Anneden algılanan narsisistik özellikler ile aleksitimi arasındaki ilişkide ilişki doyumunun düzenleyici rolü
The moderating role of relationship satisfaction in the relationship between narcissistic traits perceived from mother and alexithymia
- Tez No: 964427
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE TASA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn Narsisizmi, Narsisizm, Anneden Algılanan Narsisistik Özellikler, Aleksitimi, İlişki Doyumu, Narcissism, Narcissistic Traits Perceived from Mother, Alexithymia, Relationship Satisfaction
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Ebeveynlerin çocuklarıyla kurduğu destekleyici, yeterli ve olumlu ilişkiler, çocukları yaşamın ilerleyen dönemlerinde etkileşim becerisi ve duygulanım düzeyi yüksek bireylere dönüştürmektedir. Bu ilişkilerin yeterli, olumlu ve destekleyici kurulamamasıyla beraber, çocuklarda duygusal ifadelerin ketlenmesi sonucu oluşan aleksitimi, yetişkinlikte bireylerin ilişkisel problemlerinde de önemli bir faktördür. Bu araştırmanın temel amacı, bireylerin annelerinden algıladığı narsisistik özellikler ile aleksitimi arasındaki ilişkide ilişki doyumunun düzenleyici rolünün incelemektir. Bu araştırma, nicel analiz yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile tasarlanmıştır. Araştırmaya romantik ilişkisi olan, Türkiye'de ikamet eden, basit seçkisiz metod ile belirlenen 25 yaş ve üzeri 202 kadın ve 193 erkek olmak üzere toplamda 395 kişi katılmıştır. Katılımcılara Anneden Algılanan Narsisistik Özellikler Ölçeği (AANÖ), Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve İlişki Doyumu Ölçeği (İDÖ) uygulanmıştır. Çalışmada elde edilen veriler, SPSS 27 programı ile analiz edilmiştir. Ayrıca değişkenler arasındaki düzenleyicilik ilişkisini incelemek amacıyla Hayes PROCESS makro eklentisi Model 1 kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, anneden algılanan narsisistik özelliklerin aleksitiminin ve ilişki doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anneden algılanan narsisistik özellikler ile aleksitimi arasındaki ilişkide, ilişki doyumu düzenleyicilik rolünde anlamlı bulunmamıştır. Aleksitimi ve alt boyutlarından duyguları söze dökmede güçlük ve dışa vuruk düşünme cinsiyete göre farklılaşmıştır. Aynı zamanda aleksitimi ve tüm alt boyutları eğitim düzeyine göre farklılaşmıştır. Mevcut araştırma bulguları doğrultusunda, bireylerin aleksitimik özellikler geliştirmesinde, ilişkilerinde doyum hissetmesinde çocukluk yıllarında narsisistik özellikler gösteren anne ile büyümelerinin risk faktörü olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular ilgili literatür verileri ile birlikte değerlendirilmiş ve tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Supportive, adequate and positive relationships established by parents with their children transform children into individuals with high interaction skills and emotional intelligence in later stages of life. Along with the inability to establish sufficient, positive and supportive relationships, alexithymia, which results from the suppression of emotional expression in children, is also an important factor in individuals' relationship problems in adulthood. The main objective of this study is to examine the regulatory role of relationship satisfaction in the relationship between individuals' perception of narcissistic traits in their mothers and alexithymia. This study was designed using the correlational survey model, one of the quantitative analysis methods. A total of 395 people participated in the study, including 202 women and 193 men aged 25 and over who were residing in Turkey and had romantic relationships, selected using a simple random method. Participants were administered the Mother Perceived Narcissistic Traits Scale (MPNTS), the Toronto Alexithymia Scale (TAS 20), and the Relationship Satisfaction Scale (RSS). The data obtained in the study were analysed using SPSS 27 software. In addition, Hayes PROCESS macro add-in Model 1 was used to examine the moderating relationship between variables. According to the results of the study, it was concluded that narcissistic traits perceived in mothers are a significant predictor of alexithymia and relationship satisfaction. In the relationship between narcissistic traits perceived in mothers and alexithymia, relationship satisfaction was not found to play a significant moderating role. Alexithymia and its subdimensions, difficulty in verbalising emotions and externalised thinking, differ according to gender. At the same time, alexithymia and all its subdimensions differ according to educational level. Based on the findings of the present study, it was concluded that growing up with a mother who exhibited narcissistic traits during childhood may be a risk factor for individuals developing alexithymic traits and experiencing satisfaction in their relationships. The findings obtained from the study were evaluated and discussed in conjunction with data from the relevant literature.
Benzer Tezler
- Anneden algılanan narsisistik özellikler ile yeme tutumu ilişkisinde aleksitimi ve öz tiksinmenin aracılık etkisinin incelenmesi
Examining the mediating role of alexithymia and self-disgust in the relationship between perceived maternal narcissistic traits and eating attitudes
BETÜL ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FULYA ÖZCANLI
- Anneden algılanan narsisistik özellikler ile romantik ilişki doyumu arasındaki ilişkide şema başa çıkma biçimlerinin düzenleyici rolü
The moderator role of coping styles in the relationship between perceived narcissistic traits from the mother and romantic relationship satisfaction
HATİCE HAMATOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. BEYZA NAZ DENİZ
- Anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikopatoloji arasındaki ilişkide kendini eleştirinin aracı rolü
Investigating the role of self criticism in the reltionship between perceived maternal narcissism and psychopathology
EMRE HAN ALPAY
- The relationship between perceived maternal narcissism and attitudes toward seeking psychological help : Mediating roles of self-efficacy and self-esteem
Anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikolojik yardım aramaya yönelik tutum arasındaki ilişkide öz-yeterlik ve öz-saygının aracı rolünün incelenmesi
ELİF SENA YETİŞGİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR DİLEKLER ALDEMİR
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE IŞIK
- Anneden algılanan narsisistik özellikler, yakınlık korkusu ve ortoreksiya nervoza arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perceived maternal narcissism traits, fear of intimacy and orthorexia nervosa
MELİSSA KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDEH FARAJİ