Sağlık çalışanlarında merhamet yorgunluğu ve duygusal emek ilişkisinde sağlık kaygısının aracı rolü
The mediating role of health anxiety in the relationship between compassion fatigue and emotional labor in healthcare workers
- Tez No: 964573
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR AKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Günümüzde sağlık sektörü, sağlık çalışanlarının yalnızca mesleki deneyimleriyle değil, aynı zamanda duygusal katkılarıyla da biçimlenmektedir. Bu bağlamda, araştırma; sağlık çalışanlarında merhamet yorgunluğu ile duygusal emek arasındaki ilişkide, sağlık kaygısının aracılık rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nicel bir yaklaşım benimsenerek, ilişkisel tarama modeli temelinde yapılandırılmıştır. Araştırma, İstanbul'da özel bir hastanede görev yapan; çoğunluğu kadın (%58.7), 19-30 yaş aralığında (%37.3), lisans (%41.0) ve lisansüstü (%31.4) eğitim düzeyine sahip, farklı uzmanlık alanlarında çalışan toplam 271 sağlık çalışanı ile yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama araçları olarak Sosyo-demografik Bilgi Formu, Merhamet Yorgunluğu Kısa Ölçeği, Duygusal Emek Ölçeği ve Sağlık Anksiyetesi Envanteri-Kısa Formu kullanılmıştır. Veriler IBM SPSS 26 ile analiz edilmiş; gruplar arası farklar için t-testi ve ANOVA, aracılık ilişkisi için Process Macro uygulanmıştır. Bulgular sonucunda merhamet yorgunluğu, sağlık kaygısını ve duygusal emeği anlamlı biçimde yordarken; sağlık kaygısının duygusal emek üzerinde anlamlı etkisi bulunmamış, bu nedenle aracı rol desteklenmemiştir. Sonuçlar, sağlık kaygısının duygusal emek üzerinde belirleyici bir faktör olmadığını, daha farklı psikososyal mekanizmaların var olabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca Merhamet Yorgunluğu Ölçeği'nin alt boyutları ile duygusal emek davranışları arasındaki ilişki incelendiğinde; ikincil travma, derinden rol yapma davranışını anlamlı biçimde yordarken; mesleki tükenmişliğin, yüzeysel rol yapma davranışı üzerinde en güçlü yordayıcı etkiye sahip olduğu ve aynı zamanda doğal duygu davranışını anlamlı ve negatif yönde yordadığı görülmektedir. Merhamet yorgunluğunun alt boyutları, sağlık kaygısının yalnızca bedensel belirtilere karşı aşırı duyarlılık ve kaygı alt boyutunu anlamlı ve pozitif yönde yordarken, hastalığın olumsuz sonuçlarına ilişkin kaygıyı yordamada anlamlı bir rol oynamamaktadır.
Özet (Çeviri)
Today, the healthcare sector is shaped not only by the professional experiences of healthcare workers but also by their emotional contributions. In this context, the present study aims to examine the mediating role of health anxiety in the relationship between compassion fatigue and emotional labor among healthcare professionals. The research was designed based on a quantitative approach and structured within the framework of the relational survey model. The research was conducted with 271 healthcare workers employed at a private hospital in Istanbul. The sample consisted predominantly of women (58.7%), aged between 19–30 (37.3%), with undergraduate (41.0%) and postgraduate (31.4%) degrees, working across various specialties. The data were collected using the Socio-Demographic Information Form, the Short Compassion Fatigue Scale, the Emotional Labor Scale, and the Short Form of the Health Anxiety Inventory. Data analysis was performed using IBM SPSS 26. Independent sample t-tests and ANOVA were used for group comparisons, and the Process Macro was employed to test the mediation model. The results suggest that health anxiety is not a determining factor in emotional labor, indicating that other psychosocial mechanisms may be involved. Additionally, when examining the relationship between the subdimensions of the Compassion Fatigue Scale and emotional labor behaviors, it was found that secondary trauma significantly predicts deep acting, while professional burnout is the strongest predictor of surface acting and also has a significant and negative effect on genuine emotional expression. Moreover, the subdimensions of compassion fatigue significantly and positively predict only the subdimension of health anxiety related to hypersensitivity and anxiety toward bodily symptoms, while they do not play a significant role in predicting concerns about the negative consequences of illness.
Benzer Tezler
- Merhamet yorgunluğu ve duygusal emek ilişkisi: Konya ilinde bir uygulama
The relationship between compassion fatigue and emotional labor: An application in Konya
SEMA URNEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikNecmettin Erbakan ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYDAN YÜCELER
- Hemşirelerin merhamet yorgunluğu, duygusal emek ve psikolojik sermaye düzeylerinin tükenmişlik bağlamında incelenmesi
The examination of nurses' compassion fatigue, emotional labour and psychological capital levels in the context of burnout
GİZEM ÖZYALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiHaliç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA KAYIM
- Duygusal emek, iş-aile çatışması ve iyi oluş durumunun merhamet yorgunluğu üzerindeki etkisi
The impact of emotional labor, work-family conflict and well-being on compassion fatigue
FİLİZ TÜRKKAN
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR KÖKALAN
- Yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerde merhamet yorgunluğunun hasta güvenliğine etkisi
The effect of mercury fatigue on patient safety in nurses working in intensive care unit
ŞENAY KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hemşirelikİstinye ÜniversitesiCerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENNUR KULA ŞAHİN
- Sağlık çalışanlarının duygusal zekâ düzeyinin merhamet yorgunluğuna etkisinde bireysel ve örgütsel değişkenlerin aracı rolü
The mediating role of individual and organizational variables in the effect of emotional intelligence level of healthcare professionals on compassion fatigue
MELEK YAĞCI ÖZEN
Doktora
Türkçe
2020
Sağlık Kurumları YönetimiSelçuk ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM ASLAN