Televizyon ve etik: Tele-alışveriş kanallarında 'din' öğesinin kullanımı
Television and ethics: The use of the 'religion' element in tele-shopping channels
- Tez No: 965379
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET SENA KÖSEDAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Reklamlar ve program içerikleri sıklıkla siyasal, toplumsal, ekonomik ya da dinsel temalara odaklanmaktadır. Çalışmada ise söz konusu içerik temaları arasında özellikle dinsel unsurlar ele alınmıştır. Araştırma kapsamında tele-alışveriş kanallarında yayınlanan dini içerikli programlar incelenmiştir. Bu süreçte Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin“r”ve“f”bentleri kapsamında cezai yaptırım uygulanan dini içerikli tele-alışveriş programları incelenmiştir. Yalnızca 2019–2023 yılları arasında bu kapsama giren ve yaptırım uygulanan toplam 20 program tespit edilmiştir. Belirtilen 5 yıllık dönem dışında, RTÜK kayıtlarında dini içerikli yayınlara ilişkin herhangi bir cezai yaptırıma rastlanılmamıştır. Araştırmanın odak noktası, RTÜK tarafından cezai yaptırım uygulanan program ve reklamlarda, dini unsurların ticari çıkarlar doğrultusunda nasıl istismar edildiği ve nasıl yansıtıldığını ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, ilgili yayın içerikleri incelenmiş; dinin ticarileştirilme biçimi ile özellikle zor durumdaki bireylerin duygusal yönlerinin nasıl suistimal edildiği etik açıdan değerlendirilmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiş; elde edilen veriler içerik analizi tekniğiyle değerlendirilmiştir. Bu bağlamda dini temalı yayınlar tablolaştırılmış, elde edilen veriler analitik bir bakış açısıyla yorumlanmıştır. Analiz sonuçları, incelenen program ve reklamlarda negatif dinsel ve diğer olumsuz söylemlerin yoğun olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, izleyicilerin duygu ve inançlarının istismar edilerek satışa yönlendirildiğini ve manipüle edildiğini ortaya koymuş; dini değerlerin ticari amaçlarla araçsallaştırıldığına dair önemli bir sonuca işaret etmiştir.
Özet (Çeviri)
Advertisements and program content often focus on political, social, economic, or religious themes. This study, however, specifically examines the religious elements among these content themes. As part of this research, we analyzed religious-themed programs broadcast on teleshopping channels. We specifically looked at religious teleshopping programs that were sanctioned by the Radio and Television Supreme Council (RTÜK) under articles 8, paragraphs“r”and“f”of Law No. 6112. A total of 20 such programs were identified and sanctioned between 2019 and 2023. No other sanctions related to religious broadcasts were found in RTÜK records outside this 5-year period. The study's primary focus is to reveal how religious elements in the programs and commercials that received sanctions from RTÜK were exploited and portrayed for commercial gain. To this end, the content of these broadcasts was examined. The commercialization of religion and the ethical implications of how the emotional vulnerabilities of individuals, especially those in difficult situations, were exploited were also evaluated. The research was conducted using a qualitative method, and the data obtained were analyzed using content analysis techniques. In this context, the religiousthemed broadcasts were tabulated, and the data were interpreted from an analytical perspective. The results of the analysis showed a high prevalence of negative religious and other negative rhetoric in the examined programs and commercials. These findings reveal that viewers' emotions and beliefs were exploited and manipulated to drive sales. The study concludes that religious values were instrumentalized for commercial purposes.
Benzer Tezler
- Güvenilirlik ve etik açıdan sanal gazeteler
Virtual newspapers in terms of reliability and ethical
SAMİ ÇÖTELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
GazetecilikFırat ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KÜRÜM
- Sinemada hayvanların kullanımı ve etik ile hayvan haklarının gündeme getirilmesi
Representing animals in cinema and ethics in animal rights
NİL KEMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL KIREL
- Haber programlarında gizli kamera kullanımı ve etik
The Use of hidden camera in news programmes and ethics
MEDİHA EBRU SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ÇAPLI
- Rtük kararları çerçevesinde Türkiye televizyon haberlerinde etik
Ethics in the Turkish television news in line with RTÜK decisions
AHMET KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İletişim BilimleriGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHMET GÜRATA
- TRT haberciliği ve TRT haberlerinde etik
TRT broadcasting and ethic in TRT news
TÜLAY İKBAL TÜZÜN KANKALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDULKUDDUS BİNGÖL