İlişkisel saldırganlık ve ilişkisel mağduriyet ölçekleri'nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Adaptation of the relational aggression and relational victimization scales into Turkish: A validity and reliability study
- Tez No: 965342
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM TANRIKULU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Bu araştırmada, ortaokul dönemi öğrencilerindeki ilişkisel saldırganlık davranışlarının tek boyutlu ve kapsamlı olarak ölçülmesini sağlayacak İlişkisel Saldırganlık Ölçeği'nin uyarlanması kapsamında geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. İlişkisel Saldırganlık Ölçeği (İSÖ) baz alınarak ilişkisel mağduriyet kavramını temsil edecek şekilde İlişkisel Mağduriyet Ölçeği (İMÖ) oluşturulmuş, ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Yapı geçerliliği için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. AFA grubunun verileri Gaziantep'te beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıftaki 382 (188 erkek, 194 kız; yaş ortalaması 11.5) öğrenciden oluşmaktadır. Saldırganlık ve mağduriyet maddeleri için ayrı ayrı yapılan AFA sonucunda ölçekler tek faktörlü yapıda ve 30 maddeden oluşmaktadır. DFA grubunun verileri Gaziantep'te beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıftaki 588 (283 erkek, 305 kız; yaş ortalaması 11.8) öğrenciden oluşmaktadır. AFA sonucunda elde edilen tek faktörlü yapı, saldırganlık ve mağduriyet maddeleri için ayrı ayrı DFA'yla test edilmiştir. DFA sonucunda uyum indeksleri (İSÖ için x2/df= 8.4, RMSA= .04, SRMR= 0.04, CFI= .99, GFI= .99; İMÖ için x2/df= 5.4, RMSA= .06, SRMR= 0.00, CFI= .99, GFI= .99) kabul edilebilir değer aralıklarında bulunmuştur. Güvenirlik çalışmaları kapsamında saldırganlık ve mağduriyet maddelerinin iç tutarlık katsayıları ve test tekrar test güvenirliği hesaplanmıştır. AFA grubu için iç tutarlık katsayısı İSÖ'nin 0.89, İMÖ'nin 0.94'tür. DFA grubu için iç tutarlık katsayısı İSÖ'nün 0.89, İMÖ'nün 0.93'tür. Ayrıca dört hafta arayla uygulanan ölçeklerin korelasyon katsayıları (İSÖ için r = 0.78, ICC= 0.87; İMÖ için r= 0.75, ICC= 0.75) yüksek düzeyde test tekrar test güvenirliğine sahip çıkmıştır. Elde edilen bulgular İlişkisel Saldırganlık ve İlişkisel Mağduriyet Ölçekleri'nin geçerli ve güvenilir ölçme araçları olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, validity and reliability analyses were conducted as part of the This study aimed to conduct validity and reliability analyses for the adaptation of the Relational Aggression Scale, designed to comprehensively and unidimensionally measure relational aggression behaviors among middle school students. Based on the Relational Aggression Scale (RAS), a new scale the Relational Victimization Scale (RVS)—was also developed to represent the concept of relational victimization, and its psychometric properties were examined. For construct validity, both Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) were performed. The EFA sample consisted of 382 students (188 boys, 194 girls; mean age = 11.5) from grades 5 through 8 in Gaziantep. Separate EFAs for aggression and victimization items revealed a unidimensional structure for each scale, both comprising 30 items. The CFA sample included 588 students (283 boys, 305 girls; mean age = 11.8) from the same grade levels and location. The one-factor structure identified by EFA was tested separately for aggression and victimization items using CFA. The model fit indices indicated acceptable levels of fit (for RAS: χ²/df = 8.4, RMSEA = .04, SRMR = .04, CFI = .99, GFI = .99; for RVS: χ²/df = 5.4, RMSEA = .06, SRMR = .00, CFI = .99, GFI = .99). As part of the reliability analyses, internal consistency coefficients and test-retest reliability were calculated for both scales. The internal consistency coefficients were .89 (RAS) and .94 (RVS) for the EFA group, and .89 (RAS) and .93 (RVS) for the CFA group. Additionally, four-week test-retest reliability coefficients demonstrated strong temporal stability (RAS: r = .78, ICC = .87; RVS: r = .75, ICC = .75). The findings suggest that the Relational Aggression Scale and the Relational Victimization Scale are valid and reliable tools for assessing relational aggression and victimization among middle school students.
Benzer Tezler
- Zorbalık taciz saldırganlığa maruziyet ölçeğinin Türkçe'ye adaptasyonu ve sosyal medya bağımlılığı ile ilişkisi
The adaptation of bullying, harassment, aggression exposure scale to Turkish and the relationship with social media addiction
MUSTAFA SAİD ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET DİNÇ
- Saldırganlık ve akran mağduriyetinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An examination of peer aggression and victimization in terms of various variables
ARZU KURNAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE GÜL KAPÇI
- Şiddet içerikli bilgisayar oyunlarının üniversite öğrencilerinin saldırganlık ve siber zorbalık düzeylerine etkisi
The effect of violence computer games on the levels of aggression and cyber bullying of university students
MUSTAFA BAHADIR KOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERAY UĞUR ERDOĞMUŞ
- Filistin'de lise öğrencileri arasındaki akran zorbalığının incelenmesi
Investigation of peer bullying among secondary schoolstudents in Palestine
AHMAD A.K. HANANI
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN PİŞKİN
- Ortaokul öğrencilerinde siber zorbalık/ siber mağduriyet davranışları ve internet saldırganlığı düzeyleri- Zonguldak örneği
Cyber bullying / cyber victimization behaviors and internet aggressiveness levels in middle school students - Zonguldak sample
AFİDE AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM KÜRTÜNCÜ