Batı Anadolu kırsalında üretim ilişkileri (1740-1922)
Production relations in rural Western Anatolia (1740-1922)
- Tez No: 965482
- Danışmanlar: PROF. DR. ALP YÜCEL KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Çalışmanın temel amacı, kırsalın üretim ilişkilerinin dönüşümünde oynadığı rolü görünür kılmaktır. Araştırma alanı olarak, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Batı Anadolu bölgesinde yer alan Büyük Menderes Havzası belirlenmiştir. Söz konusu araştırma alanı, 1740-1922 yılları arasını kapsayan dönemde, büyük oranda Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi'ndeki muhtelif fonlardan yararlanılarak incelenmiştir. Odaklanılan bölge ve dönemdeki üretim ilişkilerinin dönüşümü, arşiv belgeleri elverdiği ölçüde, büyük çiftlik sahipliği ve sınıf mücadeleleri merkeze alınarak çözümlenmiştir. Çalışmada öncelikle âyan ailelerinin servet ve nüfuz sahibi olmalarını sağlayan araçların ve bölgede cereyan eden sınıf mücadelelerinin arkasındaki temel dinamiklerin neler olduğu irdelenmiştir. Akabinde çiftliklerdeki üretim ilişkileri ele alınmış, emekçi sınıfların durumu ayrıca tahlil edilmiştir. Bölgenin uzun dönemli incelenmesi sonucunda ise genel literatürün aksine, 18. yüzyıldaki bazı âyan ailelerinin servetlerini kaybetmediği; farklı araçlarla 19. yüzyıldan 20. ve hatta 21. yüzyıla kadar bölgedeki varlıklarını ve nüfuzlarını sürdürdüğü tespit edilmiştir. Bu mesele çalışmada, Cihanzade ve İlyaszade ailesi üzerinden ele alınmıştır. İki ailenin, 18. yüzyıl ile 19. yüzyılın ikinci çeyreğine kadar olan dönemde kırsalın ve köylülerin sömürülmesi üzerinden elde ettikleri servetlerini artırmada ve nüfuzlarını sürdürmede sınıf ittifaklarını/ sınıf evliliklerini birer araç olarak kullandığı saptanmıştır. Örneğin, İlyaszade ailesinin 19. yüzyılın üçüncü çeyreğiyle kırsalda görünür olmaya başlayan toprak sahibi yeni“girişimci”sınıfla kurduğu sınıf ittifakının/ sınıf evliliğinin ortaya çıkarılması, bu durumun kanıtlarından birini teşkil etmiştir. Toprak sahibi yeni“girişimci”sınıfın ise Batı Anadolu kırsalında nüfuzunu ve servetini artırmada hangi araçları kullandığı ve köylü sınıfıyla mücadelesinin üretim ilişkilerinin dönüşümüne doğrudan nasıl etki ettiği arşiv belgeleri temelinde çözümlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of the study is to illuminate the role of the rural in the transformation of production relations. The Great Meander Basin, located in the Western Anatolia region during the Ottoman Empire, was chosen as the research area. This research area was examined for the period between 1740 and 1922, largely by using the various fonds in the Ottoman Archives of the Directorate of State Archives. The transformation of production relations in the focused region and period was analyzed, to the extent that archival documents allowed, by centering on large estates (çiftlik) ownership and class struggles. The study primarily examines the fundamental dynamics that enabled the âyan families to acquire wealth and influence, as well as the underlying factors behind the class struggles that took place in the region. Subsequently, the production relations on the large estates (çiftlik) are discussed, and the situation of the peasants is analyzed specifically. A long-term examination of the region revealed that, contrary to the general literature, some âyan families from the 18th century did not lose their wealth. Instead, they maintained their existence and influence in the region through different means, extending into the 19th, 20th, and even the 21st century. This issue is addressed in the study through the case of the Cihanzade and İlyaszade families. It has been determined that these two families, in the period from the 18th century to the second quarter of the 19th century, used class alliances/class marriages as means to increase their wealth and sustain their influence, which they obtained through the exploitation of the rural areas and the peasants. For instance, the uncovering of the class alliance/class marriage formed by the İlyaszade family with the new land-owning“entrepreneur”class, which began to rise to prominence in the rural areas in the third quarter of the 19th century, constitutes one of the proofs of this situation. Furthermore, the study, based on archival documents, analyzes the means that the new land-owning“entrepreneur”class used to increase its influence and wealth in rural Western Anatolia and how its struggle with the peasant class directly impacted the transformation of production relations.
Benzer Tezler
- 19. yüzyıl Batı Anadolu kırsalında ekonomik yapı ve nüfus dinamikleri karşılaştırması
A comparative study on economic structures and demographic dynamics across rural settlements in nineteenth-century Western Anatolia
MUSTAFA SELMAN SATILMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Tarihİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İRFAN KOKDAŞ
- II. Meşrutiyet'in ilanından Yunan işgaline Batı Anadolu'da eşkiyalık (1908-1919)
Banditry in Western Anatolia from Second Constitutional Monarchy to Greek invasion (1908-1919)
HAKAN YAŞAR
Doktora
Türkçe
2015
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- Chemical composition of particles at a rural site at Northwestern Turkey: Gateway to the Central Anatolian Plateau
Kuzaybatı Türkiye kırsalındaki atmosferik partiküler maddenin kimyasal kompozisyonu: Orta Anadolu Platosu'na taşınım
EDA SAĞIRLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
KimyaAbant İzzet Baysal ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL YENİSOY KARAKAŞ
PROF. DR. SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL
- Samsun ili geleneksel kadın giyim kuşamı
Traditional women clothing in Samsun
EMİNE ÇALIKUŞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZGÜN CAN
- Batı Anadolu'da Tilapia (Tilapia galilaea A.) yetiştirme olanakları
Başlık çevirisi yok
MOHAMMAD YAQOUB MOHAMMAD ALİ