Yaşlı bireylerin gündelik yaşam pratiklerinde yaşa dayalı ayrımcılığın izlerini sürmek: İstanbul Kadıköy örneği
Tracing the marks of age-based discrimination in the everyday life practices of older adults: The case of Kadıköy, Istanbul
- Tez No: 964169
- Danışmanlar: PROF. DR. MERYEM BULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Antropoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Bu tez çalışması 2020- 2023 yılları arasında İstanbul metropolünün Kadıköy İlçesinde yapılmıştır. Kronolojik olarak“yaşlı”kabul edilen 65 yaşın üzerindeki kişilerle yapılan görüşmelere ve araştırmacının gözlemlerine dayanmaktadır. Çalışmada 65 yaş ve üstünde 40 katılımcıyla görüşme yapılmış, amaçsal örnekleme yöntemlerinden kartopu yöntemi kullanılmıştır. Metropolde yaşayan yaşlı yetişkinlerin yaşa dayalı ayrımcılık deneyimleri ve yaşlı yetişkinlerin yaşlı algılarını konu almaktadır. Yaşlı yetişkinlerin yaşlılığa karşı tutumları, söylemsel ve gündelik pratikleri gözlemlenmiştir. Kavramsal tartışmanın temaları olan“yaşlılık”,“beden”,“saygı”“değer”kavramları çalışmada tartışmaya açılmıştır. Çalışmanın hem zamanlaması hem de yaşa dayalı ayrımcılığa odaklanan konusu dolayısıyla, 2020 yılında başlayan Covid19 salgın dönemi ve buna bağlı olarak yaşlı yetişkinlerin kısıtlamaları ve deneyimlerine yer verilmiştir. Araştırmada, gündelik yaşam pratikleri içinde yaşlı bireylerin giyim kuşam biçimleri, kendi yaşlılık dönemleri ile atalarının yaşlılık dönemleri arasındaki farklar, yaşlılıkta cinsiyete özgü rollerin değişen çehresi gibi konular ele alınmıştır. Yaşa dayalı ayrımcılık bağlamında, yaşlanma sürecinde bedenin rolü ve yaşlı yetişkinin teknoloji ile ilişkileri incelenmiştir. Çalışmada ayrıca, modern zamanlarda ölüm ve zaman algıları, kartezyen düşünce, tıbbın otoritesi, aylaklık ve bilgelik kavramlarına odaklanılmış, saha aşamasında gündeme gelen“ötanazi”sorunsalı çalışmanın bağlamı kapsamında yorumlanmaya çalışılmıştır. Çalışmada tezin sorunsalını oluşturan birçok kavram yeniden yorumlanmaya çalışılmıştır. Tüm bu temalar arasında, yaşa dayalı ayrımcılığın izini sürerek, yaşlılık kavramının sosyal, kültürel ve bireysel boyutlarını anlamaya yönelik bir çaba gösterilmiş, yaşlılığa atfedilen değerin ontolojik öneminden bahsedilmiş ve yaşlanma sanatına katkıda bulunmak hedeflenilmiştir. Sanayileşme dönemi sonrasında gelişmiş toplumlarda yaşanan hızlı teknolojik değişimler, bireyler arasında farklılaşan değerler ve yaşam tarzlarına yol açmıştır. Bu tezin argümanına göre, yaşa dayalı ayrımcılık, modern toplumlardaki teknolojik ve kültürel dönüşümlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmış ve yaşlı bireylerin yaşam deneyimlerini etkilemiştir. Bu bağlamda bu çalışma, yaşa dayalı ayrımcılığın bu değişen toplumsal dinamiklerle ilişkisini inceleyerek, yaşlı yetişkinlerin yaşa bağlı ayrımcılıkla karşılaşma deneyimlerini ve yaşlılık algılarını anlamaya yöneliktir.
Özet (Çeviri)
This thesis was conducted between 2020 and 2023 in Kadıköy District of Istanbul metropolis. It is based on interviews with people over the age of 65, who are chronologically considered“elderly”, and the researcher's observations. It focuses on the age-based discrimination experiences of older adults living in the metropolis and older adults' perceptions of the elderly. In the study, 40 participants aged 65 and over were interviewed and snowball method, one of the purposive sampling methods, was used. The attitudes, discursive and everyday practices of older adults towards old age were observed. The concepts of“old age”,“body”,“respect”,“value”, which are the themes of the conceptual discussion, were opened to discussion in the study. Due to both the timing of the study and its focus on age-based discrimination, the Covid-19 pandemic period that started in 2020 and the related restrictions and experiences of older adults were included. On the other hand, issues such as the way older adults dress in everyday life practices, the differences between their own old age and the old age of their ancestors, and the changing face of gender-specific roles in old age are discussed. In the context of age-based discrimination, the role of the body in the aging process and the relations of older adults with technology were analysed. The study also focuses on the perceptions of death and time in modern times, Cartesian thought, the authority of medicine, the concepts of idleness and wisdom, and the problematic of“euthanasia”, which came to the fore during the field phase, was tried to be interpreted within the context of the study. In the study, many concepts that constitute the problematic of the thesis were reinterpreted. Among all these themes, an effort has been made to understand the social, cultural and individual dimensions of the concept of old age by tracing age-based discrimination, mentioning the ontological importance of the value attributed to old age and aiming to contribute to the art of aging. Rapid technological changes in developed societies after the industrialisation period have led to differentiated values and lifestyles among individuals. According to the argument of this thesis, age-based discrimination has emerged as a result of technological and cultural transformations in modern societies and has affected the life experiences of older individuals. In this context, this study aims to understand older adults' experiences of age discrimination and their perceptions of old age by analysing the relationship between age discrimination and these changing social dynamics.
Benzer Tezler
- Gençlere yönelik ayrımcı söylem ve pratiklerin yaşa dayalı görünümleri
The perspectives of discriminating speech and practices based on the ages
YELDA ÇÜÇEN ÖKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR ÜNAL
- Eleştirel sosyal medya okuryazarlığı bağlamında yeni medyada imaj, görüntü ve beden sunumu
Critical social media literacy in the context of new media image and body image presentation
GÜLSÜM BAŞ
- Yaşlı yalnızlığı'nın gündelik yaşam içindeki görünümlerinin sosyolojik analizi: Muğla Milas örneği
The sociological analysis of the appearances of elders' loneliness in daily life: the sample of Milas/Muğla
DENİZ AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERGENDER SEZER
- Yaşlı bireylerin kentteki yaşam deneyimleri: Samsun örneği
Life experiences of elderly individuals in the city: Samsun case
BELİZ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLYAS SUCU
- Yaşlılıkta bir yaşam aranjmanı olarak tek başına yaşamak: Gaziantep'te yaşlanmak
Living alone as a living arrangement in old age: Ageing in Gaziantep
HASAN SEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiGaziantep ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL KARADAŞ