMİ ALP LİMONCUOĞLU
- Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarında bir mülkiyet hakkı türü: Sosyal güvenlik hakkı
A type of property right in the individual application decisions of the Constitutional Court: The right to social security
MİRAÇ EŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZEN ÜLGEN ADADAĞ