Goethe'nin eserlerinde cennet kavramının islâm ve tasavvuf düşüncesi bağlamında incelenmesi (Faust I, Faust II, Doğu-Batı Dîvânı)
A study of the concept of paradise in Goethe's works in the context of islamic and sufi thought (Faust I, faust II, West–Eastern Divan)
- Tez No: 965291
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE DİLEK GÜLDÜTUNA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, Din, Karşılaştırmalı Edebiyat, German Linguistics and Literature, Religion, Comparative Literature
- Anahtar Kelimeler: Cennet, Doğu-Batı Dîvânı, Faust I, Faust II, İslâm, Johann Wolfgang von Goethe, Mahomets Gesang, Muhammed Kasîdesi, Tasavvuf, Faust I, Faust II, Islam, Johann Wolfgang von Goethe, Mahomets Gesang, Muhammad Qasida, Paradise, Sufism, West-Eastern Divan
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Medeniyeti, Düşüncesi, Tarihi ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 738
Özet
Özet: Johann Wolfgang von Goethe (28 Ağustos 1749-22 Mart 1832) dünya edebiyatının en büyük yazar ve düşünürlerinden birisidir. Goethe'nin hakîkate olan merakı, onu daha genç yaşlarında birçok dîni araştırmaya sevk etmiştir. Bunların başında ise gençlik yıllarından yaşlılık dönemine kadar incelemiş olduğu İslâm dîni gelmektedir. Goethe İslâm ve tasavvuf düşüncesi üzerine edindiği bilgi birikimini bâzı eserlerinde yoğun bir şekilde konu etmiştir. Bu tez çalışmasının çıkış noktası, Goethe'nin eserlerinde İslâm ve tasavvuf düşüncesini derin bir şekilde işlemiş olmasına rağmen, bunun ne Doğu ne de Batı literatürinde yeterince ayrıntılı bir şekilde ele alınmamış olmasıdır. Bu çalışmada Goethe'nin üç büyük eseri olan Faust I, Faust II ve Doğu-Batı Dîvânı eserleri ele alınıp“cennet”kavramı başlığı altında tasavvufî açıdan incelenmiştir. Çalışmanın bütünlüğünü korumak için, ilk önce Goethe'nin hayatı, monoteist dinlere, bilhassa Hristiyanlığa ve İslâm'a olan bakışı ve kendisinin incelediği Kur'an âyetlerinin ana konuları ele alınmıştır. Ardından gelen bölümde ise İslâm'da“cennet”kavramı incelenmiştir. İlk önce“cennet”kavramı âyetler ve hadisler eşliğinde İslâm'ın temel kavram ve görüşleri ışığında ele alınmıştır. Ardından“cennet”kavramının bâtınî açılımı mutasavvıfların bu konu üzerine yaptıkları yorum ve açıklamalar eşliğinde araştırılmıştır. Böylece Goethe'nin eserlerini“cennet”kavramı başlığı altında tasavvufî açıdan yorumlayabilmek için bir temel oluşturulmuştur. Bu doktora çalışmasında incelenen her üç eserde cennet kavramı ile doğrudan veya dolaylı ilgili olan tasavvufî kavramlar ortaya çıkarılmıştır. Her bir eserde bu kavramların işlenişi incelenip tasavvufî açıdan âyet, hadis ve mutasavvıfların açıklamaları eşliğinde araştırılmıştır. Ele alınan üç eserde Goethe'nin hayatı boyunca İslâm ve tasavvuf üzerine edindiği bilgi birkiminin derin bir şekilde bu eserlere aktarıldığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Abstract: Johann Wolfgang von Goethe (28 August 1749 – 22 March 1832) is one of the greatest writers and thinkers in world literature. His quest for truth led him, even in his youth, to explore various religions. Among these, the religion of Islam—studied by Goethe from his early years through to old age—holds a central place. The knowledge Goethe acquired concerning Islam and Sufi thought is reflected intensively in some of his major works. The starting point of this dissertation is the observation that, despite Goethe's profound engagement with Islam and Sufi thought in his works, this dimension has not been examined in sufficient detail in either Eastern or Western scholarship. In this study, Goethe's three major works—Faust I, Faust II, and the West-Eastern Divan—are analyzed under the theme of the concept of“paradise”from a Sufi perspective. To maintain coherence, the dissertation first examines Goethe's life, his views on monotheistic religions—particularly Christianity and Islam—and the main themes of the Qur'anic verses he studied. The following section explores the concept of“paradise”in Islam. The analysis begins with a discussion of“paradise”in the light of fundamental Islamic concepts and perspectives, supported by Qur'anic verses and hadiths. It then addresses the esoteric interpretations of“paradise,”drawing on the commentaries and insights of Sufi thinkers. In this way, a foundation is established for interpreting Goethe's works from a Sufi perspective under the theme of“paradise.”This dissertation identifies the Sufi concepts, directly or indirectly related to the notion of paradise, that emerge in the three works under study. Their treatment in each work is analyzed in connection with Qur'anic verses, hadiths, and the explanations of Sufi thinkers. The findings demonstrate that Goethe's lifelong engagement with Islam and Sufi thought is deeply reflected in these works.
Benzer Tezler
- The effect of visual narrative language of color codes in Youssef Chahine's cinema
Youssef Chahine sinemasında renk kodlarının görsel anlatı diline etkisi
MARİAM MAHROUS
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV FATOŞ PARSA
Assist. Prof. Dr. ELÇİN AS
- Goethe'nin eserlerinde İslam ve İslam tasavvufu
Islam and Islamic sufism in Goethe's works
EDİBE NURAY SAATCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Alman Dili ve EdebiyatıÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE DİLEK GÜLDÜTUNA
- Hermann Hesse'nin eserlerinde kutupluluk
Başlık çevirisi yok
AYŞE DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Alman Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ÜNAL
- Abdülmecid Efendi'nin eserlerinde iç mekan kurgusu
Construction of interior space in the paintings of Abdülmecid Efendi
BESTE İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Bilgi ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHAR DENİZ ÇALIŞ KURAL
- Johann Wolfgang von Goethe'nin 'Iphigenie Tauris'te' adlı eserinde mitolojik izlekler
The mythologic themes in 'Iphigenie in Tauris' by Johann Wolfgang von Goethe
HÜSEYİN KEMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Alman Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİLE AKYILDIZ