Engelli birey olma deneyimi ve yükseköğrenim süreci
Experience of being a disabled individual and the higher education process
- Tez No: 964788
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKÇEN ERTUĞRUL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Yeniden ĠnĢa, Yeniden Üretim, Eğitim, Biyopolitika, Yükseköğrenim, Engellilik, Reconstruction, Reproduction, Education, Biopolitics, Higher Education, Disability
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Tarih boyunca insan ve insan bedeni farklı disiplinler tarafından yorumlanmıĢ, sınırlandırılmıĢ ve tanımlanmaya çalıĢılmıĢtır. Dahası beden, modern dönemde bilimsel ve hukuki söylemsel formasyonların merkezindedir. Kapitalist üretim iliĢkileri içerisinde beden, disipline edilen, yararlı kılınan kilit bir üretici güç haline getirilmeye çalıĢılır. Sosyal bilimler de beden ve bedenin toplumsal kurgulanıĢ ve algılanıĢ biçimiyle alakadar olmuĢtur. Beden konusunda akla ilk gelen sosyal bilimci Michel Foucault'dur. Ona göre beden toplumsal olanla Ģekillenir ve tahakküm biçimleri ile içselleĢtirilir. Tahakkümün kuĢatıcılığı, toplumsal gerçekliği toplumsal kurumlar aracılığıyla çeĢitli katmanlarda biyoiktidarı üretirken bedene iliĢkin anlam Ģemalarını Ģekillendirerek yeniden üretmektedir. Bu anlamda ideal bedenden uzaklaĢan, bir baĢka deyiĢle; doğurgan olmayan, güçlü olmayan, ―güzel‖ olmayan bedenlerin ya da ―eksik‖ bedenlerin toplum tarafından sorunlu bir kategori olarak konumlandırıldığını ortaya koyar. Engelli bireyler de bu bağlamda tarih boyunca dıĢlanmıĢ, ötekileĢtirilmiĢ ve hatta yaĢama haklarından mahrum bırakılmıĢlardır. Bu çalıĢma, söz konusu tarihsel arka plandan hareketle engelli bireylerin toplumsallaĢma sürecinde karĢılaĢtıkları deneyimlere odaklanmıĢtır. ÇalıĢmada aile, eğitim, din, siyaset ve kültürel kodların engelliliği nasıl yeniden ürettiği yüksek öğretime dahil olan engelli bireylerin deneyiminden hareketle ortaya konulmaya çalıĢılmıĢtır. Bu kapsamda söz konusu yeniden üretim süreci aktörün bedeninde cisimleĢirken bedene iliĢkin anlam Ģemalarını bir kısır döngü haline getiren Pierre Bourdieu tarafından tanımlanan ve özellikle eğitimle iliĢkilendirilen bir ―yeniden üretim‖ süreci Ģeklinde olabildiği gibi bedende cisimleĢen bu anlam Ģemalarının yeniden inĢası ile engellinin yaĢamında arzulanır bir dönüĢüme yol açan bir yeniden inĢa süreci Ģeklinde de gerçekleĢebilmektedir. Bu durum çalıĢma kapsamında temel bulgulardan biri olarak yerini almıĢtır. ÇalıĢma kapsamında nitel araĢtırma tekniklerinden faydalanılmıĢ ve çalıĢmaya gönüllü olarak katılan 19 engelli birey ile derinlemesine görüĢmeler yapılmıĢtır. AraĢtırmacının kendi öz deneyimiyle derinleĢen çalıĢmada elde edilen veriler sağlık, aile, eğitim, sosyal hayat, iĢ yaĢamı eksenlerinde analiz edilmiĢtir.
Özet (Çeviri)
Throughout history, the human being and the human body have been interpreted, defined, and constrained by various disciplines. Moreover, in the modern era, the body occupies a central position within scientific and legal discursive formations and is turned into a key productive force that is disciplined and made useful within capitalist relations of production. For this reason, the social sciences have shown interest in the body and in the ways it is socially constructed and perceived. The first social scientist who comes to mind regarding the body is Michel Foucault. According to him, the body is shaped by the social and internalized through forms of domination. The encompassing nature of domination produces biopower through social institutions at various levels of social reality and, in doing so, shapes and reproduces the meaning schemes related to the body. In this sense, bodies that deviate from the ideal — in other words, bodies that are not fertile, not strong, not ―beautiful,‖ or are considered ―incomplete‖ — are positioned by society as problematic categories. Disabled individuals, in this context, have historically been marginalized, othered, and even deprived of their right to live. Based on this situation, this study focuses on the experiences of disabled individuals in the process of socialization. It examines how family, education, religion, politics, and cultural codes reproduce disability, based on the experiences of disabled individuals in higher education. In this context, the reproduction process in question can be in the form of a ―reproduction‖ process defined by Pierre Bourdieu, which turns the meaning schemes related to the body into a vicious circle while embodying them in the actor's body, and is particularly associated with education, or it can be in the form of a reconstruction process that leads to a desired transformation in the life of the disabled person through the reconstruction of these meaning schemes embodied in the body. This situation has taken its place as one of the basic findings within the scope of the study. For this purpose, qualitative research methods were employed, and in-depth interviews were conducted with 19 disabled individuals who voluntarily participated in the study. Enriched by the researcher's own personal experience, the data obtained were analyzed under the themes of ―health, family, education, social life, and work life.‖
Benzer Tezler
- Bedensel engelli bireylerde rekreasyonda akış deneyimi ve mutluluk ilişkisinde sosyal dahil olmanın aracılık rolü
The mediating role of social inclusion in the relationship between recreational flow experience and happiness for individuals with physical disabilities
ALİ SÖNMEZ
- Geçici koruma statüsündeki engelli ve yaşlı Suriyelilerin sosyal hizmetlere erişimi üzerine etnografik bir inceleme: Tekirdağ örneği
Thesis access to social work practices of disable and elderly Syrians with temporary protection status: an etnographic examination in Tekirdağ
EZGİ YALKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyal Hizmetİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FETHİYE KAYA TİLBE
- Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik yeterlilikleri ile kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygu tutum ve kaygıları arasındaki ilişki
The relationship between the efficacy of classroom teachers forinclusive practices and the emotion attitude and concerns related to inclusion education
İSMAİL FİLİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBiruni ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAVAŞ AKGÜL
- Ortaokul binalarının fiziksel engelliler için uygunluğuna ilişkin yönetici görüşleri (Kocaeli örneği)
Opinions of directors related to the suitability of secondary school buildings for disabled people (Kocaeli sample)
EMRE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ALİ HAMEDOĞLU
- İş okuluna devam eden ve etmeyen eğitilebilir öğrencilerin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılası
Business school students from continuing and discontinued educable comparison of social skills level
İNCİ MUKADDER ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL EKŞİ