Türk Cumhuriyetlerinin somut olmayan kültürel miras unsurları ve kültürel kimlik inşasına etkisi
Intangible cultural heritage elements of Turkic Republics and the effects of those elements on cultural identity construction
- Tez No: 965463
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN EKİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 403
Özet
Kültürel kimlik, tarihsel süreçte kolektif bellek aracılığıyla aktarılan sözlü anlatmalar, toplumsal ritüeller, şölenler aracılığıyla şekillenmekte ve yeniden inşa edilmektedir. Bu inşa sürecinde, somut olmayan kültürel miras unsurları önemli bir rol üstlenmektedir. Bu çalışmada; Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye ve Türkmenistan'dan oluşan Bağımsız Türk Cumhuriyetlerinin UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine kaydettirdikleri unsurları inceleyerek, bu unsurların kültürel kimlik inşası sürecine katkılarını değerlendirmek amaçlanmıştır. Çalışmada söz konusu altı devletin tek uluslu ve çok uluslu unsurları nitel doküman incelemesi yöntemiyle analiz edilmiştir. UNESCO'nun resmî internet sitesinden elde edilen adaylık dosyaları ve periyodik raporlar temel kaynak olarak kullanılmış; ilgili unsurlar, SOKÜM'ün beş temel alanına göre sınıflandırılmış ve kültürel kimlik bakımından çözümlenmiştir. Ayrıca halk bilimi kuramlarından yapısalcı ve işlevselci yaklaşımlar ışığında unsurların kültürel kimliğe katkıları değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre, Türk Cumhuriyetlerinin kimlik inşa sürecinde SOKÜM listelerine kaydettirdikleri unsurlar; tarihsel süreklilik, kültürel aidiyet, geleneksel bilgi aktarımı ve uluslararası görünürlük açısından önemli birer araç olarak işlev görmektedir. Tek uluslu unsurlar kültürel kimlik vurgusunu öne çıkarırken; çok uluslu unsurlar ortak geçmişe dayalı kültürel ortaklıkların altını çizmektedir. Ancak adaylık dosyalarında kültürel kimliğe doğrudan yapılan atıfların sınırlı olması, bu ilişkinin yeterince görünür kılınmadığını ortaya koymaktadır. Bu yönüyle çalışmamız Türk Cumhuriyetlerinin somut olmayan kültürel miras unsurlarının kültürel kimlik inşa süreçleriyle kesiştiği noktaları sistematik olarak ortaya koymakta ve halk bilimi literatürüne özgün bir katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Cultural identity has been shaped and continuously reconstructed through oral narratives, social rituals, and festivals transmitted via collective memory throughout history. In this construction process, intangible cultural heritage elements play a significant role. This study aims to examine the ich elements registered in the UNESCO Intangible Cultural Heritage Lists by the Independent Turkic Republics -Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Türkiye and Turkmenistan- and to evaluate the contributions of these elements to the process of cultural identity construction. In this study, national and multi-national files submitted by the six aforementioned states were analyzed using the qualitative document analysis method. Nomination files and periodic reports obtained from UNESCO's official website served as the primary sources. The selected elements were classified according to the five domains as described in the Convention of safeguarding intangible cultural heritage by UNESCO and analyzed in terms of cultural identity indicators. Additionally, the contributions of these elements to cultural identity were evaluated through the lens of folklore theories, particularly structuralist and functionalist approaches. According to the findings of the study, the elements registered by the Turkic Republics in the UNESCO's Intangible Cultural Heritage Lists function as significant tools in the construction of cultural identity, particularly in terms of historical continuity, cultural belonging, transmission of traditional knowledge, and international visibility. While national elements emphasize national cultural identity, multi-national elements highlight cultural commonalities rooted in a shared past. However, the limited explicit references to cultural identity in the nomination files indicate that this relationship is not sufficiently emphasized. In this respect, the present study systematically reveals the intersections between the intangible cultural heritage elements of the Independent Turkic Republics and their cultural identity formation processes, offering an original contribution to the field of folklore studies.
Benzer Tezler
- Türk dünyası ülkelerinde UNESCO kapsamına giren kültürel varlıkların incelenmesi
Examination of cultural assets in the Turkic world countries covered by UNESCO
TOGHRUL HUSEYNOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TurizmKastamonu ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUTAY OKTAY
- Doğu Avrupa gelişmeleri -Türkiye'ye etkileri-
Başlık çevirisi yok
MEHMET ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BENER KARAKARTAL
- Halkla ilişkiler bağlamında insani diplomasi aracı olarak TİKA'nın Kırgızistan'daki çalışmaları
TIKA's work in Kyrgyzstan as a means of human diplomacy in the context of public relations
ADİL AKTAŞ
Doktora
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA ÇAKIR
DOÇ. DR. UĞUR ÜNAL
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Türkiye'de kalkınma ve işbirliği dış yardımlarının kurumsallaşması
Institutionalization of development and cooperation foreign aids in Turkey
SÜLEYMAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerAtılım ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. POYRAZ GÜRSON