Endüstri alanlarının peyzaj şehirciliği açısından değerlendirilmesi: Ankara kenti örneği
Evaluation of industrial areas in terms of landscape urbanism: the case study of Ankara
- Tez No: 964301
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE FİGEN DİLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Şehircilik ve Bölge Planlama, Landscape Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Endüstri Devrimi ile kentlerde ortaya çıkan endüstri alanları, zamanla işlevini yitirerek atıl hale gelmiştir. Bu alanların yeniden değerlendirilmesi, kent gelişimi ve mekânsal bütünlüğün sağlanması açısından önemlidir. Çalışmada, Ankara kentinde Cumhuriyet Dönemi kalkınma politikaları doğrultusunda şekillenen endüstri alanları, peyzaj şehirciliği yaklaşımıyla ele alınmıştır. Cer Modern, AOÇ Bira Fabrikası ve Çubuk-1 Barajı Rekreasyon Alanı olmak üzere üç örnek alan incelenmiştir. Seçilen alanlar, geçmişte âtıl kalmış, kültürel miras değeri taşıyan ve dönüşümleri sonrasında farklı kentsel işlevler kazanan örneklerdir. Ankara kentinin şehir planlama tarihinden başlayarak, çalışma alanlarının değişimi ve peyzaj şehirciliği perspektifiyle değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu doğrultuda yapılan saha gözlemleri ve mekânsal analiz-lerle, belirlenen çalışma alanlarının mevcut durumları incelenmiştir. OpenStreetMap, TUCBS ve Google Earth açık kaynaklardan alınan veriler, beş temel başlık altında değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler, alanların mevcut ve dönüşen işlevlerinin incelendiği kullanım işlevi analizi, ulaşılabilirlik düzeylerinin belirlendiği bağlantısallık durumu, kamusal açık alan ve yeşil doku potansiyelini ölçen açık yeşil alan analizi, geçirimsizlik ve doğal su döngüsü ilişkilerinin incelendiği su süreci analizi, alanların kullanıcı nez-dindeki katkılarını değerlendiren sosyo-kültürel ekosistem hizmetleri analizidir. Sosyo- kültürel değerlen-dirme anket çalışmasıyla yapılmış olup; toplumsal bellek, estetik değer ve rekreasyon potansiyeli değerlendirilmiştir. Bulgular, Cer Modern'in kültürle bütünleştiğini, Çubuk-1 Barajı'nın doğa temelli kamusal alan kimliği sunduğunu, AOÇ Bira Fabrikası'nın ise yıkımla toplumsal hafızasının zayıfladığını göstermiştir. Araştırma sonuçları, endüstriyel alanların kentsel dönüşümünde peyzaj şehirciliği yaklaşımının benimsenmesinin mekânsal bütünlük, kültürel süreklilik ve ekolojik denge açısından kaçınılmaz olduğunu ortaya koymaktadır. Yeşil altyapının sürekliliği, kültürel mirasın korunması ve kamusal erişim gibi ilkeleri gözeten peyzaj şehirciliği, kimlik odaklı ve doğayla uyumlu dönüşüm senaryoları geliştirmek için stratejik bir planlama aracıdır.
Özet (Çeviri)
Industrial areas that emerged in cities with the Industrial Revolution gradually lost their functions and became idle. The redevelopment of these areas is important for urban development and spatial coherence. This study examines industrial areas shaped by Republican Era development policies in Ankara through the lens of landscape urbanism. Three case studies were selected: Cer Modern, AOÇ Beer Factory, and Çubuk-1 Dam Recreation Area. These sites were chosen because they were once idle, have industrial heritage value, and acquired different urban functions after transformation. Starting from Ankara's urban planning history, the evolution of the study areas was assessed within the landscape urbanism perspective. Field observations and spatial analyses were conducted to examine the current states of the selected sites. Data from OpenStreetMap, TUCBS, and Google Earth were evaluated under five main categories: land use function, connectivity, potential for open green spaces, water cycle processes, and socio-cultural ecosystem services. The socio-cultural assessment was based on surveys measuring collective memory, aesthetic value, and recreational potential. Findings reveal that Cer Modern integrates well with culture, Çubuk-1 Dam offers a nature-based public space identity, while AOÇ Beer Factory's social memory weakened due to demolition. The study concludes that adopting landscape urbanism in the urban transformation of industrial areas is essential for spatial coherence, cultural continuity, and ecological balance. Emphasizing green infrastructure continuity, heritage preservation, and public access, landscape urbanism serves as a strategic planning tool to develop identity-focused and ecologically harmonious transformation scenarios.
Benzer Tezler
- Endüstriyel peyzaj bağlamında endüstri mirası alanlarının incelenmesi: Ayvalık örneği
Analysis of industrial heritage areas in the context of industrial landscape: Case study of Ayvalik
GÜLRU KABUKÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ
- Sürdürülebilir kentleşme sürecinde, İstanbul Kağıthane deresi çevresindeki kent içi konut yerleşimlerinin ekolojik koridor yerleşim ilkeleri bağlamında analizi
Analysis of urban residential settlements around İstanbul Kağithane stream in the context of ecological corridor settlement principles for sustainable urbanization
DİLARA ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Design in public spaces: Transdisciplinary design projects in collaboration with local governments
Kamusal alan için tasarım: Yerel yönetimlerle işbirliği içinde yürütülen disiplinlerarası tasarım projeleri
SELEN ÇATALYÜREKLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM KAYA
- Post-endüstriyel alanların kentler üzerinde yarattığı zamansal ve mekansal değişimlerin Zeytinburnu Çırpıcı Çayırı örneğinde incelenmesi
The investigation of the temporary and spatial changes created on cities by post-industrial areas in the example of Zeytinburnu Çirpici Meadow
EMRE ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY
- Endüstriyel mirasa yönelik uygulamaların kentsel yapıya etkisinin post endüstriyel peyzaj yaklaşımı bağlamında irdelenmesi: Beykoz endüstri üçgeni örneği
Scrutinization of the impact of industrial heritage practises for urban structure in the context of post industrial landscape approach: Beykoz industry triangle example
HATİCE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA DİKÇINAR SEL