Orman yangını risk analizi ve ekoturizm rota planlamasında CBS tabanlı yöntemler: Sistematik literatür değerlendirmesi
GIS-based methods in forest fire risk analysis and ecotourism route planning: A systematic literature review
- Tez No: 965950
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NASIR NARLIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekoturizm Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Bu tez, orman yangınları risk analizi ile ekoturizm rota planlamasının entegrasyonunu, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı yöntemler aracılığıyla kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Araştırmada, sistematik literatür taraması yöntemi kullanılarak SCI, SSCI, Scopus ve Web of Science veri tabanlarında yayımlanmış bilimsel çalışmalar analiz edilmiş, yangın riski ve ekoturizm planlamasının kesişim noktaları ayrıntılı biçimde değerlendirilmiştir. Bulgular, orman yangınları risk analizinde iklim değişkenleri, topoğrafya, bitki örtüsü özellikleri ve insan etkisi gibi parametrelerin belirleyici rol oynadığını; ekoturizm rota planlamasında ise doğal ve kültürel varlıkların entegrasyonu, erişilebilirlik ölçütleri ve rota optimizasyon algoritmalarının yaygın olarak kullanıldığını ortaya koymaktadır. Özellikle çok kriterli karar verme yöntemleri (AHP, MCDM, Fuzzy Logic) ve makine öğrenmesi tabanlı modelleme yaklaşımlarının hem yangın risk haritalarının üretilmesinde hem de ekoturizm güzergâhlarının planlanmasında etkin bir biçimde uygulandığı saptanmıştır. Çalışma ayrıca, yangın sonrası alan yönetiminde koruma-kullanma dengesi, yerel halkın aktif katılımı ve sürdürülebilir turizm politikalarının geliştirilmesi gerekliliğine dikkat çekmektedir. Yangınlardan etkilenen bölgelerde ekoturizm faaliyetlerinin restorasyon süreçlerine entegre edilmesiyle hem ekolojik hem de sosyo-ekonomik faydalar sağlayabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak, CBS tabanlı modellerin orman yangınları ve ekoturizm planlamasında sürdürülebilir, bütüncül ve uygulanabilir çözümler üretebilme potansiyeli güçlü bir şekilde vurgulanmaktadır.
Özet (Çeviri)
This dissertation comprehensively examines the integration of forest fire risk analysis and ecotourism route planning through Geographic Information Systems (GIS)-based approaches. A systematic literature review was conducted by analyzing scientific studies indexed in SCI, SSCI, Scopus, and Web of Science, with a particular focus on the intersections between fire risk management and ecotourism planning. The findings demonstrate that critical parameters such as climatic variables, topography, vegetation characteristics, and anthropogenic influences play a decisive role in forest fire risk analysis. In contrast, ecotourism route planning predominantly relies on the integration of natural and cultural assets, accessibility criteria, and route optimization algorithms. The study reveals that multi-criteria decision-making methods (AHP, MCDM, Fuzzy Logic) and machine learning-based modeling approaches are effectively applied both in the generation of fire risk maps and in the optimization of ecotourism routes. Furthermore, the research highlights the necessity of developing sustainable tourism policies that emphasize the balance between conservation and utilization, the active participation of local communities, and the integration of post-fire land management strategies. The study demonstrates that incorporating ecotourism activities into post-fire restoration processes can generate both ecological and socio-economic benefits. Overall, the thesis underscores the significant potential of GIS-based models to provide sustainable, holistic, and applicable solutions in the fields of forest fire management and ecotourism planning. This integrative approach contributes not only to environmental conservation but also to resilient regional development, making it a valuable framework for future applications in fire-prone landscapes.
Benzer Tezler
- Comprehensive risk mapping and fire station optimization for forest fire management: An application in Antalya
Orman yangını yönetimi için kapsamlı risk haritalama ve yangın istasyonu optimizasyonu: Antalya uygulaması
ZÜHAL ÖZCAN YAVUZ
Doktora
İngilizce
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR KABAK
DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİ ÇAĞLAYAN
- Artvin'deki bir orman işletme müdürlüğü üretim sahalarında orman yangını ve üretim risklerinin çoklu metotla değerlendirilmesi: l tipi, fine-kinney ve fmea yöntemlerinin karşılaştılması
Multi-method assessment of forest fire and production risks in the production areas of a forest management directorate in Artvin: Comparison of l-type, fne-kynney and fmea methods
NAZMİYE KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELANUR ADAR YAZAR
- Vahşi orman yangınlarının Kanada orman yangın hava indeksi yöntemi ile analizi: Çanakkale örneği
Analysis wild forest fires by Canadian forest fire weather index: Çanakkale case
MAHİR ÇEKMEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN TATLI
- Deprem sonrasında uydu verileri ve yersel veri entegrasyonu ile arazi örtüsü/arazi kullanımı analizi
Land cover/land use analysis after an earthquake through integration of satellite and ground data
CİHANGİR AYDÖNER
Doktora
Türkçe
2005
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. DERYA MAKTAV
- Zonguldak ve Ereğli orman işletme müdürlükleri orman yangını risk alanlarının belirlenmesi
Zonguldak and Ereğli forest management directorates of forestry fire risk areas determination
SEMRA DİLEKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYCAN MURAT MARANGOZ
DOÇ. DR. AYHAN ATEŞOĞLU