12.–14. yüzyılları arasında Avrupa'daki çeviri faaliyetlerinin oryantalist söylemin doğuşundaki rolü
The role of translation activities in Europe between the 12th and 14th centuries in the emergence of orientalist discourse
- Tez No: 964967
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP ARKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışma, 12. ile 14. yüzyıllar arasında Avrupa'da yürütülen çeviri faaliyetlerinin, oryantalist söylemin entelektüel temellerinin oluşumundaki rolünü ele almaktadır. Bu bağlamda söz konusu dönemde İslam coğrafyasından Arapça, Farsça ve İbranice kaleme alınan bilimsel, felsefi ve dini metinlerin Latinceye çevrilmesiyle birlikte Batı'da Doğu'ya yönelik gelişen sistematik entelektüel ilgi incelenmiştir. Bunun yanı sıra yalnızca bilimsel bilgi aktarımıyla sınırlı kalmamış, aynı zamanda Doğu'nun Batı düşüncesi içinde anlamlandırıldığı ve konumlandırıldığı söylemsel süreç de detaylı olarak araştırılmıştır. Araştırmada ayrıca oryantalizmin tarihsel gelişimi, söylemsel dönüşümleri ve farklı dönemlerdeki temsilleri ele alınmış; önde gelen oryantalistlerin çalışmaları üzerinden kavramın akademik yapısı ve düşünsel arka planı incelenmiştir. Bu doğrultuda, Batı'da Doğu'ya yönelik algıların oluşum süreci ve bu algıların zaman içinde kazandığı farklı boyutlar çok yönlü bir bakışla değerlendirilmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemi ile desenlenmiştir. Veri toplama aracı olarak doküman incelemesi kullanılmış olup betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda; çeviri faaliyetlerinin, yalnızca bilimsel bir kazanım değil, aynı zamanda ideolojik bir inşa süreci olduğu, Avrupa'nın Doğu'ya dair bakış açısını şekillendiren ve onu yönlendiren ilk oryantalist düşünce biçimlerinin doğmasına öncülük ettiği görülmüştür. Ayrıca bu dönemdeki çeviri faaliyetlerinin hem bilgi aktarımı hem de kültürel tahakkümün aracı olarak oryantalizmin tarihsel gelişiminde bir dönüm noktası olduğu değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda İslam düşüncesinin Batı'daki alımlanması, tercümelerdeki anlam sapmaları ve metinsel tahrifler, Kur'an tercümelerinde oryantalist yaklaşımlar, biyografiler üzerinden oryantalizm yansımaları, batılı seyyahların seyahatnamelerinde oryantalist söylem, oryantalizme karşı oksidentalist tepkiler, çevirmenlerin etik ve entelektüel sorumlulukları gibi konularda yapılabilecek araştırmalar önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines the role of translation activities carried out in Europe between the 12th and 14th centuries in shaping the intellectual foundations of Orientalist discourse. In this context, the systematic intellectual interest that developed in the West towards the East has been analyzed, particularly through the translation of scientific, philosophical, and religious texts written in Arabic, Persian, and Hebrew from the Islamic world into Latin during this period. In addition to the transmission of scientific knowledge, the study also investigates the discursive processes through which the East was interpreted and positioned within Western thought. The historical development of Orientalism, its discursive transformations, and its representations across different periods have been explored in detail. Moreover, the academic structure and intellectual background of the concept have been examined through the works of prominent Orientalists. Accordingly, the formation of Western perceptions of the East and the changing dimensions of these perceptions over time have been evaluated from a multi-dimensional perspective. The research was designed using a qualitative method. Document analysis was employed as the data collection tool, and the findings were interpreted through descriptive analysis. Based on the results, it has been concluded that translation activities were not only a means of scientific gain but also a process of ideological construction. These activities played a pioneering role in the emergence of early Orientalist thought, which shaped and directed the Western perspective on the East. Furthermore, translation efforts during this period marked a turning point in the historical development of Orientalism, functioning as a tool for both knowledge transmission and cultural domination. At the end of the study, several research topics are suggested for further exploration, including the reception of Islamic thought in the West, semantic shifts and textual distortions in translations, Orientalist approaches in Qur'an translations, reflections of Orientalism through biographies, Orientalist discourse in Western travelogues, Occidentalist responses to Orientalism, and the ethical and intellectual responsibilities of translators.
Benzer Tezler
- Rus Ortodoks kimliğinin oluşumunda Bizans'ın etkisi
The influence of Byzantium on the formation of Russian Orthodox identity
DİNA KHAİRULLİNA
- Haliç tersanelerinin tarihsel-teknolojik gelişim süreci ve koruma önerileri
Başlık çevirisi yok
T. GÜL KÖKSAL
- Osmanlı kadınının giyim kuşamı (Tanzimattan Meşrutiyete)
Ottoman women's clothing culture (from political reforms in 1839 to constitutionalism)
FÜSUN BAYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFAETTİN SEVERCAN
- Türk Hukukunda ayrımcılık suçu: TCK 122. madde
Discrimination crime in Turkish Law: Article 122 of TPC
BUHARİ ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT KOCASAKAL
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ