Üstün yetenekli ergenlerin psikolojik sağlamlıkları ile prososyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of gifted cents' psychological resilience and prosocial behaviors
- Tez No: 965080
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSEL KÖKSAL AKYOL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Psychology, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Üstün yetenek, Psikolojik sağlamlık, Psikolojik iyi oluş, Prososyal davranışlar, Özgecilik, Ergenlik Dönemi, Gifted, Psychological resilience, Prosocial behavior, Altruism, Adolescence
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Üstün Yetenekli Ergenlerin Psikolojik Sağlamlıkları ile Prososyal Davranışlarının İncelenmesi Bu araştırma, üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren ergenlerin psikolojik sağlamlıkları ile prososyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Antalya İli merkez ilçelerindeki İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden ve 9,10 ve 11.sınıf düzeyindeki ulaşılabilen tüm üstün yetenekli ergenler ve aynı ilçelerdeki ortaöğretim kurumlarına devam eden aynı sınıf düzeyindeki rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen tipik gelişim gösteren ergenler çalışma grubuna dahil edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 115'i üstün yetenekli 133'ü tipik gelişim gösteren olmak üzere toplam 248 ergen oluşturmaktadır. Araştırmada ergenlerin demografik bilgilerini öğrenmek amacıyla araştırmacılar tarafından hazırlanan Genel Bilgi Formu, ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeylerini ölçmek için Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve ergenlerin prososyal davranış eğilimlerini belirlemek için Ergen Prososyallik Ölçeği kullanılmıştır. Veri toplama süreci tamamlandığında normal dağılıma bakılmıştır. Çarpıklık- basıklık katsayıları ve histogrom grafiklerine göre verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilerek parametrik testler yapılmasına karar verilmiştir. Parametrik testlerden üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren ergenlerin ilgili değişkenlere göre karşılaştırılarak incelenmesi için çift yönlü varyans analizi ve psikolojik sağlamlık düzeyi ile prososyal davranış eğilimleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi için ise Korelasyon Katsayısı Önemlilik Testi uygulanmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde, ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, doğum sırası ve baba yaşına göre değişkenlik gösterdiği görülmüştür. Ergenlerin prososyal davranış eğilimlerinde ise cinsiyet, doğum sırası, aile yapısı ve anne çalışma durumuna göre farklılıklar saptanmıştır. Psikolojik sağlamlık ile prososyal davranışlar arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda çocuk gelişimcilere ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Investigation of Gifted Adolescents' Psychological Resilience and Prosocial Behaviors This study was planned and conducted to examine the relationship between psychological resilience and prosocial behaviors of gifted and typically developing adolescents. The research is a descriptive research in the relational survey model, one of the quantitative research methods. All accessible gifted adolescents in 9th, 10th and 11th grades attending Science and Art Centers affiliated to the Provincial Directorate of National Education in the central districts of Antalya Province and typically developing adolescents in the same grade level attending secondary education institutions in the same districts, selected by random sampling method, were included in the study group. The study group consisted of 248 adolescents, 115 of whom were gifted and 133 of whom were typically developing. In the study, the General Information Form prepared by the researchers was used to learn the demographic information of adolescents, the Child and Adolescent Resilience Scale was used to measure the psychological resilience levels of adolescents, and the Adolescent Prosociality Scale was used to determine the prosocial behavior tendencies of adolescents. When the data collection process was completed, normal distribution was checked. According to the skewness and kurtosis coefficients and histograms, it was determined that the data showed normal distribution and it was decided to conduct parametric tests. Among the parametric tests, two-way analysis of variance was used to compare gifted and typically developing adolescents according to the relevant variables and Correlation Coefficient Significance Test was applied to determine the relationship between psychological resilience level and prosocial behavior tendencies. When the findings of the study were examined, it was seen that adolescents' psychological resilience varied according to gender, age, grade level, birth order and father's age. On the other hand, differences were found in adolescents' prosocial behavior tendencies according to gender, birth order, family structure and mother's employment status. A significant positive relationship was found between psychological resilience and prosocial behaviors. In line with the results obtained from the study, suggestions for child developers and researchers were presented.
Benzer Tezler
- Özel yetenekli ergenlerin algıladıkları helikopter ebeveyn tutumunun psikolojik sağlamlık düzeylerine etkileri
The effects of helicopter parental attitude perceived by gifted adolescents on psychological resilience levels
HATİCE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN
- Üstün yetenekli olan ve olmayan ergenlerde benlik saygısı, başkalarının algılaması ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler
To compare selfs-esteem, being perceived by others and pyschologic indications in adolescents who are gifted or not
ZEYNEP COŞAR CİĞERCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
PsikolojiSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MURAT İSKENDER
- Examination of the relationship between career maturity and personality traits of gifted adolescents
Üstün yetenekli ergenlerin kariyer olgunlukları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
BETÜL BÜYÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÜMİT SAHRANÇ
- Üstün yetenekli ergenlerin kariyer uyum yetenekleri
Career adaptation abilities of the gifted students
MEHMET HARUN MURAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURTEN KARACAN ÖZDEMİR
- Üstün yetenekli ergenlerde öz yeterlik ve iyi oluş: Duygu düzenlemenin aracı rolü
Self- efficacy and well-being among gifted adolescents: The mediating role of emotinal regulation
DAVUT KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL EKŞİ